O‘zmu xabarlari вестник нууз acta nuuz

O‘zMU xabarlari Вестник НУУз ACTA NUUz
 
FILOLOGIYA 
1/5 2023 
- 279 -
 
 
 
 
 
 
 
UDK: 159.9:100.5:125.2 (046) 
Gulhayo ISMOILOVA, 
Qarshi davlat universiteti tayanch doktоranti 
E-mail:[e-mail]. 
 
Shahrisabz davlat pedagogika instituti dotsenti Z. Kenjayev taqrizi asosida 
HARMONY OF ECONOMIC REFORMS AND SPIRITUAL LIFE 
Abstract 
The article analyzes some views related to economic reforms and their impact on the spiritual image of a person. The process of 
implementing economic reforms and their impact on spiritual life have been studied. 
Key words: Economy, globalization, value, society, spirituality, personal spirituality, spiritual maturity, integration, financial 
culture. 
ГАРМОНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКИХ РЕФОРМ И ДУХОВНОЙ ЖИЗНИ 
Аннотация 
В статье анализируются некоторые взгляды, связанные с экономическими реформами и их влиянием на духовный облик 
человека. Изучен процесс проведения экономических реформ и их влияние на духовную жизнь. 
Ключевые слова: экономика, глобализация, ценность, общество, духовность, духовность личности, духовная зрелость, 
интеграция, финансовая культура. 
 
