Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi

Vulkanizatsiyalovchi modda.  
Vulkanizatsiya, yuqorida aytib o`tilgandek, plastik kauchukni elastik
rezinaga aylantiriShdan iborat. Buni kauchukni oltingugurt bilan issiqlik ta`sirida
reaktsiyaga kiriShi natijasida amalga oShiriladi. Bu jarayon "vulkanizatsiya" nomi

---

bilan yuritiladi.
— C–S–S–C—; —C–S–C—
Polimer ximiyasi nuqtai nazaridan vulkanizatsiya jarayonida oltingugurt
orqali chiziqsimon kauchuk makromolekulasidan, to`rsimon makromolekula hosil
bo`ladi. hozirgi paytda vulkanizatsiya kimyoviy reaktsiya joriy qilish bilan bir
qatorda buni texnologik protsess deb ham ataSh mumkin. CHunki vulkanizatsiya
jarayonida materialning qattiqligi oshadi, mustahkamligi o`zgaradi. Ya`ni, fizik-
mexanik xossalari o`zgaradi.
94
Vulkanizatsiya jarayonini tezlaShtirish uchun tezlatuvchi va aktivatorlar
qo`shiladi.
Plastifikatorlar. 
Polimerlarni modifikatsiyalaShda (xossalarini) asosiy usullardan biri bu
plastifikatsiya usulidir. Bu jarayonning ma`nosi polimer xossasini uning quyi
molekulali birikmalar - plastifikatorlar qo`ShiliShi yordamida o`zgartiriShdir.
Buning natijasida sistemaning qovuShqoqligi, molekulani egiluvchanligi o`zgaradi
va qayta iShlaShda, ekspluatatsiya qilishda elastik va plastikligini oShiShiga olib
keladi.
Rezina tayyorlaShda plastifikatorlar ikki podgruppaga bo`linadi: haqiqiy
plastifikatorlar - bular kauchuklar bilan mos keladigan (sovmeShayuShiesya) va
bir-biri bilan aralaShganda qovuShqoqlik kamayiSh, ShishalaniSh temperaturasi
pasayiShi va elastik xossasi yaxShilaniShi hamda sovuqqa bardoShligi oShiShini
kuzatiSh mumkin.
qayta iShlaSh jarayonini osonlaShtiruvchi, okuvchanlik temperaturasini
pasaytiruvchi, rezina qoriShmasini qovuShqoqligini kamaytiruvchi, lekin sovuqqa
bardoShligiga ta`sir ko`rsatadigan moddalarni yumShatuvchi (myachiteli) deb
ataladi.