Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar

Sirtanish podshipnigiga moy tanlash uchun ma’lumotlar
2.4-jadval
t / r
W, H
L, m m
D , mm
W, C -l
1
2
3
4
5
1
2
10
8
1000
2
4
12
8
200
3
10
15
10
750
4
25
18
12
600
5
40
20
12
500
6
100
25
15
400
7
200
32
15
300
8
300
40
20
250
9
400
50
25
200
10
500
65
30
150
11
750
80
35
120
12
1000
100
40
100
13
1200
125
50
80

---

jadvalning davomi
1
2
3
4
5
14
1500
150
65
70
15
200
80
100
200
16
10
8
800
10
17
12
8
750
20
18
15
10
600
50
19
18
12
500
100
20
20
12
400
200
21
25
15
300
400
22
32
15
250
800
23
40
20
200
1200
24
50
25
150
2000
25
55
30
125
3000
26
80
35
100
4000
27
100
40
80
5000
28
125
50
65
8000
29
150
65
50
10000
30
200
80
40
12000
3. M oylar to ‘g ‘risida keltirilgan m a’lum otlar bo ‘yicha berilgan 
sirpanish podshipnigi uchun eng maqbul moyning m arkasini aniqlang.
4. 2.5-jadvaldan o ‘qituvchi ko‘rsatgan variant bo'y icha dum a- 
lanish podshipnigi diam etri d  va aylanish soni n ni aniqlang va 2.7- 
rasm da keltirilgan diagram m a bo'yicha shu podshipnik tushadigan 
sohani aniqlang.
Dumalanish podshipnigiga moy tanlash uchun 
ma’lumotlar
____________ 
2.5-jadval
t/r
d, m m
n, СГ1
t°, С
1
2
3
4
1
15
8
0
2
25
10
20
3
40
15
40
4
65
20
60
5
80
30
80
<>
100
50
100
7
150
10
120

---

jadvalning davomi
1
2
3
4
8
200
16
100
9
20
25
90
10
30
40
70
11
50
65
50
12
80
8
30
13
120
12
10
14
180
15
0
15
220
20
25
16
12
30
40
17
16
40
50
18
20
50
65
19
25
60
80
20
32
65
90
21
40
50
100
22
50
40
110
23
65
32
120
24
85
25
100
25
110
22
80
26
150
20
50
27
160
18
20
28
180
16
0
29
200
14
65
30
220
12
100
5
. 
2
.
3
-jadval bo'yicha berilgan dum alanish podshipnigi uchun 
ko'rsatilgan ishchi harorat uchun m aqbul m oy m arkasini aniqlang.
6
. 
0
‘qituvchi k o‘rsatgan variant bo'yicha jadval 
2 . 6
dan du m a­
lanish podshipnigi ish m uhiti, val diam etri d, podshipnik halqasi 
kengligi £ —aylanishlar soni c o ,c ~ \ ishchi harorat t ° c ,  yuklam a 
W, H  lam i toping.

---

Dumalanish podshipnigi uchun eziluvchan moy tanlash 
uchun ma’lumotlar
2
.
6
-jadval
№
Ish m uhiti
d, mm
L, m m
W , c - 1
t°C
W, H
1
2
3
4
5
6
7
1
Quruq
10
9
1000
-5 0
10
2
N am
20
14
900
-40
15
3
Agressiv
25
15
100
-3 0
150
4
Chang
30
16
400
-20
180
5
Quruq
35
17
250
-1 0
200
6
N am
40
18
200
0
250
7
Agressiv
45
19
180
10
250
8
Chang
50
20
150
20
400
9
Quruq
55
21
120
30
650
12
Chang
70
24
80
60
2000
n
Quruq
75
25
70
70
1000
14
Nam
80
26
60
80
4000
15
Agressiv
85
28
50
90
6500
16
Chang
90
30
40
100
8000
17
Q um q
100
34
30
110
10000
18
N am
90
43
40
120
9000
19
Agressiv
80
39
60
130
750
20
Chang
70
35
70
140
6000
21
Quruq
65
33
80
150
4000
22
N am
60
31
100
160
2500
23
Agressiv
55
29
110
170
1600
24
Chang
50
27
120
180
1000
25
Quruq
45
25
140
190
900
26
N am
40
23
150
200
800
27
Agressiv
35
24
165
210
700
28
Chang
30
23
180
220
600
29
Quruq
25
21
200
230
650
30
N am
20
19
300
240
500
1
. K o‘rsatilgan variantdagi dum alanish podshipnigi uchun 
2
.
9
- 
rasmdagi grafik bo'yicha eziluvchi m oy m arkasini bosqichli usulda 
tanlang.
2. Berilgan variant bo'yicha 2.7-jadvaldan tishli uzatm a yoki 
yo'naltiruvchi yuza, moylash turi, m uhit harorati va chiziqli tezlikni

