O’zbekiston tashqi savdosini erkinlashtirish yo’llari Reja: Xalqaro savdo tushunchasi va shakllari

Qurilish materiallari importi
2019-yilning yanvar-avgust oylari mobaynida 877,6 mln. AQSh dollari
miqdorida qurilish materiallari importi amalga oshirildi. Bu ko`rsatkich 2018-yilning mos davriga nisbatan 16,2 % ga o`sib, umumiy import hajmining 5,5 % ini tashkil qildi. Import qilingan qurilish materiallari tarkibidan yog`och va yog`och mahsulotlari (45,8 %), sement (13,7 %), shisha va shisha buyumlar
(4,7 %) hamda asbest (2,2 %) asosiy ulushni egallagan.
2019-yilning yanvar-avgust oyida qurilish materiallari import hajmi 2018-yilning mos davriga nisbatan sezilarli darajada oshgan. Qurilish materiallari importi hajmining o`sishiga yurtimizda olib borilayotgan bunyodkorlik, xususan, keng ko`lamdagi qurilish-rekonstruktsiya ishlarini amalga oshirilishi sabab bo`lmoqda.
Shu o`rinda ta`kidlash lozimki, davlatimiz tomonidan qurilish mahsulotlari
importi o`rnini bosuvchi tovar va mahsulotlarini ishlab chiqarish hamda ichki
bozorni sifatli va arzon qurilish materiallari bilan ta`minlash bo`yicha bir qator
islohotlar amalga oshirilmoqda.
Yuqorida qayd etib o`tilganidek, import tarkibida asosiy ulushni tashkil
qilayotgan mashina va asbob-uskunalar hamda kimyo mahsulotlari va undan
tayyorlangan buyumlar asosan qaysi davlatlardan respublikamizga olib
kirilayotganligi quyidagi jadvallardan ko`rish mumkin.
Yurtimizda tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirish borasida amalga
oshirilayotgan keng qamrovli islohotlar va dunyo mamlakatlari bilan olib
borilayotgan mustahkam aloqalar natijasida mamlakatimizning eksport salohiyati
oshib bormoqda.
Shuningdek, hukumatimiz tomonidan bir qator soliq, bojxona imtiyozlarining yaratilishi, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarilishi milliy mahsulotlarimizni tashqi
bozorlarda mustahkam o`rin egallashlari uchun zamin yaratmoqda.

4.O’zbekiston Respublikasining jahon mamlakatlari bilan tashqi savdo aloqalari.

Hozirda O‘zbekiston qator obro‘li va jahon iqtisodiyotida muhim

ahamiyatga ega bo‘lgan xalqaro tashkilotlarning teng huquqli a ’zosi,
jahonning o‘nlab davlatlari bilan do‘stona aloqalarini bog‘lagan, yirik
bank va moliyaviy organlar bilan hamda nodavlat va nohukumat tashkilotlar
bilan hamkorlik qilmoqda. Respublikada 43 ta chet davlatlaming
elchixonalari, 15 ta hukumatlararo va 49 ta nohukumat tashkilotlar
akkreditatsiya qilingan.
O‘zbekiston turli darajadagi - global va mintaqaviy integratsion
jarayonlarda qatnashish bilan bir paytda bir muhim tamoyilga rioya
qiladi: bir davlat bilan yaqinlashish boshqa bir davlat bilan uzoqlashish
evaziga bo‘lmasligi kerak. O‘zbekistonning jahon hamjamiyati bilan
integratsiyasining tarkibiy qismi turli davlat va xalqaro tashkilotlar
bilan ko‘p tarmoqli aloqalardir.
Bunda Yevropa Ittifoqi muhim o4rin egallaydi. Yevropa Ittifoqining
jahon miqyosidagi o‘mi kuchayib boigan sari, jahon mamlakatlari ushbu
integratsion guruh bilan hamkorlik qilishga intilmoqdalar. 0 ‘zbekiston
Respublikasi ham tashqi iqtisodiy siyosatining ahamiyatli jihati sifatida
Yel bilan munosabatlarini belgilab oldi. Prezident I. A. Karimovning
quyidagi so‘zlari ham ushbu fikmi to ia tasdiqlaydi: ≪ O’zbekiston
tashqi siyosatining Evropaga yocnaltirilganligi kuchaymoqda. U Yevropa
davlatlari, hamda hududiy integratsiya jarayonlari samarali amalga
oshayotgan Yevropa qit’asi bilan hamkorlikni o’z ichiga oladi≫.
O‘zbekiston Respublikasi uchun Yel bilan iqtisodiy va siyosiy
hamkorlikni kengaytirish mamlakat uchun nafaqat iqtisodiy afzalliklar,
balki, shu bilan bir qatorda, 0 4zbekistonni jahondagi mavqeini mustahkamlash
imkoniyatlarini ham yuzaga keltiradi. Jahonning nufuzli
integratsion guruhi bilan teng huquqli hamkorlik o^matish Oczbekiston
uchun dunyoning boshqa mamlakat va hududlari bilan teng huquqli
hamkorlik o’rnatish kafolati bo’lib xizmat qiladi. Shu bilan bir qatorda,
O‘zbekiston uchun Elga a’zo-mamlakatlar bilan alohida-alohida
munosabatlar o'matish va kengaytirish ham muhim ahamiyat kasb etadi.
O‘zbekiston - Yel munosabatlar kelajagi ko‘p jihatdan transport
muammolari hal bo‘lishiga bog‘liq. Bu sohada Yel ning TRASEKA
dasturi alohida e’tiborga sazovor.
O‘zbekiston - Yel hamkorligining istiqbolli sohalari, hamda ulaming
amalga oshirilishida Yel ning qaysi mamlakatlari bilan hamkorlik qilish
maqsadga muvofiqligi bo‘yicha tavsiyalar sifatida quyidagilami keltirish
mumkin:
• Kompaniyalami turli investitsion loyihalami amalga oshirishda
ishtirok etishga jalb etish (Germaniya, Fransiya, Daniya, Buyuk
Britaniya, Shvetsiya va b.);

• Kadrlar tayerlashdagi keng kamrovli qamkorlik (Germaniya,

Fransiya, Buyuk Britaniya, Niderlandiya);
• Eksport imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida Yel davlatlarida
o‘zbek savdo uylarini ochish (Yel barcha mamlakatlari);
• Qo‘shma korxonalar tashkil etish yo‘Ii bilan Yel texnologiya va
nou-xaulami O‘zbekistonga keltirish (Germaniya, Frantsiya, Daniya,
Buyuk Britaniya, Shvetsiya vab.)