nadigan va yangi murakkab strukturalar hosil qiladigan bakte
riofaglar yaratilgan. Hozirgi vaqtda olimlar oltinga, platinaga,
kumushga, rux oksidiga, arsenidgalliyga va boshqa noyob metallarga
adgeziv (yopishuvchan) boMgan bakteriofaglar «biblioteka»sini yaratish
ustida ishlamoqdalar. Mana shunday oqsillar va noorganik moddalami
gibridlari asosida nanomashinalar va nanoelektronli qurilmalar yaratish
uchun qiziqarli boMgan yangi nanomateriallar va nanokonstruksiyalar
yaratish mumkin boMadi.
Tajribalami birida, olimlar bakteriofaglami ipsimon «yigMlishini»
kuzatganlar. Ulami sirtlaridagi oqsillari rux sulfid bilan bogManib,
diametri 20 nm boMgan, uzun elektr o‘tkazuvchi nanoiplar hosil
qilishi kuzatilgan. Olingan strukturani 350°C gacha qizdirilganda
bakteriofaglar chiqib, faqat nafis metalli iplar qolgan xolos.
Shunga o‘xshash yoM bilan organik va noorganik moddalardan
boshqa original nanostrukturalar yaratish ham mumkin. Olimlami
dastlabki tadqiqotlarida ishlatilgan bakteriofaglar, bor-yo‘gM 6 xil
oqsillardan tashkil topgan, ulardan ikkitasi noorganik moddalar bilan
bogMangan. Hozirgi vaqtda olimlar uchlamchi o‘tkazuvchi strukturalar
olish
maqsadida,
yuqoridagi
tajribalami
oqsil
tarkibi
yanada
murakkabroq boMgan bakteriofaglar bilan olib bormoqdalar.
6. Gen terapiya va gen targeting
Hozirgi vaqtgacha odamlarda 2000 dan ko‘proq irsiy kasalliklar
borligi aniqlangan. Faqat ulami kichik bir qisminigina an’anaviy usullar
yordamida davolasa boMadi.
Gen injeneriyasini irsiy kasalliklarni davolashda qanday imko-
niyatlari bor? Gen injeneriyasi usullaridan tibbiyotda foydalanishni
asoslash bo‘yicha ishlar, dunyoning ko‘plab mamlakatlarida 30-35 yillar
davomida olib borilayotganligiga qaramasdan, bu sohada erishilgan
yutuqlar unchalik darajada qoniqarli emas. Eng aw alo, bu ushbu
muammoning o‘ta qiyinligi bilan bogMiq. Faqat bitta genda nuqson
(defekt) paydo boMishidan kelib chiqqan kasalliklarni davolashda
tuzukroq natijalarga erishilgan. Bunday holatda, kasal hujayrani
Do'stlaringiz bilan baham: |