Psixologiyasi akademik litsey va kasb-hunar kollejlari

Bilimlarni tekshirish uchun savollar
1. Oilada sog‘lom farzandlaming dunyoga kelishi 
uchun zarur bo ‘Igan shart-sharoitlami yaratish qanday ij­
timoiy, iqtisodiy, psixologik, tibbiy ahamiyatlarga ega ?
2. Muqaddas kitoblar va о ‘tmish mutafakkirlari asar- 
laridan, oilada bola tug‘ilishi uchun maqbul sharoitlami 
yaratish masalalariga oid bildirilgan qanday fikr-mulo- 
hazalami bilasiz?
3. Oilada ona salomatligini ta ’minlash va sog‘lom 
avlodning dunyoga kelishi uchun zarur bo‘Igan sharoit­
lami yaratish deganda nima nazarda tutiladi?
4. Nima uchun kutilmagan homiladorlikning oldini ol­
ish kerak?
5. Homiladorlikning oldini olishning an ’anaviy 
usullariga nimalar kiradi? Ularning afzallik va kamchilik 
jihatlari nimalardan iborat?
6. Homiladorlikning oldini olishning yana qanday 
vositalari mavjud?
7. Gormonal saqlanish vositalariga nimalar kiradi va 
ularning afzallik va kamchilik jihatlari nimalardan ibo­
rat?
198

---

Jinsiy hayot masalasi barcha millat xalqlarini qiziqtirib 
kelgan. Chunki insoniyat paydo bo‘libdiki, bu masala 
hayotiy ehtiyoj hisoblanadi. Xususan, hozirgi kunlarda 
jinsiy tarbiya, erkak va ayol o ‘rtasidagi 
munosabat 
masalalari jiddiy ahamiyatga molik bo‘lib qoldi. Shunga 
qaramay, bu masalaga oid ilmiy ommabop risolalar каш, 
bolganda ham juda oz nusxada chop etiladi va ko‘pchilik 
odamlar ulardan bahram and bo'la olmaydilar. Buning 
ustiga yoshlarga jinsiy tarbiya, jinsiy hayot masalalaridan 
ta’lim berishi kerak bo‘lgan o‘qituvchilar va ota-onalar­
ning o ‘zlari bu masalada deyarli savodsizdirlar. Eng 
yomon tomoni shundaki, ota-onalar, qarindosh-uruglar, 
hatto murabbiylar yoshlar bilan bu borada gaplashishni 
hayosizlik, sharmandalik deb hisoblaydilar. Shubhasizki, 
bunday noto‘g‘ri tushunchalar jinsiy tarbiyaning to ‘g‘ri 
olib borilishiga to ‘sqinlik qiladi.
Biz ushbu bobda mana shu masala ustida to ‘xtalib 
o‘tishni lozim topdik.
M a’lumki, jinsiy tarbiyada sharm-hayo, odob-axloq 
tushunchalari muhim rol o ’ynaydi. 0 ‘zbek xalqi azaldan 
andishali, sharm-hayoli va odob-axloq bobida ko‘pgina 
xalqlarga o ‘rnak b o lib keladi. Xususan, er-xotin bolalar 
oldida nihoyatda ehtiyotkor bo‘lishadi.
Er-xotin o ‘rtasidagi jinsiy munosabatlarda ana shu 
odat-o‘ta ehtiyotkorlik qilish foyda o ‘rniga zarar kelti- 
radi, chunki bola o ‘zi juda-juda qiziqqan savollariga 
ota-onasidan javob ololmay, boshqa yo‘l qidiradi, jinsiy 
hayot masalasida «bilimdon» bolgan odamlardan no- 
to ‘g‘ri ma'lumot oladi. Keyinchalik bolada shakllangan 
ba’zi buzuq tushunchalarni uning hayot mobaynida 
to ‘g‘rilashi nihoyatda qiyin bo‘ladi. Qizig‘i shundaki, 
biz bolalarni yoshligidan har bir narsaga — yurishga, 
yozishga, o‘qishga o ‘rgatamiz. Biroq hayotimizda ni- 
\ hoyatda katta ahamiyatga ega bolgan, birmuncha mu-