Psixologiyasi akademik litsey va kasb-hunar kollejlari

X b o b
Jinsiy hayotning ijtimoiy va
yosh-psixologik xususiyatlari
199

---

rakkab hisoblangan jinsiy hayot masalalarini o‘rgatishni 
uyat deb bilamiz. Jinsiy tarbiyada jins anatomiyasi, qis- 
man fiziologiya va gigienadan tashqari chiqmaymiz. 
Holbuki, so’nggi yillarda yoshlarda bu masalalarga qi- 
ziqish ortib bormoqda. Yoshlar so‘nggi 10—15 yil ichida 
muddatidan 4—5 yil oldin balog‘atga yetmoqda, ya’ni 
19—20 yoshli yigit-qizlarning o ‘zaro munosabatlarini 
hozirgi kunda 14—15 yoshli qiz va o'g‘il bolalarning 
o ‘zaro munosabatlarida kuzatish mumkin.
Bundan tashqari yuridik jihatdan balog‘at yoshiga yet- 
masdan, jinsiy hayotni boshlash hollari ko’paymoqda, bu 
sohadagi bilimlarning nihoyatda past saviyada ekanligidan 
ba’zi o ‘quvchi qizlar maktab yoshidayoq homilador bo‘lib 
qolmoqda. Turli tanosil kasalliklari, SPlD ni orttirmoqda, 
o ‘z-o‘zini davolash natijasida bu kasalliklar surunkali tur- 
ga aylanib ketmoqda. Yoki ular birinchi homilalarini 
tushirish natijasida keyinchalik farzand ko’rmaydigan 
bo‘lib qolishmoqda, bu esa hayotiy fojeaga, oilaviy hayot- 
ning buzilishiga olib kelmoqda.
Erkak va ayol (er-xotin)ning bilim saviyasi keskin 
farq qilishi (ayniqsa, ayol chuqur bilimga ega bolgan 
holda, erkakning savodsizligi), jinsiy qoniqmaslik va un­
ing muntazam ravishda davom etishi tufayli oilada turli 
janjallar kelib chiqadi, bunda oilaviy janjallar arzima- 
gan, butunlay boshqa narsalardan boshlanadi, lekin asli-

---

da unga jinsiy qoniqmaslik sabab bo‘ladiki, buni ba’zan, 
hatto janjallashayotgan er-xotinning o ‘zi ham bilmaydi. 
Ayollarda nevrozlar, muttasii ravishda qoniqmaslik nati- 
jasida, erkaklarda esa asab buzilishiga oid jinsiy ojizlik — 
impotensiya paydo bo'ladi. Bu esa bora-bora xiyonatga, 
turmush buzilishiga sabab boiadi. Albatta, bunday hol- 
larga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi, demak, er-xotinning jinsiy 
hayot masalasiga oid bilimini oshirish kerak.