O'zbekiston tarixi
«Fan va turmush» jumali, 1991-yil. 11-son, 6-bet
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
«Fan va turmush» jumali, 1991-yil. 11-son, 6-bet. 2 0‘zRMDA, 621-fond, 1-ro‘yxat, 120-ish, 126-varaq. 3 «Fan va turmush» jumali, 1991, 11-son, 7-bet. 80 Turor Risqulov Sho„rolaming VII qurultoyida kuchli dard va alam bilan butun bir millat yo„q boiib ketishi mumkinligidan ogohlantirgan edi. Ocharchilik shu darajaga yetadiki, oika tarixida hech qachon boimagan voqea - odam go„shti yeyish, odamxo„rlik haqidagi masalalar sud ishlarida ko„riladigan boiib qoladi. Inson ko„zi ко„rib qulog„i eshitmagan bunday hodisalar haqida oziq-ovqat komissari bolshevik V.Lapin: «Markaziy Rossiyadagi ocharchiliklar Turkistondagi dahshatlar oldida hech narsa emas» 1 , degan edi. 1918- yil 20-noyabrda Turkiston Markaziy Ijroiya Qo„mitasi ocharchilikka qarshi kurash yuzasidan Markaziy Komissiya tuzish to„g„risida qaror qabul qildi. Bu ishda Turor Risqulovning xizmati katta boidi. U o„z qoii bilan yozgan tarjimai holida bunday degan edi: «Oziq-ovqat ishida diktatorlik huquqi berilgan ochlikka qarshi kurash Markaziy Komissiyasi (Komissariat) men tomonimdan tuzildi (o„sha paytdagi «Izvestiya»ning barcha sonlariga qarang), och qolganlami ta‟minlash ishi haqiqatdan ham o„zini oqladi... Birgina eski Toshkent shahrining o„zidayoq 30 ming mahalliy och qolgan kambag„allar qutqarib qolindi... 1918- yilda 3 000 000, 1919-yilning 5 oyida esa 25 000 000 och kishi respublika ovqatlanish punktlari tomonidan ma‟lum me‟yorda oziq- ovqat bilan ta‟minlandi, shundan 1-maygacha Pomgolov qaramog„idagi 800 000 och kishidan yilning oxirida hammasi boiib 144 000 kishi qoldi» 2 . Turor Risqulovning sa‟y-harakatlari tufayli Xalq Komissarlari Sho'rosi ochlami boqish uchun 40 million so„m mablag 1 ajratdi 3 . Ana shu hisobdan 1918-yilning kuzidan boshlab ochlar uchun tamaddi shaxobchalari tashkil etildi. Turor Risqulov va ochlikka qarshi kurash komissiyasining jonbozligi tufayli jami 1 million 4 turkistonlikning hayoti saqlab qolinadi. Ammo Turkiston oikasi musulmonlarining dahshati va kul- fatlarining chegarasi shulardangina iborat emas. Sho„ro hukumatining o„zi rasmiy tan olgan 1919-yilgi maiumotlarga qaraganda, Turkistonda 1 million 144 000 odam ochlikdan oigan. 1920-yil 29- iyunda Rossiya Kommunistik partiyasi MQ qabul qilgan qarorida esa Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|