Pedagogik muloqotda qadriyatlarga doir to’siqlarning vujudga kelishi va ularni hal etish yo’llari

Ijtnmoiy-pedagogik qadriyatlar turli ijtimoiy tizimlarda ish olib boruvchi va ijtimoiy ongda namoyon bo’luvchi qadriyatlarning tavsifi va mazmunini aks ettiradi. Bu ta’lim sohasidagi jamiyat faoliyatini tartibga soluvchi g’oyalar, tushunchalar, me’yorlar, qoidalar, an’analar majmuidir.
Shaxsiy-pedagogik qadriyatlar ijtimoiy-psixologik ta’lim sifatida yuzaga chiqib, ularda o’qituvchi shaxsining maqsadlari, motivlari, ideallari va boshqa dunyoqarashga oid xususiyatlari aks etadi. Bu xususiyatlar majmui uning qadriyatlar yo’nalishi tizimini tashkil etadi. Qadriyatlar yo’nalishi sifatidagi aksiologik «Men» nafaqat kognitiv(bilishga doir) tarkibiy qismlarni, balki insonning ichki yo’nalganligida muhim o’rin tutuvchi hissiy-irodaviy tarkibiy qismlarni ham o’z ichiga oladi. Unda ham ijtimoiy-pedagogik, ham pedagogik qadriyat-larning individual-shaxsiy tizimiga asos bo’lib xizmat qiluvchi kasbiy-jamoaviy qadriyatlar o’rin olgan.
Shuningdek, o’z navbatida pedagogik qadriyatlarni bunday xilma-xilligi ularni umumiy tarzda ta’limiy va tarbiyaviy qadriyatlarga ajratishga imkon beradi.
3. Ta’limiy qadriyatlar va ularning mohiyati
Ta’limiy qadriyatlar shaxsga ilmiy-nazariy bilimlarni berish, unda yuksak ma’naviy-axloqiy sifatlarni tarbiyalash, uning har tomonlama barkamol bo’lib voyaga yetishida muhim ijtimoiy-pedagogik ahamiyatga ega bo’lgan, shuningdek, o’ziga xos ahamiyat kasb etuvchi obyektiv va subyektiv omillar majmuasidir.
Ta’limiy qadriyat - ta’limning milliy yo’nalganligi, uning milliy tarix bilan uyg’unligi, O’zbekiston xalqlari madaniyatini asrash va boyitish, ta’limning milliy rivojlanishning muhim vositasi ekani, boshqa xalqlar tarixi va madaniyatini hurmat qilishdan iboratdir¹².
Uzbekistonda ta’limiy qadriyatlar sohasida tadqiqot olib borgan olim
Sh.Mardonov ta’limiy qadriyatlarning o’ziga xosligiga ko’ra, bir necha guruhga tasnif etadi:
1)global konseptual-ta’lim qadriyatlari;
2)aniq ta’limiy qadriyatlar;
3)ta’limning individual-shaxsiy xarakterdagi qadriyatlari;
4)innovasion pedagogik texnologiyalar - umumbashariy (global)konseptual ta’limiy qadriyatlar;
5)shaxsni shakllantirish;
6)ta’limning demokratik va gumanitar yo’nalganligi; 7)insonparvarlik, shaxs dunyoqarashini shakllantirish.

Ta’limiy qadriyatlar o’z moxiyatiga ko’ra ma’naviy-axloqiy, kasbiy hamda ijtimoiy qadriyatlar sifatida guruhlanadi hamda umummadaniy,
ma’naviy-axloqiy, estetik, intellektual va ijodiy yo’nalishga ega bo’ladi.
Ta’limiy qadriyatlar ahamiyatlilik xususiyatiga ko’ra quyidagi guruhlarga bo’linadi:
1)konseptual-yo’naltirilgan;
2)bazali (manbali), o’quv-rejali;
3)shaxsiy qadriyatli va kasbiy-shaxsiy;
4)nazariy-pedagogik;
5)nazariy-amaliy va prosessual-pedagogik, innovasion-pedagogik texnologayalar;
6)ilg’or axborot texnologiyalari;
7)ta’lim jarayonida ta’lim oluvchilarda ma’naviy-axloqiy sifatlarning tarbiyalanishiga alohida e’tibor bsrish; 8) o’z-o’zini takomillashtirish.