Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi

2.9. Qattiqlikni aniqlash 
Plastmassaning qattiqligi unga juda qattiq boshqa bir materialning botiSh
chuqurligi bilan o`lchanadi.
Qattiqlikmaterialning mexanik xossalaridan biridir. Plastmassalar uchun bu
ko`rsatkich metallarga haraganda bir necha marta kam.
30
Termoreaktiv smolalar asosida tayyorlangan materiallar eng yuqori
qattiqlikka ega materiallardir. Polietilen, eng kichik qattiqlik ko`rsatkichiga ega.
Demak, polimerlarning qattiqligi va elastiklik moduli orasida ma`lum munosabat
bor.
Qattiqlik Brinell tavsiya etgan usul bilan aniqlanadi va u quyidagi formula
orqali topiladi (N/m
2
).
Dh
P
H
B


bu erda:
P - bosuvchi kuch miqdori, N;
D - Sharcha diametri, sm4
h - Sharcha segmenti chuqurligi, sm.
3. Plastmassalarning past haroratlarga chidamliligini egilish deformatsiyasi 
orqali sinash 
Bu usul bilan poleolefinlardan olingan plyonkalar, PVX smolasi asosida
tayyorlangan yumSho? materiallar sinaladi.
Plastmassalarning past haroratga chidamliligini egiliSh orqali sinaShda
ichida suyuqligi bo`lgan va issiqlikdan izolyatsiya xilingan rezervuardan
foydalaniladi.
Namunalar ma`lum haroratli sovutgich suyuqlik ichida aniq bir vaqt uShlab
turiladi va ularning holati, ya`ni sinaSh o`tkazilayotgan namunalar sirtiga biror
mexanik ShikastlaniSh ro`y bergan yoki bermaganligi kuzatiladi.
4. Plastmassalarni yonuvchanligini aniqlash 
Ko`pincha
amalda
plastmassalarni
yonqinga
bo`lgan
chidamliligini
aniqlaShga to`qri keladi, buni ko`p qo`llaniladigan usullardan biri "olovli truba"
yordamida amalga oShiriladi.
Bu usul bilan plastmassa namunasi qisqa vaqt ichida ochiq alanga ustida

---

yoqiladi, uning mustaxil yoniSh va tutab yoniSh vaqti aniqlanadi hamda uning
yo`qotgan massasi qisoblanadi.