Өзбекстан Республикасы Жоқары ҳәм орта арнаўлы

7-su`wret.

Slaydlardi tan`lag`anda bir neshe slaydlardi belgilew jeterli.

Power Point ta tekstli  ob`ektlerdi ko`shiriwde yaki olardin` o`lshemlerin

o`zgertirgende «mishka»dan paydalaniw mu`mkin.

Slaydlarg`a tekst qosiw. Jan`adan slayd jaratqanda Power Point ha`r bir slaydti

standart tekst penen toltiradi. Bul tekstlerdi o`zin`izdin` tekstlerin`izge almastiriwin`iz

kerek boladi

Son`inda teksttin` kiritilgenligine isenim payda etiw ushin maydannin` sirtinda

qa`legen jerge «mishka» tu`ymesin basin`.

Tekstti formatlaw. Tekstke ha`r qiyli formatlaw elementlerin qollawda to`mendegi

imkaniyatlardan paydalaniwin`iz mu`mkin:

shrift yaki onin` o`lshemin o`zgertiriw;

shrift siziw yaki arnawli effekt qollaw;

ren`in o`zgertiriw;

tekstti tegisew;

qatar arasinin` intervalin beriw.

Formatlawdi qollaniw. Kerekli tekstke barip «mishka» ja`rdeminde formatlaw kerek

bolg`an bo`legin tan`lan`. Format (Format) menyusin aship Shrift (font) komandasin

berin`. Sonnan keyin to`mendegilerdin` kereklisin orinlan`.

1. shrifttin` jan`a garniturasin tan`lan`   2. Shrifttin` jan`a o`lshemin tan`lan`.

3. Effektti

almaslaw ushin

effekt bo`limine

kirin`.

---

76

4. shrift jaziwin almastiriw ushin   5. Usi tu`ymeni       6. Ren`di tan`law.

   nachertanie bo`limine kirin`.                basin`.

Ren`di tan`law bo`liminde ren` tan`lanadi, eger bul ren` unamasa, Drugoy tsvet

(other color) di basin`. Jan`adan payda bolg`an dialog aynasinda ayna orayinda payda

bolg`an kerekli ren`di tan`lan`. Keyin OK tu`ymesin basin`.

Qatar arasindag`i intervaldi o`zgertiw.

Qatarlar arasindag`i intervaldi o`zgertiw ushin en` aldi menen kerekli tekstti aship,

onin` kerekli bo`legin tan`law kerek. Format (format) menyusina kirip, Intervali (Line

spacing) komandasin orinlan`. Bunan keyin to`mendegilerdin` kereklisin orinlan` ha`m

OK tu`ymesin basin` (12-su`wret).

Tekstti tegislewdi o`zgertiw. En` aldi menen o`zgertiw kerek bolg`an tekstli

ob`ektke kelip, kerekli tekstti tan`lan`. Format (format) menyusin aship  12-su`wrettegi

ko`rsetpelerdi orinlan` ( 12-su`wret).

Prezentatsiya bir neshe slaydlardan quralg`an boladi ha`m ko`binese bul slaydlardin`

birinen ekinshisine o`tiw kerek boladi. Bunin` ushin eki usildi qollaniw mu`mkin.

Prokrutkanin` vertikal sizig`inan paydalaniw;

Slaydlardi tan`law jag`dayin paydalaniw.

Slaydlardi qoyiw ha`m alip taslaw. Prezentatsiyalarg`a jan`adan slaydlar qosiwg`a

yamasa kerek emes slaydlardi alip taslawg`a tuwri keledi. Power Point ja`rdeminde

bulardi da tez islewge boladi.

---

77

Slaydlardi qoyiw. Slaydlar yaki tu`sinik betler jag`dayinda onnan aldin`g`i jan`a

slayd qoymaqshi bolg`an slaydqa o`tin` ha`m aldin qoymaqshi bolg`an slaydti q ma`rte

basin`

Taqlaw jag`dayinda kerekli slaydti tan`lan`. Keyinnen Vstavka (Insert) menyusin

ashin` ha`m onin` ja`rdeminde Sozdat` slayd (New slide) komandasin berin`. Son`inan

to`mendegilerdi orinlan`:

15-su`wret.

Slaydti alip taslaw.

Slaydlar menen tu`sinik betler jag`dayinda alip taslamaqshi bolg`an slaydlarg`a o`tip

slaydti «mishka» ja`rdeminde u`sh ma`rte basin`. Slaydlardi taqlaw jag`dayinda kerekli

slaydti taqlan` (yaki bir neshe slaydlardi bir waqitta o`shiriw kerek bolsa, Shift

klavishasin basip turip olardin` belgilerin basin`). Son` Pravka (Edit) menyusin ashin`

ha`m Udalit` slayd (Delete Slide) buyrig`in berin`

Su`wretlerdi ornatiw. Eger siz ko`rsetpen`izde su`wretlerden paydalansan`iz, ol

ja`nede ta`sirlirek shig`adi. Su`wretlerdi ornatiwdin` 2 usili bar.

