Pul-kredit siyosati pul muomalasi va kredit sohasida

Printsiplar to'g'ri mintaqaviy investitsiya siyosatini shakllantirish: samaradorlik, tarkibiy muvozanat, maqsadga muvofiqlik, milliy ahamiyat.

• 
  1. Samarali investitsiyalar uchun benchmark. Mintaqa iqtisodiyotiga yo'naltirilgan sarmoyalar har bir aniq loyihaning maqsadlari, uni amalga oshirish muddati va unga jalb qilingan resurslar bilan cheklangan sharoitda foydali bo'lishi kerak. Samaradorligi oldindan tasdiqlangan, to'lovlarni qaytarish muddatlari qisqa bo'lgan va amalga oshirish shartlarida qo'shimcha xavflar bo'lmagan loyihalarga sarmoya kiritish maqsadga muvofiqdir. Binobarin, investitsiyalar birinchi navbatda ichki va tashqi savdo bozorlariga yo'naltirilgan kapital talab qilmaydigan yoki strategik ahamiyatga ega bo'lgan yangi tarmoqlarni yaratishga yoki an'anaviy sanoat bazasini rekonstruksiya qilish va modernizatsiya qilishga yo'naltirilishi kerak. Umidsiz rentabelli korxonalarni moliyalashtirish va qo'llab -quvvatlashdan voz kechish kerak, shuningdek, yangi import qilinadigan tovarlar yoki resurslarga nisbatan raqobatbardosh bo'lmagan mahsulotlar ishlab chiqarishni tashkil etish.
  
• 
  2. Strukturaviy muvozanatga erishishga intilish. Mintaqaviy iqtisodiyotda investitsiyalar oqimi ma'lum tarkibiy cheklovlarga ega. Har bir tizimli munosabatlar rivojlanishning cheklangan darajasini yoki hozirgi holatini belgilashi kerak. Dasturning ma'lum bir bosqichini amalga oshirishning taktik shartlariga va bu muammolarni hal qilishda hukumatning aralashuvi imkoniyatiga qarab, chegaraviy qiymatlar muvozanatli tarzda o'rnatilishi kerak, chunki bunday nisbatlarni ataylab manipulyatsiya qilish mumkin.
  
• 
  3. Investitsiya yo'nalishi. Bu tamoyilga bo'lgan ehtiyoj cheklangan investitsiya resurslari bilan bog'liq. Investitsiyalar aniq asosli va amaliy afzalliklarga ega bo'lgan cheklangan sonli loyihalarni amalga oshirishga yo'naltirilishi kerak.
  
• 
  4. Milliy ahamiyatga ega. Mintaqalarda (ayniqsa milliy respublikalarda) investitsiya siyosati u yoki bu milliy mafkurani amalga oshirishni nazarda tutmaydi, u tomonlarning korporativ, guruhiy va shaxsiy manfaatlarini moddiylashtirishni to'playdi, faqat jamiyat manfaatlarini amalga oshirishni bilvosita ifodalaydi. bir butun. Bu uning zaifligi. Turli guruhlarning manfaatlari bir -biriga to'g'ri keladi va ko'pincha iqtisodiy rivojlanishga to'sqinlik qiladi. Shuning uchun investitsiya siyosatini amalga oshirishning asosiy shartlari investitsiya jarayonining asosiy sub'ektlarining moliyaviy va boshqa manfaatlarini jamlashi va umumiy yo'nalishi, ularning qarorlar qabul qilish va muayyan dasturlarni amalga oshirishdagi mas'uliyati bo'lishi kerak. Bunday yondashuvni shakllantirish mintaqaning davlat organlari tomonidan amalga oshirilishi kerak.
  

Mamlakat iqtisodiyotining hozirgi holati innovatsion asosga asoslangan raqobatbardosh ishlab chiqarishni shakllantirishga qaratilgan tarkibiy o'zgarishlarni amalga oshirishni talab qiladi. Investitsiya sohasida faol davlat siyosati mexanizmlarini ishlab chiqish va joriy etish, shuningdek, bozor tuzilmalari va davlat tomonidan tartibga solinadigan moslashuvchan va o'zgaruvchan o'zaro ta'sirlar alohida ahamiyat kasb etmoqda.
Mintaqaning investitsiya siyosati maqsadlariga amalda erishish uni amalga oshirish mexanizmining samarali ishlashi va saqlanishi bilan bog'liq. Ta'kidlash joizki, bir qator ilmiy asarlar mualliflari investitsiya faoliyatini boshqarishni ko'rib chiqishda, asosan, ushbu toifaning mazmuni va tuzilishini chetlab o'tib, ushbu faoliyat turiga qanday ta'sir qilish mumkinligiga e'tibor qaratadilar. investitsiya siyosatini amalga oshirish mexanizmi ".
Zamonaviy ensiklopedik nashrlarda "mexanizm" tushunchasi quyidagicha talqin qilinadi:

