Og’iz bo’shlig’ida ovqat xazm bo’lishining buzilishi - Karies – tishning qattiq to’qimasi emirilib, unda bo’shliq hosil bo’lishi. Mexanizmi: mik-rob ta’siri va so’lak ajralishining buzilishi; Ca, F, P xamda A, B, C, D vitaminlar almashinu-vining buzilishlari
- Parodontoz (alveolyar pioreya) – tish ildizi atrofidagi to’qimaning surunkali yallig’lanishi. Milk uyiqlari hosil bo’ladi, ulardan yiring oqadi, abstsess rivojlanishi va tish qimirlashi kuzatiladi
- ІІ. Ovkat xazm kilish kanalini xarakat (motor) funksiyasining buzilishlari: 1) CHaynashni buzilishlari
- 2) YUtishni buzilishlari – disfagiya
- 3) Me’da diskineziyalari
- 4) Ichak diskineziyalari
- 5) O’t pufagi va o’t yullarining diskineziyalari
- 6)Defekatsiyani buzilishlari
- ІІІ. Xazm qilish va so’rilish funksiyasining buzilishlari:
- 1) maldigestiya sindromi
- 2) malabsorbsiyalar.
- Xlorid kislota, pepsin, shillikni sintezlanishini buzilishlari
- Xlorid kislota me’da shillik kavatini parietal xujayralari tomonidan ajraladi, sog’lom odamlarda bu xujayralar soni 1milliardtaga etadi. Uning sekretsiyasi murakkab mexanizmlar tomonidan boshkariladi, u uchta bir biriga bog’lik sekretsiya fazalarini o’z ichiga oladi: neyrogen (vagal), me’daga tegishli (gastrinli) va ichakka tegishli, u ingichka ichakni gormonlari va retseptorlarni ko’zg’alish yuli bilan regulyatsiya kilinadi.
- Xlorid kislotaning gipersekretsiyasi
- Gastoenterologik kasalliklar rivojlanishida muxim
- rol uynaydi. Kuyidagi xolatlarda kuzatilishi mumkin:
- a) koplovchi xujayralar massasini nasliy oshishi;
- b) adashgan nerv tonusini oshishi;
- c) me’daning antral kismini chuzilishi va uning bushatilishining buzilishi;
- d) gastrin sekretsiyasi oshganda;
- e) me’da shillik kavatini ECL – xujayralarini kupayishi (karsinoid sindromli bemorlarda).
- Me’da shillig’i me’da shillik kavatining kushimcha xujayralari tomonidan ajraladi. Me’da shilligi tarkibiga glikozaminoglikanlar va glikoproteidlar qiradi. N-atsetilneyramin kislotasi me’da shilligi tomonidan me’da shillik kavatini o’rab oluvchi suvda erimaydigan viskoz koplama xosil qilish xususiyatini ta’minlaydi. Me’da shillig’ini xosil bo’lishi uzluksiz amalga oshadi. Adreno- va xolinoretseptorlarni ko’zg’alishi, prostoglandinlar shillik xosil bulishiga stimullovchi ta’sir ko’rsatadi. SHillik xosil bo’lishida lizosomalarni stabilligi muxim rol o’ynaydi. Lizosomalarni gidrolazalari glikoproteinlarni degidratatsiyasini chaqiradi.
- Me’da gipersekretsiyasi uchun xarakterli:
- 1) Naxorda va ovqat iste’mol qilgandan keyin me’da shirasini mikdorini oshishi;
- 2) Giperatsiditas va giperxlorgidriya – me’da shirasida ummumiy kislotalik va erkin xlorid kislotaning miqdorining oshishi;
- 3) Me’da shirasining xazm qilish xususiyatining oshishi
Do'stlaringiz bilan baham: |