Clip Art toplaminan su`wret ornatiw (16-su`wret).

16-su`wret.

Eger komp`yuterde Clip Art Gallery su`wretler toplami bar bolsa, onda to`mendegi

mu`mkinshiliklerge iye boliw mu`mkin. Clip Art toplaminan su`wret qoymaqshi bolg`an

---

78

slaydqa o`tin`. Vstavka (Insert) menyusin aship, Grafika (Clip Art) buyrig`in berin`. Son`

16-su`wrettegi ko`rsetpelerdi orinlan` (16-su`wret)

Clip Art toplaminan aling`an su`wretli slayd (17-su`wret):

17-su`wret.

Ha`zirgi zaman grafikali su`wretler slaydlarg`a ju`da` ko`p kerek boladi. Olar

to`mendegiler boliwi mu`mkin:

basqa programmalar ja`rdeminde payda bolg`an grafik su`wretler (misali, su`wret

ha`m sizilmalar),

Clip Art su`wretleri,

Fotosu`wretler.

Power Point ko`p zamanago`y grafik su`wretleniwlerdi o`zgertiriwi mu`mkin.

Basqa programmadan su`wretti ornalastiriw.

Basqa prorgrammada jaratilg`an su`wretti slaydqa ornalastiriw ushin

to`mendegilerdi orinlaw kerek. Su`wret qoymaqshi bolg`an slaydqa barip Vstavka

(Insert) menyusin ashin` ha`m ol jerde Risunok (Picture) buyrig`in berin`. Son`

to`mendegi a`mellerdi orinlan`:

Vse risunki (All Picture) fayl tu`rlerinin` ashiq ekenligin tekserin`. Eger basqa fayl

tu`rleri a`melde bolsa, ko`rsetkish u`stine kelip «mishka» knopkasin basin` ha`m

joqaridag`i fayllar tu`rin tan`lan` (a`h-su`wret).

---

79

18-su`wret.

Pechatqa shig`ariw. Sizin` ko`rsetpen`izdin` ha`r qanday bo`legin pechatqa

shig`ariw mu`mkin. Olarg`a:

slaydlar jag`dayi,

tu`sinik beriw jag`dayi,

strukturalar jag`dayi kiredi.

Prezentatsiyani pechatqa shig`ariw.

Fayl (File) menyusin ashin` ha`m Pechat` (Print) buyrig`in berin`. Keyin bolsa

to`mendegilerdi orinlan`. En` son`inda OK tu`ymesin basin`

19-su`wret.

Tez pechatqa shig`ariw. Egerde tuwrilang`an slaydlarin`izdi Pechat` (Print) dialog

aynasin shaqirmastan pechat` qilmaqshi bolsan`iz, standart qurilmalar panelinen Pechat`

(Print) klavishasin basiw jetkilikli.

Prezentatsiyalardi du`zip bolg`annan keyin olardi ko`rsetiw waqti keledi. Onnan

aldinda ko`rsetiw parametrlerin ornatiw kerek.

---

80

Eger qa`lesen`iz Power Point ti slaydtan slaydqa sizin` komandan`izsiz o`tpeytug`in

etip maslastiriwin`iz mu`mkin. Bul eger prezentatsiya dawaminda u`zilisler bolsa usi usil

menen pu`tkil prezentatsiyani basqariwin`iz mu`mkin.

Kerisinshe, qa`lesen`iz, slaydlardi Power Point o`zi izbe-iz ko`rsetetug`in etip

maslastiriw mu`mkin. Bunday jag`dayda aldi menen slaydlardin` o`tiw aralig`in

«repetitsiya» qilip ornatiwin`iz kerek. Repetitsiya – slaydlar ko`rinisi bolip, bul protsesste

Power Point ke ha`r bir slaydtin` o`tiw aralig`i waqitin beriw kerek.

Slaydlardi ko`rsetiwge tayarlaw. En` aldi menen ko`rsetpekshi bolg`an

prezentatsiyan`izdi aship Vid (View) menyusin aship, Demonstratsiya (Slide Show)

komandasin berin`. Keyninen to`mendegilerdi orinlan` (20-su`wret).

Slaydlar ko`rinisin qolda basqariw.

Eger joqaridag`i ko`rinistin` 2-n` bo`limlerin orinlag`an bolsan`iz (1 bo`limdide),

Power Point o`zi avtomat tu`rde prezentatsiyanin` birinshi slaydin ko`rsetiwin baslap

jiberedi. Keyingi slaydqa o`tiwge tayar bolsan`iz, «mishka»nin` shep tu`ymesin bir

ma`rte (yaki Page Down tu`ymesin) basin`. Eger aldin`g`i slaydqa qaytiw kerek bolsa,

«mishka»nin` on` tu`ymesin bir ma`rte basin` ha`m payda bolg`an menyudag`i Nazad

(Previous) komandasin berin` yaki Page Up tu`ymesin basin`.