• 
  ichki tuzilish, biror narsa tizimi;
  
• 
  holatlar to'plami va ketma -ketligi, har qanday hodisani tashkil etuvchi jarayonlar bosqichlari.
  

Ushbu toifadagi o'ziga xos xususiyatlar ushbu kontseptsiyaning xususiyatlarini ochib berish va investitsiya jarayoniga aloqador mazmunini to'ldirish imkonini beradi. Shuni ta'kidlashni istaymizki, mexanizm (shu jumladan iqtisodiy, iqtisodiy) maqsadli faoliyat natijasidir va ma'lum hodisalar sharoitida bu hodisalarning shakllanishini ta'minlaydigan institutlar, me'yorlar, qoidalarning ma'lum majmui.
Tartibga solish mexanizmini tuzishning qabul qilingan umumiy sxemasiga muvofiq, o'rganilayotgan mexanizmning namunaviy namoyishi quyidagi elementlarni o'z ichiga oladi:

• 
  mavzu - harakatlantiruvchi kuch, mazmunan berilgan mexanizmni ishga soladi;
  
• 
  maqsadlar - mexanizmning dasturlashtiriladigan kerakli natijalari;
  
• 
  usullar - belgilangan maqsadlarga erishish jarayonlarining vositalari, usullari va texnologiyalari;
  
• 
  shakl - uslubiy ta'minotni tashkiliy -huquqiy ro'yxatdan o'tkazish;
  
• 
  vositalar - maqsadlarga erishish uchun ishlatiladigan resurslar turlari va manbalari majmui;
  
• 
  ob'ektlar - xo'jalik yurituvchi sub'ektlar, iqtisodiy muhit.
  

