«O‘zbekiston temir yo‘llari» aksionerlik Jamiyati TOSHKENT temir yo‘l muhandislari instituti “Qurilish mexanikasi ” kafedrasi

ifoda. Eslatma: Bu erda boshlang‘ich faza deyiladi.

Mexanik sistema massasi		Масса механической системы		Weight of the mechanical sustem		Mexanik sistema massasi-Sistemani xosil qiluvchi nuqtalar massalarining yig‘indisi.
Qattiq jism		Твердое тело		solid		Qattiq jism – Tashqi kuchlar ta’siridan ixtiyoriy ikkita nuqtasi orasidagi masofa o‘zgarmasdan qoladigan jism.
Inersiya momenti		Момент инерции		Moment of inertia		Inersiya momenti – mexanik sistema yoki qattiq jismning nuqta yoki biror o‘q atrofidagi aylanma xarakatida massalar taqsimotini xarakterlovchi kattalik.
Gyugens–SHteyner teoremasi		Теорема Гюгенс–Штейнера		Theorem Gyugens-Steiner		Gyugens–Shteyner teoremasi – Jismning massalar markazidan o‘tuvchi o‘qqa nisbatan inersiya momentini shu o‘qqa parallell bo‘lgan ixtiyriy o‘qqa nisbatan inetsiya momenlarini bog‘lashga oid teorema.
Moddiy nuqtaning harakat miqdori		Количество движений материальной точки		The amount of movement of a material point		Moddiy nuqtaning harakat miqdori – Nuqta massasini uning tezligiga ko‘paytmasi orqali aniqlanuvchi vektor kattalik.
Mexanik sistemaning harakat miqdori		Количество движений механичесуой системы		The amount of movement of the mechanical sustem		Mexanik sistemaning harakat miqdori – Sistema nuqtalari xarakat miqdorlarining geometrik yig‘indisidan tashkil topgan vektor kattalik.
Kuch impulsi		Импульс силы		Impulse force		Kuch impulsi – moddiy nuqta yoki mexanik sistemaga vaqt birligi ichida ta’sir etuvchi kuch.
Massalar markazi		Центр масс		The center of mass		Massalar markazi-Massalar markazining geometrik o‘rni.
Kuchning ishi		Работа силы		Work force		Kuchning ishi – Kuchning o‘z ta’siridan ko‘chishiga ko‘paytmasi.
Quvvat		Мощность		Power		Quvvat – Vaqt birligi ichida bajarilgan ish.
Moddiy nuqta kinetik energiyasi		Кинетическая энергия материальной точки		The kinetic energy of a point		Moddiy nuqta kinetik energiyasi –nuqta massasini tezlik kvadrati ko‘paymasining yarmi.
Sistemaning kinetik energiyasi		Кинетическая энергия системы		The kinetic energy of the sustem		Sistemaning kinetik energiyasi–Sistema nuqtalari kinetik energiyalarining yig‘indisi.
Mexanik bog‘lanishlar		Механические связи		Mechanical connection		Mexanik bog‘lanishlar-Tekshirilayotgan mexanik sistemaning holatiga yoki harakatiga qo‘yilgan cheklashlar.
Tashqi kuchlar		Внешние силы		External forces		Tashqi kuchlar-Mexanik sistemaga boshqa sistemalar (tashqi) tomonidan ko‘rsatiladigan ta’sir kuchlar.
Ichki kuchlar		Внутренные силы		Internal forces		Ichki kuchlar - Sistema nuqtalari orqali o‘zaro ta’sir etuvchi kuchlar.
Mexanik sistemaning muvozanati		Равновесия механической системы		The equilibrium of a mechanical sustem		Mexanik sistemaning muvozanati-Tekshirilayotgan sanoq sistemasiga nisbatan sistemaning barcha nuqtalarining kuchlar ta’sirida tinch ho‘latda bo‘lishi.