Pul bozori funksiyalari, pulga talabning klassik nazariyasi. Pul taklifi. Bank multiplikatori. Pul bozoridagi muvozanat

Pulga talabning keynscha nazariyasi.
Pulga talabning Keyns nazariyasi, likvidlilikning afzalligi nazariyasi, pulni Naqd ko`rinishda saklashga kishilarni undovchi uch sababni ajratib ko`rsatadi:

1. 
   transaktsion sabab (joriy bitimlar uchun Naqd pulga talab);
   
2. 
   extiyotkorlik sababli (ko`zda tutilmagan xolatlar uchun ma`lum miqdorda Naqd pullarni saklash);
   
3. 
   spekulyativ sabab (foyda olish maksadida kimmatli kogozlar sotib olish uchun pulga talab).
   

Spekulyativ sabab foiz stavkasi bilan obligatsiyalar kursi o`rtasidagi teskari bog`liqlikka asoslanadi. Agar foiz stavkasi ko`tarilsa, obligatsiyalar baxosi pasayadi, ularga talab esa oshadi. Bu esa o`z navbatida, Naqd pul zaxiralarining kiskarishiga xamda Naqd pullarga talabning pasayishiga olib keladi.
Pul likvidlilik xususiyatiga ega bo`lganligi uchun xam axoli uni saklashni afzal biladi. Likvidlilikning afzalligi nazariyasi ko`rsatadiki pulga bo`lgan talab miqdori foiz stavkasiga bog`liq. Foiz stavkasi Naqd pul vositalarini ko`lda ushlab turishning mukobil xarajatlari miqdorini, ya`ni, siz foiz olib kelmaydigan Naqd pullarni ko`lda ushlab turgan sharoitda yo`kotadigan pul miqdorini bildiradi. Nonning narxi non talabi miqdoriga ta`sir kilganidek, Naqd pullarni ko`lda ushlab turish miqdori xam pul zaxiralariga talab miqdoriga ta`sir ko`rsatadi. SHuning uchun foiz stavkasi oshganda, insonlar boyliklarini Naqd pul shaklida kamrok ushlab turishga xarakat kiladi.
Real pul zaxiralariga talab funktsiyasini quyidagi ko`rinishda yozamiz:
M/R = f(R)
Bu tenglama ko`rsatayaptiki, pulga bo`lgan talab miqdori foiz stavkasi funktsiyasi ekan. Grafikda foiz stavkasi va real pul zaxiralari miqdoriga talab teskari bog`liqlikka ega ekanligi ko`rinadi. CHunki, yukori foiz stavkasi pulga talab miqdorining kamayishini ko`rsatadi
Klassik va keynschilarga xos yondashuvlarni umumlashtirib, pulga talabning quyidagi omillarini ajratib ko`rsatish mumkin:
1) daromadlar darajasi;
2) pulning aylanish tezligi;
3) foiz stavkasi.
Agar klassik nazariya pulga talabni asosan, real daromad xajmi bilan boglasa, keynschilarda esa pulga talab asosan, foiz stavkasiga bog`liq deb xisoblanadi.


R

Md=f(R)

M/R