Mintaqaviy siyosatni amalga oshirish mexanizmining tuzilishi haqida har xil qarashlar mavjud, biroq ular o'rtasida tub farqlar yo'q. Demak, siyosat mexanizmiga maqsad doirasida aniq faoliyatni amalga oshiruvchi davlat institutlari, shuningdek maqsadlarga erishish uchun ajratilgan resurslar kiradi.
Hududiy investitsiya siyosatini shakllantirish va amalga oshirishga uslubiy yondashuvlar, mintaqaviy darajada mustaqil, o'z siyosatini amalga oshirishni ta'minlash.
Mintaqaviy investitsiya siyosati - bu mintaqaning barqaror va ijtimoiy yo'naltirilgan rivojlanishi uchun barcha mulk shaklidagi investitsiya resurslarini jalb qilish va ulardan oqilona foydalanish bo'yicha mintaqaviy hokimiyat va boshqaruv organlari tomonidan amalga oshiriladigan chora -tadbirlar tizimi.
Mintaqaviy investitsiya siyosatini shakllantirish va amalga oshirish tizimi o'zaro bog'liq va o'zaro bog'liq uchta blokdan iborat bo'lishi kerak.
Birinchi blok - bu mintaqaviy investitsiya siyosatining mazmuni va shunga muvofiq uni amalga oshirish mexanizmi bog'liq bo'lgan asosiy omillar. Bunga quyidagilar kiradi: 1) mintaqadagi sarmoyaviy muhit; 2) mintaqaning investitsion salohiyatini shakllantirish ko'rsatkichlari; 3) investitsiyaviy tavakkalchilik darajasi; 4) ichki va tashqi ta'sir omillari. Birinchisi, asosan, iqtisodiyotning ob'ektiv aniqlangan mintaqaviy xususiyatlari bilan bog'liq bo'lib, ular o'z navbatida tabiiy-geografik, tarixiy, demografik va boshqa omillar majmuini aniqlaydi. Tashqi omillar federal qonunlar va milliy iqtisodiy va investitsiya siyosati bilan belgilangan ish sharoitlarining ta'siri bilan bog'liq.
Ikkinchi blok to'g'ridan -to'g'ri investitsiya siyosatini shakllantirish bosqichlarini ifodalaydi: 1) investitsiya siyosatining maqsadlari va asosiy ustuvorliklarini aniqlash; 2) mintaqaviy investitsiya dasturini shakllantirish; 3) mintaqaviy investitsiya siyosatini amalga oshirish mexanizmi tamoyillarini ishlab chiqish. Mintaqaviy investitsiya siyosatining maqsadlari va ustuvor yo'nalishlari ma'lum bir mintaqaning umumiy ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining maqsad va vazifalariga bog'liq.
Investitsion siyosatni amalga oshirish mexanizmining uchinchi bloki bunday siyosatning maqsadlariga erishish uchun mo'ljallangan vositalardan iborat bo'lishi kerak. Ushbu blokning asosiy tamoyillari-bu boshqaruvning amaliy usullari (iqtisodiy, ma'muriy, ijtimoiy-psixologik) va uning ishlashini ta'minlash tizimi (huquqiy, tashkiliy, axborot).
Investitsion siyosatni amalga oshirish mexanizmining mohiyati mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining ko'zlangan maqsadlariga erishish uchun mintaqaviy boshqaruvning barcha tuzilmalarining investitsiya jarayonining barcha ishtirokchilariga maqsadli ta'sirida namoyon bo'ladi. Mintaqaviy investitsiya siyosatini shakllantirish va amalga oshirish murakkab ko'p bosqichli vazifadir, uning har bir bosqichi alohida o'rganishni va mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy tizimi faoliyatining o'zgaruvchan sharoitlariga doimiy moslashishni talab qiladi.
Investitsiya jarayonining dinamikligi uni tashkil etish va boshqarishning moslashuvchan shakllari mavjudligini aniqlaydi, bu esa o'z navbatida yakuniy natijalarga e'tibor qaratib, uning asosiy bosqichlarini kompleks tartibga solishni talab qiladi, chunki amalga oshirish jarayonida. investitsiya faoliyati uning barcha ishtirokchilari har xil shakllar, rag'batlantirish va cheklovlar bilan har xil usullarning kombinatsiyasidan foydalanadilar. Bularning barchasi, albatta, investitsiya jarayonining murakkabligini ham, investitsiya siyosatini amalga oshirish mexanizmini ham aks ettiradi, uning mohiyati (biz yana bir bor ta'kidlaymiz) investitsiyalarni rivojlantirishga mintaqaviy hokimiyat va boshqaruvning maqsadli ta'siridan iborat. mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining strategik hujjatlarida belgilangan yo'nalishdagi jarayon. Ko'rib chiqilayotgan mexanizmning mohiyatini tushungan holda, shuni ta'kidlash mumkinki, investitsiya siyosati mintaqaviy ijtimoiy-iqtisodiy siyosatning bir qismi hisoblanadi, shuning uchun uni amalga oshirish ijtimoiy-iqtisodiy rivojlangan mintaqaning maqsadlariga erishishga qaratilgan bo'lishi kerak. .
Mintaqaviy investitsiya siyosatini amalga oshirish mexanizmini ularning ishlashini ta'minlaydigan usullar va tizimlar majmui deb tushunish kerak, ularning yordami bilan ijtimoiy-iqtisodiy ustuvor vazifalarni hal qilish uchun davlat organlari investitsiya jarayonining ishtirokchilariga ta'sir ko'rsatadi. mintaqaning rivojlanishi.
Ko'rib chiqilayotgan mexanizmning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

• 
  mintaqadagi investitsiya resurslarini safarbar etish;
  
• 
  investitsiyalar oqimining shakllanishi va ularning investitsiyalardan maksimal samaradorlik ta'minlanadigan iqtisodiyot tarmoqlari va yo'nalishlariga yo'nalishi;
  
• 
  investitsiyalardan foydalanish samaradorligini oshirish;
  
• 
  mintaqada investitsiya faolligini oshirish.
  

Bu mexanizm bajarishga mo'ljallangan vazifalar:

• 
  qulay investitsiya muhiti va tegishli davlat tartibga solish tizimini yaratish orqali takror ishlab chiqarish jarayonini soddalashtirish;
  
• 
  hududning investitsion salohiyatini amalga oshirish;
  
• 
  investitsiya jarayonining motivatsion mexanizmini shakllantirish;
  
• 
  ishtirok etuvchi sub'ektlarning iqtisodiy manfaatlarining mumkin bo'lgan yoki kutilayotgan qarama -qarshiliklarini kamaytirishda.
  

