P. Berdanova, P. Abdalieva, Sh. Oteniyazova Didaktika

Awızeki shınıǵıwlardan - oqıtıw procesinde keń paydalanıladı. Olar oqıwshılardıń ulıwma mádeniyatı, logikalıq pikirlewi hámde biliw qábiliyetin rawajlandırıw menen baylanıslı. Sonıń menen birge, awızeki shınıǵıwlardıń sóz baylıǵın asırıw hám shet tillerin úyreniwdegi áhmiyeti úlken.
Jazba shınıǵıwlar – oqıtıwdıń quramlı bólegi sıpatında zárúrli kónlikpe hám uqıplılıqlardı qáliplestiriw hám bekkemlew maqsetinde qollanıladı. Diktant, shıǵarma, másele, mısal, referat jazıw hám tájiriybe mánisin ashıp beriw hám jazba shınıǵwlar qatarına kiredi.
Grafikalıq isler hám jazba isler menen uqsas táreplerge iye bolıp, olardan tiykarınan texnikalıq processler (geografiya, fizika, matematika, sızıw, súwret hámde texnologikalıq oqıtıw)da keń kólemde paydalanıladı.
Shınıǵıwlardıń orınlanıw nátiyjesi tómendegi shártler esapqa alınǵanda bir qansha joqarı boladı:
shınıǵıwlardı orınlawǵa sanalı qatnas jasaw; orınlaw qaǵıydaların biliw; waqıt boyınsha tákirarlanıwdıń tuwrı bólistiriliwi.
Shınıǵıwdı orınlawdı shólkemlestiriw tómendegi basqıshlardan ibarat: oqıtıwshınıń xızmet maqseti hám mazmunın túsindiriwi;
tapsırmanı orınlaw izbe-izligin kórsetiwi;
oqıtıwshı tekseriwi barısında oqıwshılar tárepinen oqıw háreketiniń
dáslepki orınlanıwı; zárúr kónlikpe hám uqıplılıqlar qáliplesemen degenshe oqıw háreketlerdiń
kóp mártebe tákirarlanıwı.
Ayırım jaǵdaylarda oqıwshılar dawıs shıǵarıp oqıw háreketlerin tákirarlawları hám orınlawı lazım boladı. Olar túsindirmeli shınıǵıwlar dep ataladı hám orınlanatuǵın háreketlerdiń mánisin ańlaǵan halda kónlikpe hám uqıplılıqlardı iyelewge imkan beredi.
Laboratoriyalıq jumıslar – bul oqıwshılardıń zat, arnawlı úskene, qural hámde túrli texnikalıq qurallardan paydalanǵan halda tájiriybelerdi ótkeziw bolıp, olar kóbirek tábiyiy pánler tiykarların úyreniwde qollanıladı. Bul metod oqıwshılardıń ásbap-úskeneler menen islew, ólshew islerin ámelge asırıw hám olardıń nátiyjelerine islew beriw sıyaqlı kónlikpelerin tez qáliplestiriwge imkan beredi. Laboratoriyalıq jumıslardı orınlaw arnawlı qurılma hám zatlar, sonıń menen birge, materiallar hámde waqıttı sarplaw, olardı jumısqa tayar halatqa keltiriwdi talap etedi. Biraq bul háreketler oqıwshılardıń joqarı dárejedegi aktivliligi tiykarında óz betinshe tájiriybe hám ólshew islerin alıp barıw menen jetilistirilip barıladı.