O'zbekiston tarixi

1
 0‘zR MDA, 837-fond, 27-ro‘yxat, 31-ish, 6-7-varaqlar.
2
 O'zR MDA, 2456-fond, 1-ro‘yxat, 82-ish, 1-varaq.
3
 0‘sha manba, 4-varaq.
4
0‘sha manba, 33-ish, 78-79-varaqlar.
5
 0‘zR MDA, 2456-fond, 1-ro‘yxat, 235-ish, 104-varaq.
645

---

Gijduvoniy, Sulton Bobo, Polvon Ota
1
qadamjolari va boshqalar bor edi. 
Hatto ish shu darajaga borib yetdiki, 1960-yil 14-martga kelib 
respublikadagi barcha «muqaddas joy»lar yopildi va 29-martda diniy 
musulmon bayrami o„tkazilmadi
2
. Ammo mehnatkash ommani o„z dini, 
e‟tiqodidan buyruq va qarorlar bilan qaytarish oson emasligini ma‟muriy 
organlar tushunmadilar. 1959-yildan to 1961-yilga qadar ro„yxatga olingan 
126 masjid rasman berkitildi
3
. 
1962-yilda respublikada ro„yxatga olinmagan 116 ta diniy jamiyatlar 
faoliyat ko„rsatgan. Ulaming 98 tasi islom dini, 1 ms pravoslav, 5 iudey, 5 
baptist va 11 tasi boshqa diniy yo„nalishlardagi
4
jamiyatlar bo„lgan. 
Bulardan tashqari mutasaddi tashkilotlar 3576 ta diniy marosimlami ado 
etadigan binolami aniqlaganlar, shundan 534 tasi tekshimv chog„ida bo„sh 
boigan. 0„zbekiston SSR Ministrlar Soveti o„zining 1962-yil yanvardagi 
qarori bilan mazkur binolami xo'jalik ishlarida foydalanishni
5
tavsiya etadi. 
Bu davr mobaynida qanchadan-qancha mhoniylarga, imomlar, mullalarga 
davlat moliya organlari soliqlar soldilar, ulaming ko„plarini jinoiy 
javobgarlikka tortdilar. 
Buxoro viloyat moliya boiimi 1953-yil iyul-avgust oyida dindorlardan 9 
kishiga 20 600 so„m soliq soldi
6
. Bunday tadbirlar boshqa viloyatlarda ham 
amalga oshirildi. Ko„rsatilgan ikki oy davomida Samarqand viloyatida 12 
ulamoga 32768 so„m soliq solingan boisa, shu davrda Andijon viloyati 
bo„yicha 49 mhoniyga 105 300 so„m soliq toiovi solindi
7
. 
1962-yil 27-yanvarda 0„zbekiston SSR Ministrlar Sovetida din haqidagi 
qonunlaming bajarilishi ustidan nazoratni kuchaytirish to„g„risidagi 
masalaga bag„ishlangan kengash boiib o„tdi. Unda so„zga chiqqan SSSR 
Ministrlar Soveti qoshidagi diniy ishlar Kengashining raisi Aleksey 
Aleksandrovich Puzin 0„zbekistonda 600 din arboblarining faoliyat 
ko„rsatayotganligiga «toqat qilib boimaydi»
8
, degan edi. Shundan so„ng 
SADUM shtatida boigan 99,5 xodim shtati qisqartirildi, «Baroqxon» bilim 
yurti faoliyati