Mintaqadagi investitsiya siyosatini amalga oshirish mexanizmining mazmuni, ularni fikricha, investitsiya resurslarini jamlash va safarbar qilish jarayoni, ulardan samarali foydalanish ustidan nazoratni tashkil etish, kuchaytirishga qaratilgan tartibga solish ta'sirini ishlab chiqish sifatida tavsiflash mumkin. investitsiya sohasidagi ijobiy tendentsiyalar va salbiy tendentsiyalarning zaiflashuvi.
O'rganilayotgan mexanizmning mazmunini tushunish, uning asosiy tarkibiy qismlarini alohida bloklar ko'rinishida ajratishga imkon beradi, ularning har biri mustaqil mazmun va ma'noga ega bo'lib, har xil shakllarda va turli usullardan foydalaniladi.
Bundan kelib chiqadiki, "mintaqaviy investitsiya siyosatini amalga oshirish mexanizmining o'ziga xos xususiyati uning barcha ishtirokchilar manfaatlarini uyg'unlashtirishga qaratilganligidir", shuning uchun ko'rib chiqilayotgan mexanizm tarkibida muhim o'rinni motivatsion blok egallaydi. investitsiya jarayoni ishtirokchilarining nafaqat o'zaro, balki tashqi muhit bilan o'zaro ta'siri. Shu bilan birga, manfaatlar to'qnashuvi mumkinligi ta'kidlandi, shuning uchun harakatlantiruvchi motivlarning to'liq spektrini yaratish ayniqsa muhimdir.
Adabiyotlar ro'yxati
1. Ivanov GI, Investitsiyalar: mohiyati, turlari, ishlash mexanizmlari. - Rostov n / a: Feniks, 2002.- 352 p.
2. Kovaleva S.I. Mintaqadagi investitsiya muhiti va investitsiya siyosatini boshqarish mexanizmi: Muallif referati. Bu ... ... qum. iqtisod. Fanlar: 08.00.05 // Sankt -Peterburg davlati. Aerokosmik asboblar universiteti, Sankt -Peterburg, 2006. - 18 b.
3. Ishchenko E.E. Lizing investitsiya faoliyati turi sifatida // Zakon. - 2006. - № 3. - S.25-27.
4. Kashina N. Mintaqaviy darajada investitsiyalarni boshqarish tizimi // Rossiyadagi sarmoyalar. - 2006. - № 8. S.35-40.
5. Mantere E.V. Investitsion jarayonlarning mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga ta'siri (Kareliya Respublikasi misolida). Dis. ... Cand. iqtisod. Fanlar: 08.00.05. Petrozavodsk, 2006.- 142 p.
6. Rostov-na-Donu ROMIR monitoringi tadqiqot xoldingi: Rossiyaning janubi aholisining yarmidan ko'pi tejamaydi. - 10.02.05 // www.mediaguide.ru
7. Perskaya V.V. Globallashuv va davlat.- Moskva: RAGS nashriyoti, 2005. - 208 b.
8. Pestryakov T.P. Stavropol o'lkasining investitsiya siyosati // Iqtisodiy tahlil: nazariya va amaliyot. - 2003. - No 6. S.17-23.
9. Podmolodina I.M. Ilmiy va jahon tajribasini hisobga olgan holda istiqbolli investitsiya siyosati kontseptsiyasi: nazariya, metodologiya, amaliyot: Mualliflik referati. Bu ... ... qum. iqtisod. Fanlar: 08.00.05 // Voronej davlati. texnolog. akad., Voronej, 2006 .-- 47 b.
O‘zbekiston Respublikasining investitsiya siyosati
Hozirgi kunda mamlakatimiz iqtisodiyotiga chet el investitsiyalarini jalb etish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, ularni huquqiy himoya qilishning amaliy mexanizmiarini joriy etish va investitsion muhitni yanada yaxshilash iqtisodiy rivojlanish sohasidagi eng muhim vazifalardan biri hisoblanadi.
O’zbekiston Respublikasi investitsiya siyosati xorijiy investitsiyalarni jalb qilish uchun yanada qulay shart-sharoitlarni ta’minlash, xorijiy investitsiyalarni ishonchli huquqiy himoya qilishning amaliy mexanizmini barpo etish, mana shu asosda mamlakatdagi investitsiya muhitini yanada yaxshilashda MDH mamlakatlari orasida yetakchi hisoblanadi.
