Pedagogika fan sifatida

Ijtimoiy ustanovka -yuqoridagi barcha xususiyatlar kompleksiga ega insonning turli ijtimoiy vaziyatlardagi faoliyat va harakatlarga ruhan hozirligi va munosabat bildirish uslubidan kelib chiqadigan chuqur ichki holatidir.
SHaxs iqtidori va qobiliyatlar diagnostikasi
Qobiliyatlar muammosi eng avvalo inson aqlu-zakovatining sifati, undagi malaka, ko‘nikma va bilimlarning borligi masalasi bilan bog‘liq.
Qobiliyat turlari-1. Umumiy - ular odamga bir qancha faoliyat sohasida ham muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatish va natijalarga erishishga imkon beradi.
2. Maxsus - ma’lum bir sohada yutuqlarga erishish, yuqori ko‘rsatgichlar berishga imkon beruvchi sifatlarni o‘z ichiga oladi.

• 
  Layoqatlar - tug‘malik alomatlari bor sifatlarga aytiladi, uning ikki xili: tabiiy va ijtimoiy turi bor
  
• 
  Iqtidor - insonning o‘z hatti - harakatlari, bilimlari, imkoniyatlari, malakalariga nisbatan sub’ektiv munosabatidir
  
• 
  Iste’dod - har tomonlama rivojlangan, nixoyatda kuchli va takrorlanmas qobiliyatdir
  

Qobiliyatlardagi tug‘ma va orttirilgan sifatlar
Talant (yunoncha qimmatbaho, noyob narsa, irsiy, tabiiy xislat degan ma’noni anglatadi) muayyan faoliyatning muvaffaqiyatli bajarilishini ta’minlaydigan qobiliyat hamda iste’dodlar yig‘indisidan iborat individual xususiyatdir.
Talantning asosiy belgilari

• 
  Muvaffaqiyatni ta’minlash
  
• 
  Faoliyatni mustaqil bajarish
  
• 
  Originallikning mavjudligi
  
• 
  Qobiliyat va iste’dodlar yig‘indisidan iborat ekanligi
  
• 
  Individual-psixologik xislat ekanligi
  
• 
  Ijtimoiy turmushni o‘zgartiruvchi yaratuvchi imkoniyatligi
  

Qobiliyatlarning psixologik strukturasi
I.P.Pavlov o‘z ta’limotida “badiiy”, “fikrlovchi”, “o‘rta” tiplarga ajratilgan shaxslarning tavsifini beradi
Qobiliyatlar: umumiy, maxsus
“Badiiy tip” - “Fikrlovchilar” - “O‘rta”