O'zbekiston tarixi
0‘zbekiston tarixi (1917—1993-yillar). -Т.: 0‘qituvchi, 1994, 38-bet
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
0‘zbekiston tarixi (1917—1993-yillar). -Т.: 0‘qituvchi, 1994, 38-bet. 76 Turkiston Sho„ro hukumati rahbarlari oikada milliylashtirishni amalga oshirishda Rossiya markazidagi sanoat korxonalari, Rossiya xalqi va urush manfaatlarini birinchi navbatda hisobga oldilar-u, ammo Turkiston oikasi xalqlarining manfaatlarini, amalga oshirilayotgan tadbirlamingiqtisodiytomondanmaqsadgamuvofiqligivatayyorgarlik darajasini hisobga olmadilar. Oikada Oktabr to„ntarishidan keyingi davrda vujudga kelgan obyektiv va subyektiv vaziyat bilan hech kim qiziqmaydi: xomashyo, yoqilgi, moddiy mablagiar, ishchi qoilar yo„qligi, aholining xarid quwati pasayib ketganligi oqibatida tayyor mahsulotlami sotib olish qiyinlashib qolganligi, natijada ko„plab korxonalaming ishdan to„xtab qolganligi, ishchilar nochorlikdan o„z kasblarini o„zgartirib ish axtarib qishloqlarga ketganliklari va ishsizlar safini kengaytirganliklari ana shular jumlasidandir. «Paxtani musodara etish haqidagi dekret» «Farg„ona uzra momaqaldiroq kabi gumburladi», - deb yozgan edi harbiy tarixchi D. Zuyev 1 . Chunki hukumat mazkur dekret e‟lon qilingandan so„ng paxtachilikdan zo„rg„a kun kechirayotgan dehqonlar paxtasini ham tortib ola boshladi. Oqibatda bor bisotidan ajragan dehqonlar paxta ekmay qo„ydilar, ular o„rtasida ishsizlik - mash‟um ocharchilik, norozilik kuchayib ketdi. P.Alekseenko o„zining 1931-yilda chop ettirgan «Chto takoe basmachestvo?» risolasida faqat Farg„ona vodiysining o„zida 1 million ishsizlar boiganligini yozadi. 1917- 1920-yillardagi ogir va halokatli vaziyat chorvachilikni ham inqiroz yoqasiga keltirdi, ming-minglab mollar qirilib ketdi. Jumladan, Samarqand viloyatidagi ba‟zi tumanlarda chorva mollari 73 foizga qadar qisqarib ketishi kuzatildi. Umuman Turkistonda 1920- yilga kelib, 1917-yildagiga qaraganda chorva mollari ikki baravar kamayib ketdi. Fayzulla Xo„jayevning ta‟kidlashiga qaraganda «Urushdan oldingi chorva tuyogining 70 foizi nobud boidi» 2 . Yilqichilik bo„yicha awalgi darajaga qaytish uchun 10-yil kerak boisa, qo„ychilikni oldingi darajaga ko„tarish uchun besh yil zarur edi. Shunda ham ulaming harakati eng quyi darajaga tushirilishi yoki sof o„sishning to„rtdan biridan oshmasligi kerak boiadi 3 . Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|