Sohaning muhim me’yoriy hujjatlari:
«Chet ellik investorlаr huquqlаrining kаfolаtlаri vа ulаrni himoya qilish chorаlаri to`g`risidа» O`zbekiston Respublikаsining Qonuni
«Erkin iqtisodiy zonаlаr to`g`risidа» O`zbekiston Respublikаsining Qonuni
Xorijiy investorlаr vа xorijiy investitsiyalаr ishtirokidаgi korxonаlаr tomonidаn o`z ishlаb chiqаrish ehtiyojlаri uchun olib kelinаyotgаn mol-mulkni аniqlаsh tаrtibi to`g`risidа Nizom
Qabul qilinayotgan sohaga oid hujjatlar quyidagilarni ham o’z ichiga oladi:
- yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni rivojlantirishga to’g’ridan-to’g’ri qo‘yilmalar kiritayotgan xorijiy investorlar uchun maksimal darajada qulay investitsiya muhitini yaratish;
- ishlab chiqarishlarni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash bo’yicha loyihalarni amalga oshirish uchun xorijiy investitsiyalar jalb etilishini rag’batlantirish;
- xorijiy investorlar bilan ishlashdagi turli byurokratik g’ovlar va to’siqlarni bartaraf etish;
- xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar faoliyatiga davlat va nazorat idoralari tomonidan noqonuniy aralashuvlarga yo’l qo’ymaslik.
Chet ellik investorlar O‘zbekiston Respublikasi hududida investitsiyalarni quyidagi yo‘llar bilan amalga oshirishlari mumkin:
- O‘zbekiston Respublikasining yuridik va (yoki) jismoniy shaxslari bilan birgalikda tashkil etilgan xo‘jalik jamiyatlari va shirkatlarining, banklar, sug‘urta tashkilotlari va boshqa korxonalarning ustav jamg‘armalarida va boshqa mol-mulkida ulush qo‘shib qatnashish;
- chet ellik investorlarga to‘liq qarashli bo‘lgan xo‘jalik jamiyatlari va shirkatlarini, banklar, sug‘urta tashkilotlari va boshqa korxonalarni barpo etish va rivojlantirish;
- mol-mulk, aksiyalar va boshqa qimmatli qog‘ozlarni sotib olish;
- intellektual mulkka, shu jumladan mualliflik huquqlari, patentlar, tovar belgilari, foydali modellar, sanoat namunalari, firma nomlari va nou-xauga, shuningdek ishchanlik nufuziga (gudvillga) huquqlar kiritish;
- konsessiyalar, shu jumladan tabiiy resurslarni qidirish, ishlab chiqish, qazib olish yoki ulardan foydalanishga bo‘lgan konsessiyalar olish;
- savdo va xizmat ko‘rsatish sohalari ob’ektlariga, turar joy binolariga ular joylashgan yer uchastkalari bilan birgalikda mulk huquqini, shuningdek yerga egalik qilish va undan foydalanish (shu jumladan ijara asosida foydalanish) hamda tabiiy resurslarga egalik qilish va ulardan foydalanish huquqlarini sotib olish;
- mahsulot taqsimotiga oid bitimlarga muvofiq yer qa’ri uchastkalarida konlarni aniqlash, qidirish hamda foydali qazilmalarni kavlab olish huquqini olish orqali.
Bugungi kunda salohiyatli xorijiy investorlar investitsiya kiritishning quyidagi turli shakllarini taklif qilmoqdalar:
- Hamkorlikda qo‘shma korxona tashkil etish;
- 100 % xorijiy kapital asosida korxona tashkil etish;
- Xususiylashtirilayotgan korxonalar aksiya paketlarini bir qismi yoki yarmini sotib olish.
Xorijiy investitsiya asosida tashkil etiladigan korxonalarga quyidagi shartlar qo‘yiladi:
- Ustav fondida eng kamida 150 ming AQSh dollariga teng mablag‘ning bo‘lishi;
- Korxona tashkilotchilaridan biri xorijiy yuridik shaxs bo‘lishi lozim;
- Korxona ustav fondidagi mablag‘ning eng kamida 30 %i xorijiy investitsiya ulushi bo‘lishi lozim.