Педагогика ва Психология соҳаларидаги инновациялар

10
BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARIDA RUS TILINI O‘TISHDA O‘YIN 
USULIDA FOYDALANISH MOHIYATI
Anarbayeva Dildora Axmedovna
7-umum ta’lim maktabi boshlang‘ich sinf o‘quvchisi
Toshkent viloyati, Angren shahri
Annotatsiya: Ushbu maqolada muallif rus tilidagi darslarda boshlang‘ich sinf 
o‘quvchilarining kognitiv faolligini o‘yin uslublari yordamida oshirishning ba’zi shakllari va 
usullarini ko‘rib chiqqan holda, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarning bilim faolligini oshirishga 
imkon beradigan o‘yin dasturlari olib borilishi mohiyati haqida fikr va mulohazalarni aytib 
o‘tgan.
Kalit sozlar: Til o‘rgatishdagi o‘yin texnikasi, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqini 
rivojlantirish, rus tili, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari.
Ma’lumki, bilim manfaatlari, bilim darajasi turli darajadagi bolalarda ifodalanishi mumkin. 
Shuning uchun o‘qituvchining vazifasi o‘quvchilarda bilim darajasini oshirish, bilim faoliyatini 
faollashtirish uchun shart-sharoitlar yaratish, ta’limotga ijobiy munosabat yaratish, o‘quvchilarning 
to‘g‘ri motivatsiyasi, mustaqilligi va samaradorligini rivojlantirishdan iborat.
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining aqliy rivojlanish dinamikasini o‘rganish shuni ko‘rsatadiki, 
o‘yin o‘quvchilarning ruhiy holatini va dars o‘zlashtirish qobiliyatini samarali rivojlantirmoqda, 
o‘yin faoliyati yosh o‘quvchilarni o‘quv faoliyatiga jalb qilishning tegishli usullaridan biridir. 
Undan tashqari o‘yinlardan foydalanish juda qisqa vaqt ichida qayta o‘zlashtirilishi kerak bo‘lgan 
ma’lumotlarning katta miqdori ma’lumot bloklarini eslab qolish va va uni o‘zlashtirish bilan bir 
qatorda ta’limga bo‘lgan e’tiborni ham oshiradi, bu esa hech qanday holatda o‘quvchilarning 
xotirasini yaxshilash zarurligi haqidagi fikrlarni oqlaydi, hamda o‘yin faoliyatidan foydalanish 
orqali yaxshilashni nazarda tutadi.
Tilni o‘qitish metodologiyasida ushbu yo‘nalish ahamiyatli sanaladi, chunki u ta’lim 
standartining yangilangan metodlaridan biri hisoblanib, o‘quv faoliyatining umumiy tuzilishida 
kognitiv faoliyatning katta amaliy ahamiyati va o‘quv jarayonini asosan o‘quvchilar tomonidan 
katta hajmdagi o‘quv materiallarini o‘zlashtirishga yo‘naltirilganligi sababli ushbu vazifani amalga 
oshirishda yuzaga keladigan qiyinchiliklar bilan bog‘liq muammolarni va kamchiliklarni aynan 
shu usul, ya’ni o‘yin usulidan foydalangan holda kamaytirish mumkin.
Ko‘pgina tadqiqotchilar maktabda rus tilidagi darslarda o‘yin uslublaridan foydalanish nafaqat 
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining kognitiv faolligini oshirishga, balki bilimlarni yanada yaxshiroq 
va mustahkamroq o‘zlashtirishga yordam beradi degan fikrga qo‘shiladilar.
Xulosa qilib aytganda, rus tilining har bir darsida o‘quvchilar nutqini rivojlantirish 
samaradorligiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadigan aloqa holatini yaratish uchun o‘yin uslublarini u yoki bu 
shaklda qo‘llash tavsiya etiladi. Ammo shuni yodda tutish kerakki, o‘yin texnikasidan foydalanish 
samaradorligi o‘qituvchi tomonidan o‘quv jarayonini to‘g‘ri tashkil etishga, shu jumladan, hatto 
yosh o‘quvchilarda ham psixofiziologik va individual xususiyatlarni hisobga olishga bog‘liq.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образо-
вания (1-4 классы) Утвержден приказом минобрнауки России от 6 октября 2009 г. № 373; 
в ред. приказов от 26 ноября 2010 г. № 1241, от 22 сентября 2011 г. № 2357. Учительская 
газета от 11 сентября 2012 года.
2. Лаврова В. П., Пестерева С. Н. Развитие учебно-познавательной деятельности уча-
щихся на внеклассных занятиях по технологии // Научно-методический электронный жур-
нал «Концепт». –2017.–Т.11.– С.125–127.

---

113