Pedagogikasi

«Oliyjanoblik bahosi» 
hikoyatida q o ‘g ‘irchoqlar 
m isolida 
laqmalik 
va 
anqovlik 
qoralanib, 
olijanoblik 
yuqori 
baholanganini k o ‘ramiz:
«Sopoldan turli-tum an buyum, shakl va o ‘yinchoqlar yasaydigan bir 
usta kulol b o ‘lar ekan. Kunlardan bir kun usta loydan uch dona jajji
27 Каримов H A . Юксак маънавият-енгилмас куч - Т .: Маънавият, 2008.-157-бет.
63

---

q o ‘g ‘irchoq — odam yasabdi. U sta har uchala q o ‘g ‘irchoqqa ham bir xil 
jilo va sayqal beribdi. Q o ‘g ‘irchoqlarni shunday bejirim tayyorlabdiki, 
bozorga olib chiqishi bilan tezda xaridorlarni o ‘ziga jalb etibdi. 
Q olaversa, xaridorlarni q o ‘g ‘irchoqlarning o ‘zigina em as, balki ular 
bahosining turlicha ekanligi ayniqsa taajjubga solibdi.
X aridorlar ustadan: « Q o ‘g ‘irchoqlar bir-biridan biror narsasi bilan 
farq qilm aydi-ku, nega uchalasiga ham uch xil narx q o ‘ydingiz?» - deb 
so ‘rashibdi. D arhaqiqat q o ‘g ‘irchoqlarning b o ‘y-basti, rang, sayqal va 
jilolari bir xil boMib, bir-biridan aytarli farqi boMmasa ham birinchi 
q o ‘g ‘irchoq narxi 1 s o ‘m, ikkinchi q o ‘g ‘irchoq narxi 2 s o ‘m, uchinchi 
q o 'g 'irc h o q narxi 3 so ‘m deb belgilab qo ‘yilgan edi.
Shunda taajjublanayotgan xaridorlarga jilm ayib boqib « Y o ‘q, 
azizlar! U larning ko‘rinishi bir xil bo ‘lsa ham, lekin q o ‘g ‘irchoqlarda 
katta farq bor! M ana, qaranglar!» - debdi kulol va q o ‘liga bir ch o ‘p olib, 
birinchi qo ‘g ‘irchoqning qu lo g ‘iga suqibdi. C ho 'p ning uchi shu zahoti 
q o ‘g ‘irchoqning o g ‘zidan chiqibdi. Usta keyin o ‘sha ch o ‘pni ikkinchi 
q o ‘g ‘irchoqning qulog‘iga suqibdi. C ho‘pning uchi q o ‘g ‘irchoqning 
narigi 
qu lo g ‘ida 
k o ‘rinibdi. 
Uchinchi 
q o ‘g'irchoqning 
qu lo g'ig a 
suqilgan ch o ‘p esa hech qaerdan yorib chiqmabdi.
- K o ‘rdingizlarm i, - debdi kulol, - bularning hulqi bir-birlaridan 
mutlaq farq qiladi. M ana bu q o ‘g ‘irchoq - laqma, - debdi usta birinchi 
q o ‘g ‘irchoqni q o ‘liga olib. - Eshitganini shu zahoti o g ‘zidan gullaydi. 
Shuning uchun uning bahosi past.
Usta ikkinchi q o ‘g ‘irchoqni q o ‘liga olibdi.
- Bu esa anqov! Bu qu lo g ‘idan kirgan gap u q ulog 'id an chiqib 
ketaveradi. Shuning uchun ham uning bahosi o ‘rtacharoq.
U sta uchinchi q o ‘g ‘irchoqni qoMiga olibdi.
- Bu esa olijanob va andishaparvar. U eshitgan har qanday hoh 
yaxshi, hoh yom on gapni o ‘ziga kerakligini olib qoladi-da, qolganini esa 
yutib hazm qilib yuboradi. Shu bois uning bahosi ham yuqoridir! -
debdi.
X aridorlar usta kulolning q o ‘g ‘irchoq yasashdagi falsafasiga 
tahsinlar ay tish ib d i.» 28
Shu tariqa xalq o ‘yinlari va o ‘yinchoqlari k o ‘p asrlar davom ida 
ajdodlarim izning aqliy, ruhiy, jism oniy kam olotga erishishida muhim 
o 'rin tutib kelgan. Xalq o ‘yinlari, oddiy, sodda, qiziqarli, shu bilan birga 
epchillik, kuchlilik, topqirlik, chidam lilik kabi insoniy fazilatlarni 
rivojlantirishga yordam bergan.