P. Berdanova, P. Abdalieva, Sh. Oteniyazova Didaktika

Test tapsırmaları:
1. Oqıtıw metodları mashqalası qanday izertlewge tiyisli?
a) fundamentallıq;
v) ámeliy;
s) funksionallıq;
d) sanlı.
2. Túsindirmeli-súwretlemeli, reproduktivlik, mashqalalı bayan etiw, evristikalıq, izertlewshilik metodlarınıń tiykarında ne ajırarılıp kórsetilgen?
a) mazmunnıń túrli kórinislerin iyelew ózgesheligi;
v) funksiyaları;
s) bilimler deregi;
d) shaxs xızmetiniń dúzilisi.
3. Binarlı (juplı) oqıtıw metodların tiykarlaǵan pedagogtı kórsetiń.
a) M.I.Maxmutov;
v) M.I.Maxmutov, I.Ya.Lerner;
s) V.G.Bespalko;
d) V.V.Davidov, D.B.Elkonin.
4. Teoriyalıq bilimlerdi birqansha joqarı dárejesin qáliplestiredi: a) lekciya;
v) kórsetiw;
s) ámeliy;
d) tekseriw.
5. Kónlikpe hám uqıplılıqlardı qáliplestiriwde tiykarǵı sanalıwshı metod, bul: a) didaktikalıq oyın;
v) shınıǵıw;
s) kórsetiw;
d) mashqalalı.
OQITIWDI ShÓLKEMLESTIRIWDIŃ TÚRLERI HÁM FORMALARI.
SABAQ -OQITIWDI ShÓLKEMLESTIRIWDIŃ TIYKARǴI FORMASI SIPATINDA
Joba:

1. 
   Oqıtıwdıń túrleri, formaları hám olardıń sıpatlaması.
   
2. 
   Bilimlendiriw pedagogikalıq sistemalarınıń rawajlanıw tendenciyası.
   
3. 
   Oqıtıwdı shólkemlestiriwdiń formaları hám olardıń didaktikada rawajlanıwı.
   
4. 
   Sabaqta oqıwshılardń oqıw iskerligin shólkemlestiriwdiń zamanagóy formaları.
   
5. 
   Sabaq -oqıtıwdı shólkemlestiriwdiń tiykarǵı forması
   

Didaktikalıq ideyalar (sistemalar) tariyxıy rawajlanıw procesinde jańa ideyalar menen bayıp dáwir talabına say bolǵan sistemaǵa aylanadı. Didaktikalıq sistemalardıń izbe-izligi oqıtıw teoriyası hám ámeliyatınıń ulıwma nızamlılıǵı bolıp tabıladı. Pedagogikalıq sistemalar birneshe túrlerge bólinedi, keń qollanılıwshı sistemalar dástúriy sistemalar dep de ataladı. Tálim túrlerine jantasıw oqıw procesin shólkemlestiriw hám ámelge asırıwǵa qarap túrlishe belgilenedi. Pedagogikalıq sistemalardıń tiykarǵı túrleri tómendegilerden ibarat:
arxaikalıq (áyyemgi); áyyemgi (Shumer, Mısr, Qıtayda eramızǵa shekemgi úshinshi mıń jıllıq); avestolıq (Baktriya, Sogdiana, Xorezmde – eramızǵa shekemgi VII-VI ásirler); grek (Ellins, grek-rim, rim – eramızǵa shekemgi V-I ásirler); orta ásir (dogmatikalıq, sxolastikalıq V-XVI ásirler);
jańa (túsindirmeli, túsindirmeli-kórgizbeli, programmalastırılǵan, aralıqtan
oqıtıw, mashqalalı-programmalastırılǵan, komp`yuterlestirilgen innovaciyalıq); shet el (túsindirmeli, túsindirmeli-kórgizbeli, programmalastırılǵan,, mashqalalı-programmalastırılǵan, komp`yuterli oqıtıw, aralıqtan oqıtıw, Internet járdeminde oqıtıw h.t.b.).
Avesto ideyalarına kóre qáliplesken pedagogikalıq sistema eramızǵa shekemgi VII-VI ásirlerde Orta Aziya territoriyasında zardushtiylik dininiń payda bolıwı menen qáliplesti. “Avesto” zardushtiyliktiń muqaddes deregi bolıp, óz dáwiriniń enciklopediyası esaplanǵan. “Avesto” ideyaları boyınsha balalar hám jaslardı tárbiyalaw tómendegilerden ibarat:

1. 
   diniy hám ruwxıy tárbiyalaw;
   
2. 
   dene tárbiyası;
   
3. 
   oqıw hám jazıwǵa úyretiw.
   

Jaslardı tárbiyalawda ana Watanǵa, qorshaǵan átirapqa, tábiyatqa muxabbat sezimlerin oyatıw áhmiyetli baǵdar bolıp esaplanǵan. “Avesto”da jetik shaxs haqqında anıq pikirler bildirilgen.
Sistemalı oqıtıwdıń dáslepki túri áyyemgi grek filosofı Sokrat (eramızǵa shekemgi 469-399 jj.) hám onıń oqıwshıları tárepinen keń qollanılǵan járdemshi sorawlarǵa juwap tabıw metodı bolıp esaplanǵan. Bul metod sokratsha sáwbet metodı atamasına iye bolǵan. Oqıtıwshı (filosof) oqıwshıda qızıǵıwshılıq oyatıp, biliwge iytermeleytuǵın sorawlardan paydalanadı, pikir júrgiziw nátiyjesinde oqıwshını waqıya hám hádiyselerdiń mánis mazmunın túsiniwge jeteleydi. Oqıtıwshınıń pikir júrgiziwi kóbinese ritorikalıq sorawlardı talqılaw menen toltırılıp barıladı. Bunday sáwbetler kóbinese bir yamasa bir neshe oqıwshılardıń qatnasıwında shólkemlestiriledi.