Pnevmatik yuritmalari, ularning sxemalari va elementlari

---

3-MAVZU: MEXATRON MODULLAR VA ROBOTLARNING 
PNEVMATIK YURITMALARI, ULARNING SXEMALARI VA 
ELEMENTLARI 
Reja :
1. Pnevmoyuritma 
1. Elektrpnevmatik yuritmalar 
 
Kalit so’zlar: Pnevmoyuritma, Elektrpnevmatik yuritmalar 
 
Pnevmoyuritma (yunon. 
pnéuma— havo, havo yurishi)
- bu qisilgan havo 
energiyasini mexanik ishga o`zgartiruvchi va mashina va mexanizmlarni harakatga 
keltiruvchi qurilmalar majmuasidir. 
Pnevmoyuritmaning asosiy vazifasi mexanik uzatmalarday yuritma 
dvigatelining mexanik xarakteristikalarini ishchi organ harakatiga kerak bo`lgan 
parametrlarga aylantirishdir va bundan tashqari, ijrochi mexanizmlarni boshqarish, 
o`ta yuklamadan himoyalash kiradi. Uning asosiy elementlari bo`lib kompressor 
(pnematik energiya generatori) va pnevmodvigatel xizmat qiladi.
Ularni MTlarda qo`llashga asosiy sabablar: arzonligi, soddaligi va 
ishonchliligidir. 
Lekin 
ularni 
boshqarish 
murakkab, 
shuning 
uchun 
pnevmoyuritmalarni davriy boshqariladigan tizimlarda ishlatiladi. Ular asosan 10 kg 
gacha yuk ko`taruvchi robotlarda qo`llaniladi. 
Umumiy jihatdan pnevmoyuritmada energiya uzatilishi quyidagicha bo`ladi: 
1. 
kompressordan energiya ishchi gazga energiya etkazadi (gazga bosim 
berilib qisiladi); 
2. 
gaz 
pnevmoquvurlar 
orqali 
rostlovchi 
apparaturadan 
o`tib 
pnevmodvigatelga keladi va bu yerda siqilgan havo energiyasi mexanik energiyaga 
aylantiriladi. 
Sxema pnevmoprivoda

---

Istochnik: wikipedia.org
Pnevmoyuritmalar gidroyuritmalarga o`xshab ishchi organi harakatiga qarab 
3 turga bo`linadi: 
1) 
pnevmotsilindrlar (ilgarilanma-qaytarma harakat) (9.14-rasm); 
2) 
pnevmomtorlar 
(aylanma harakat) (9.15-rasm)
; 
3) 
pnevmodvigatellar 
(zvenoni ma`lum burchakka aylantirish) (9.16-
rasm).