Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi fanidan ma`ruzalar matni

Kauchuklarning umumiy xarakteristikasi Tabiiy kauchuk
O`zini tarkibida kauchuk saqlovchi o`simliklar Shirasidan olinadi.
Lateks - tarkibida kauchuk bo`lgan usimlik Shirasi - kauchukning suvdagi dispersiyasi odatda kauchukni mikdori 40% beradi.
Tabiiy kauchuk izopentan gruppalaridan taShkil topgan bo`lib, quyidagi formulaga ega:
—CH 2
-C = CH-CH 2
—
| CH 3
Sintetik kauchuklar:
Izopren kauchuk sintetik kauchuklar turkumiga kiradi. Tabiiy kauchukdan kauchuk bo`lmagan moddalar mikdori kamligi, regulyar tuziliSh kamligi, hamda polimer zanjirida funktsional gruppalar yo`qligi bilan farq qiladi. Sintetik izopren kauchugi molekulyar massasi taqsimoti tor (uzkoe).
Sintetik izopren kauchugi tarkibida azot saqlovchi moddalar yo`qligi va zolnost' kam bo`lganligi tufayli suvga yaxShi chidamli va yuqori dielektrik xususiyatga ega.
Butadien kauchugi (SKB). Butadien polimer natriy va tsigler katalizatori iShtirokida sintez qilinadi.

• CH 2

-CH=CH-CH 2
—
Sintetik kauchuk SKB - maxsus rezinalar uchun chiharilgan markalari oziq- ovqat sanoatida, meditsina soqasida qo`llaniladi. Bu kauchuk asosida olingan rezina mustahkamligi yuqori bo`lmasa ham, yuqori elastikligi, past haroratga (morozostoykost') va emiriliShga chidamliligi bilan boshqa kauchuklardan farqlanadi.
Butadiyen stirol kauchuklari.
92

• CH 2

–CH=CH–CH 2
–CH 2
–CH —
| C 6

H 5
bu sintetik kauchuk keng tarkalgan va har xil assortimentda iShlab chihariladi.
Bu SKS (10,30,50% stirol) olishda xom aShyoning bemalolligidan taShhari uning xossalari yaxShiligi uni har xil rezina buyumlari olishda iShlatiladi.
Butadien-nitril' kauchuklari
- maxsus maqsad uchun ishlatiladigan
kauchuklar qatoriga kiradi. Bularning markalari SKN nomi bilan yuritiladi.

• CH 2

–CH=CH–CH 2
–CH 2
–CH —
| CN
SKN asosida tayyorlanadigan rezinalar o`zining bo`kiShga chidamliligi,
issiqlik ta`sirida eskiriShga chidamliligi, yaxShi adgeziya xususiyatiga egaligi va boshqa xossalari bilan yuqorida keltirilgan kauchuklardan farq qiladi.
Xloropren kauchuklari.

• CH 2

–C=CH–CH 2
—
| Cl
bu kauchuk ham maxsus maqsad uchun ishlatiladi. Polixloropen tarkibida xlor bo`liShi uni yonmaslik xususiyatini beradi va metallarga bo`lgan adgeziya xossasi yuqori va bo`kiShga turg’unligidan gazlarni o`tkaziShi kamligi bilan ajralib turadi.