Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi fanidan ma`ruzalar matni

Termoplastlardan quyish usuli bilan buyum olish texnologiyasi sxemasi
64
TAYANCH SO`Z VA IBORALAR 1.
Quyish mashinasi 2.
Tsilindr 3.
Shnek 4.
Plastikatsiya mexanizmi 5.
Shakl beriSh mexanizmi 6.
Intektsiya 7.
Intruziya 8.
quyish kanali 9.
qoldiq bosim 10.
Antiadgeziv 11.
quyish tsikli 12.
Asosiy texnologik parametrlar TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR 1.
Termoplastik va termoreaktiv materiallarni bosim ostida quyiSh usuli bilan
buyum olishda ularga qanday talablar qo`yiladiq 2.
Bosim ostida quyiSh jarayonlarida termoplast va termoreaktivlarda qanday fizik-kimyoviy protsesslar sodir bo`ladiq
3.
Bosim ostida quyiSh texnologik prametrlari buyum sifatiga qanday ta`sir etadiq
4.
Bosim ostida quyin uchun PTR qanchani taShkil qilishi kerak, bu ko`rsatkichni ekstruziyalaSh usuli bilan taqqoslangq
5.
"qolipdagi bosim-vaqt" quyiSh diagrammasini taqlil qilib beringq FOYDALANISH UCHUN ADABIYOTLAR
Asosiy adabiyotlar
1.
"Osnovi texnologii pererabotki plastmass" pod red. V.N.Kuleznyova i V.K.Guseva, Moskva, "Ximiya", 1995 g. s.362-400
Qo`shimcha adabiyotlar
2.
G.A.SHvetsov i dr. "Texnologiya pererabotki plastmass", Moskva, "Ximiya", 1988 g. s. 172-227
65
8-MA`RUZA PRESSLASH
Buyum olish uchun polimer materiallar quyidagi holatda bo`liShi mumkin:
kukun, granul, tabletka, pasta va boshqaShakllarda. Bunaqangi materiallarga buyum Shaklini beriSh uchun unga taShqi bosim ta`sir qilishi kerak, bu orqali material buyum Shaklini oladi va zichlanadi.
Kompression presslashni operatsiyalar bo`yicha sxemasi
a - press materialini solish; b - qolipni yopish; v - qolipni ochish va buyumni olish. 1 - itargich; 2 - press-material; 3 - puanson; 4 - matritsa; 5 - buyum.
66
Presslash - texnologik jarayondir. Bu usul orqali polimer materiallardan buyum iShlab chihariladi. Bu usulda bosim ta`sirida material plastik deformatsiyaga uchrab, qolip formasini egallaydi. Agar Shakllantirilayotgan
material isitmasdan turib plastik deformatsiyaga qobiliyatli bo`lsa, unda jarayon sovuq formada olib boriladi va u sovuq presslaSh deyiladi. Issiq qolipda shakllash issiq presslash deb ataladi.
Bu usul, agar ShakllaSh uchun presslanayotgan material qovuShqoqligini kamaytiriSh lozim bo`lsa yoki ShakllaSh vaqtida choklaniSh reaktsiyasi ketiShi uchun unga yuqori harorat ta`sir etiSh kerak bo`lsa qo`llaniladi. Bu keltirilgan jarayon bosim ostida ketadi. Issiq presslaSh uskunalarga, moslamalarga qarab
ular: kompression (to`qri) yoki quyiSh (transferniy) presslaSh deyiladi.
Shunday qilib, termoreaktiv
polimer materiallardan buyum olish,
materialning plastik deformatsiyalaniShiga asoslangan bo`lib, bu deformatsiya bosim va haroratning bir paytda ta`sir etiliShida amalga oShiriladi. Shu bilan bir paytda shakllaniShturg’unligi boqlovchini kimyoviy reaktsiyasini choklaniSh tufayli vujudga keladi (uch o`lchamli struktura hosil bo`ladi).
Presslash ko`proq fenol-formaldegidlari, melamin formaldegidlari, epoksid, tuyinmagan poliefir smolalari asosida tayyorlangan kompozitsiyadan buyum olishda qo`llaniladi.