IQTISODIY ISLOHOTLAR VA MA’NAVIY HAYOT UYG’UNLIGI 
Annotatsiya 
Maqolada iqtisodiy islohotlar va uning shaxs ma’naviy qiyofasiga ta’siri bilan bog’liq ayrim qarashlar tahlil etilgan. Iqtisodiy 
islohotlarni amalga oshirish jarayoni va ma’naviy hayotga ta’siri o’rganilgan.
Kalit so’zlar:Iqtisodiyot, globallashuv, qadriyat, jamiyat, ma’naviyat, shaxs ma’naviyati, ma’naviy yetuklik, integratsiya, 
moliyaviy madaniyat.
Kirish. XX asrning oxiri XXI asr boshlariga kelib 
milliy taraqqiyotimizda o‘ziga xos yangi tendensiyalar 
vujudga keldi. Xalqimiz mustaqillikni qo‘lga kiritdi va 
o‘zining rivjolanish yo‘lini belgilab oldi. O`zbekiston 
mustaqillikka erishgach, xalqimiz oldida juda muhim hayotiy 
muammolar paydo bo’ldi. Ulardan: moddiy-iqtisodiy 
yaratuvchilik muammolari va vazifalari yoki iqtisodiy 
islohotlarni amalga oshirish bo’lsa, ikkinchidan ijtimoiy-
ma'naviy rivojlanish muammolari edi. Bu vazifalarga 
erishishda:
-xalqning ongini, dunyoqarashini milliy g’oyaga 
sodiqlik, vatanparvarlik, milliy g’urur ruhida o’zgartirish, 
milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg’unligini shakllantirish; 
-milliy 
davlatchilikni 
mustahkamlash, 
milliy 
manfaatlarni tushunib etadigan avlodni tarbiyalash; 
-milliy madaniy-ma'naviy merosni, shu jumladan diniy 
merosni tiklash, ona tili mavqeini yanada ko’tarish, e`tiqod 
erkinligini ta'minlash; 
-xalq ta'limi, sog’liqni saqlash, ilm-fan, ommaviy 
axborot sohalarida islohot o’tkazish: 
-eng asosiysi erkin fikrlovchi dunyoqarashi keng, ilm-
fanga, go’zallikka, ijtimoiy taraqqiyot, shaxsiy kamolotga 
intiluvchi, ayni paytda o’zi uchun jamiyat hamda o’zi oldida 
mas'ul deb hisoblovchi kishini tarbiyalash lozim. 
Bir so’z bilan ayatganda, iqtsodiy islohotlar va shaxs 
ma’naviy qiyofasidagi o’zgarishlar dialektikasini aniqlash, 
ularni murosga keltirish dolzarb vazifaga aylandi. Chunki, 
jamiyat hayotining ikki mustaqil ayni vaqtda mushtarak 
bo’lgan ikki sohasini puxta tahlil qilmasdan turib ma’naviy 
qiyofasi haqida so’z yuritish qiyin.
Mamlakatimizda iqtisodiyot bilan bir qatorda ijtimoiy-
ma’naviy hayotda ham tub islohotlar amalga oshirilmoqda. 
Ma’naviyat iqtisodiyot kabi huquqiy demokratik, fuqarolik 
jamiyati qurishning muhim omili, davlat siyosatining ustuvor 
yo‘nalishlaridan biri deb e’tirof etildi. Ma’naviy islohotlardan 
ko’zlangan asosiy maqsadlardan biri ma’naviy yetuk shaxsni 
tarbiyalashdir. Ma’naviy yetuklik insoning o‘z shaxsiy 
manfaatlarini, jamoa, el-ulus, yurt manfaatlariga moslashtira 
olishidir. Bu esa kishidan o‘z manfaatlarini ham, jamiyat 
manfaatlarini to‘g‘ri tushunishni, soxta qadriyatlarga, jozibali, 
ammo puch va g‘arazli chaqiriqlarga uchmaslikni, 
aldanmaslikni talab qiladi. Amalga oshirilayotgan ijtimoiy-
ma’naviy islohotlarning asosiy maqsadi – milliy madaniy 
qadriyatlar va ajdodlar merosini qayta tiklash, ularning asl 
mazmunini kelgusi avlodaga yetkazish, insonparvarlik, 
bag‘rikenglik 
tamoyillari 
asosida 
barkamol 
avlodni 
shakllantirishdir. Bu kabi maqsadlarga erishish o’z-o’zidan 
amalga oshmaydi. Buning uchun ma’naviyat bilan bir qatorda 
katta iqtisodiy imkoniyatlar ham talab etiladi. O‘zbekiston 
xalqining tub manfaatlarini, yuksak orzu – umidlari, ezgu 
niyatlari va buyuk ishlarni amalga oshirish butun xalqmiz 
ayniqsa, yosh avlodga bog‘liq. Shuni nazarda tutgan holda 
davlat rahbari: “Iste’dodli va bilimli yoshlarimizni 
tadbirkorlikka keng jalb etish muhim ahamiyatga ega,”- deb 
ta’kidlagandi 
[1:260]. 
O‘zbekiston 
tadbirkorlikni 
rivojlantirish, xalqimizni tadbirkorlik faoliyatiga jalb qilish 
maqsadida tizimli ravishda amalga oshirilayotgan ishlar jiddiy 
natijalar bermoqda. Mamlakatimizda tadbirkorlik faoliyat 
bilan shug‘ullanayotganlar soni keskin oshdi. Aniqsa yoshlar 
o’rtasida 
tadbirkorlik 
ommalashmoqda. 
Masalan, 
“Respublikamizda samarali ishlayotgan 227 mingga yaqin 
yosh 
tadbirkor 
va 
fermerlar, 
mohir 
hunarmandlar 
iqtisodiyotimiz taraqqiyotiga munosib hissa qo‘shmoqda. 
Yurtimizda ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash uchun 
zarur sharoitlar yaratilmoqda” [1:440]. 
Biroq keyingi yillarda mamlakatimizda tadbirkorlik 
harakatini avj oldirishga, tadbirkorlik faoliyati bilan 
shug‘ullanish uchun shart-sharoitlar yaratishga katta e’tibor 
berilganiga qaramasdan, bu faoliyatga to‘siq bo‘lib turgan 
ayrim 
muammolar 
ham 
saqlanib 
qolmoqda. 
Ushbu