«payvandlash» yo‘nalishi bo‘yicha o‘quv amaliyoti qo‘llanmasi

«PAYVANDLASH» YO‘NALISHI BO‘YICHA O‘QUV AMALIYOTI QO‘LLANMASI

1. 
   MODULI RAQAMI: P.1.
   
2. 
   MAVZU: «O‘quv ustaxonalarida mehnat havfsizligi texnikasi va yong‘in havfsizligi»
   
3. 
   MAQSAD: O‘quv ustaxonalarida mehnat havfsizligi texnikasi va yong‘in havfsizligi bilan tanishtirish.
   
4. 
   O‘QUV SOATLARI: 6 soat
   
5. 
   MODULNI O‘RGANISH JARAYONIDA EGALLANADIGAN AMALIY KO‘NIKMALAR:
   
   • 
     mehnatni xavfsiz tashkil etish;
     
   • 
     yong‘inga qarshi chora-tadbirlarni amalga oshirish.
     
6. 
   MODULNI O‘RGANISH DAVOMIDA SHAKLLANADIGAN NAZARIY BILIMLAR:
   
   • 
     payvandlash ishlarini bajarishda shikastlanish turlari va sabablari;
     
   • 
     shikastlanishning oldini oluvchi chora-tadbirlarni tarkibi;
     
   • 
     elektrpayvandlash ishlarini bajarishda elektr xavfsizligi;
     
   • 
     issiqlik va yorug‘lik nurlaridan saqlanish choralari;
     
   • 
     zararli chang va gazlar zaharlanishdan saqlanish choralari;
     
   • 
     ish joyini shamollatish (havoni tozalash) usullari;
     
   • 
     elektr va gaz payvandlash jihozlarini ishlatish qoidalari;
     
   • 
     jamokor (maxsus kiyim) va ularni kiyib yurish qoidalari;
     
   • 
     yong‘in chiqishining asosiy sabablari;
     
   • 
     yong‘inning oldini olish chora tadbirlari;
     
   • 
     yong‘inni o‘chirishda birlamchi vositalardan foydalanish qoidalari;
     
   • 
     yong‘inni bartaraf (o‘chirish) etishda o‘zini tutish qoidalari;
     
   • 
     yong‘in chiqqanda odamlarni ko‘chirish (evakuatsiya) rejalari.
     

VII. MAVZU DOIRASIDAGI ASOSIY MA’LUMOTLAR:
Shikastlanish turlari. Eritib payvandlashda payvandchiga u yoki bu darajada havfli ta’sir qiluvchi quyidagi xolatlar mavjud:

• 
  insonning elektr zanjirni tok o‘tkazuvchi qismiga tegishi natijasida elektr toki ta’sirida shikastlanishi;
  
• 
  elektr yoki nurlardan ko‘z va terining ochiq yuzalarining shikastlanishi;
  
• 
  payvandlash jarayonida ajralib chiquvchi zararli gazlar, xonani changlar bilan ifloslanishi va har xil moddalar bug‘lanishidan zaharlanishi;
  
• 
  payvandlashda metal va shlak tomchilaridan kuyishi;
  
• 
  bosim ostidagi gaz ballonlaridan noto‘g‘ri foydalanganda, yonuvchan moddalar saqlangan idishlarni payvandlaganda hamda yonuvchan va portlashga moil moddalar yaqinida payvandlagandagi portlashlar;
  
• 
  payvandlashda erigan metal va shlaklardan yong‘inlar chiqishi;
  
• 
  og‘ir buyumlarni payvandlashga tayyorlash va payvandlash jarayonidagi har xil turdagi mexanik xarakterga ega bo‘lgan shikastlari;
  
• 
  Payvand choklarni gamma yoki rengen nurlari bilan nurlanishi.