Пул тушунчаси ва унинг турлари. Марказий банк. Монетар-сиёсат мазмун ва моҳияти. Банк тизими ва фаолият турлари. Кредитлаш тартиби

Кредит — бу иқтисодий муносабатларда пул ёки товар кўринишида қарз берувчидан қарз олувчига тўловлилик, муддатлилик ва қайтариш шарти билан вақтинчалик фойдаланиш билан боғлиқ ялпи пул маблағлари.

Кредит — бу иқтисодий муносабатларда пул ёки товар кўринишида қарз берувчидан қарз олувчига тўловлилик, муддатлилик ва қайтариш шарти билан вақтинчалик фойдаланиш билан боғлиқ ялпи пул маблағлари.

Кредитнинг умумий хусусиятлари

• қарз олувчига капиталини доимий эгаликка эмас, балки вақтинча фойдаланиш учун беради.
• суда капиталининг ўзига хос хусусияти, унинг товар сифатида эканлигидир.
• кредитор ва қарз олувчи ўртасидаги муносабатнинг узоқ давом қилишидир
• саноат ва савдо капитали ҳаракатидан фарқ қилиб, «сотувчи» (кредитор) ва «харидор» (қарз олувчи) ўртасидаги иқтисодий муносабатни акс этади

Кредитнинг манбалари

• компаниялар ихтиёридаги вақтинчалик бўш бўлган пул шаклида капиталнинг бир қисми;
• давлатнинг банклар томонидан сафарбар этилган пул жамғармалари;
• хусусий секторнинг банклар томонидан сафарбар этилган пул жамғармалари.

Кредит бозорининг сегментлари

• пул бозори  айланма маблағларнинг ҳаракатини таъминловчи қисқа муддатли кредит операцияларнинг йиғиндиси;
• капитал бозори  асосий маблағлар ҳаракатини таъминловчи қисқа ва узоқ муддатли операциялар тўплами;
• фонд бозори  қимматбаҳо қоғозлар бозорига хизмат қилувчи кредит операциялар тўплами;
• ипотека бозори  кўчмас мулк бозорига хизмат қилувчи кредит операциялар тўплами ва бошқалар.

Кредитнинг функциялари

1. Қарзга берилувчи қийматни вақтинча фойдаланишга бериш функцияси.

2. Қайта тақсимлаш функцияси.

3. Муомала харажатларини тежаш функцияси.

4. Капитал тўпланишининг жадаллашуви ва концентрациялашуви функцияси.

5. Муомалага тўлов воситаларини чиқариш функцияси.