3.16-rasm. Qoziqli poydevor cho‘kishini hisoblashga oid cliiznia
Sezilarli oqibatlarga olib kelgan ushbu cho‘kish mutaxassislarning fikricha qoziq ostida qolgan 6-8 metr qalinlikdagi muzlik davriga mansub loyning zichlashuvi natijasida ro‘y bergan.
Kazanka daryosida qoziqli poydevor ustida barpo etilgan ko‘prikning halokati ham bunday cho‘kishlarning yorqin misolidir. 1929 yilda qurilgan ushbu ko‘prikning har bir tayanchi 410 dona 8 metr uzunlikdagi yog‘och qoziqlardan tashkil topgan edi. Shunga qaramay, inshootning cho‘kishi uning o‘ng tomonidagi tayanchi ostidagi 1,5 metrlik qoziqlar ostidagi 3,6 metr qalinlikdagi torfning zichlashuvi evaziga yuz bergan. Bunday misollarni ko‘plab keltirish mumkin (masalan, Sao Luis Rey inshootining halokati kabi). Yuqorida keldrilgan va ko‘plab boshqa amaliy misollar qoziqli poydevorlarni loyihalashda ham sayoz poydevorlar kabi cho‘kish deformatsiyani aniqlashga diqqat e’tiborni jalb etish lozimligidan darak beradi.
Nazorat savollari:
1. Rostverklardan nima maqsadda foydalaniladi?
2. Oddiy qoziqdan eshkaksimon qoziqning farqi nimada?
3. Osma qoziqlarning yuk ko‘tarishi qanday usullar bilan aniqlanadi?
4. Qoziqning yuk ko‘tarish qobiliyati nimalarga bog‘liq?
5. Kopyor uskunalar nima uchun kam qo‘llaniladi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