---

va shestem ya m ateriali kattiqligi NV ni aniqlang va 2.8-rasm dan yoki 
yuqoridagi tavsiyalardan foydalanib m aqbul m oy yoki ezilovchan moy 
turini tanlang.
Tishli uzatma va yo‘naltiruvchi yuza uchun moy tanlash 
uchun ma’lumotlar
_______________________
2
. 7-jadval
t/r
Ishqalanish juftligi
Moylash
turi
NV, MPA
V, m l c
t°C
1
2
^
i
4
5
6
1
Silindrik tishli uzatma
Suyuq yoq ‘
18
1
0
2
Silindrik tishli uzatm a
Suyuq yoq'
20
2
5
3
Silindrik tishli uzatma
Suyuq yoq ‘
22
3
10
4
Silindrik tishli uzatma
Suyuq yoq ‘
24
4
15
5
Silindrik tishli uzatm a
Suyuq y o q ‘
26
5
20
6
Silindrik tishli uzatma
Suyuq yoq ‘
28
6
25
7
Silindrik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
30
7
30
8
Silindrik tishli uzatm a
Suyuq y o q ‘
32
8
35
9
Silindrik tishli uzatm a
Suyuq y o q ‘
34
9
40
10
Silindrik tishli uzatma
Suyuq yoq ‘
36
10
45
11
K onik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
18
10
0
12
K onik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
20
9
5
13
K onik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
22
8
10
14
K onik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
24
7
15
15
K onik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
26
6
20
16
Konik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
28
5
25
17
Konik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
30
4
30
18
K onik tishli uzatma
Suyuq yoq ‘
32
3
35
19
K onik tishli uzatm a
Suyuq yoq ‘
34
2
40
20
K onik tishli uzatm a
Suyuq y o q ‘
36
2
45
21
O chiq tishli uzatm a
Eziluvchan
—
—
20
22
O chiq tishli uzatm a
Eziluvchan
—
—
0
23
O chiq tishli uzatm a
Eziluvchan
—
—
50
24
O chiq tishli uzatm a
Eziluvchan
—
—
80
25
O chiq tishli uzatm a
Eziluvchan
—
—
90
26
Vertikal yo'naltirchi
Eziluvchan
—
—
90
27
G orizontal yo'naltirchi
Suyuq yoq ‘
—
—
50
28
Y o'naltiruvchi
gorizontal
Eziluvchan
40

---

jadvalning davomi
1
2
3
4
5
6
29
Y o'naltiruvchi
gorizontal
Eziluvchan
"
"
100
30
Y o'naltiruvchi
gorizontal
Eziluvchan
"
“
31
Y o'naltiruvchi
gorizontal
Eziluvchan
110
2 -AMALIY M ASH G ‘ULOT 
MOYLASH MATERIALLARINING 0 ‘R IN D 0SH L A R IN I 
ANIQLASH
Ishning maqsadi: Q o‘llanish miqyosi oshib borayotgan chet el 
texnologik m ashina va jihozlari uchun tavsiya qilingan kamyob va 
qim m at moylovchi m ateriallarning o ‘rindoshlarini aniqlashni o 'rga- 
nish.
Nazariy qism: 0 ‘zbekiston Respublikasi m ustaqillikka erishga- 
nidan so‘ng xalq xo'jaligining xalqaro iqtisodiy tizim ga integratsiya 
jarayoni boshlandi. Bu jarayonning natijalaridan biri o ‘laroq turli 
rivojlangan m am lakatlarning turli-tum an m ashina va jihozlarini kor- 
xonalarga olib kelish va foydalanish keng tus oldi. Yetakchi chet el 
firmalarining texnologik jihozlari ayniqsa, to'q im achilik sanoati va 
qishloq xo'jaligi kom pleksida hozir keng miqyosda ishlatilm oqda. Bu 
m ashina va jihozlarni ishlatish va texnik xizmat ko‘rsatishning eng 
m uhim jihatlaridan biri ularni moylashni va m oy x o‘jaligini tashkil 
qilishdir. Im port texnologik jihozlarning ishlatish bo'yicha yo 'riqno- 
m alarida moylash nuqtalari, moylashning davriyligi va tavsiya qilin- 
gan moylash m ateriallarining turlari ko'rsatiladi. Tavsiya qilinadigan 
moylash m ateriallarini asosan G 'arb iy Yevropa va Am erika kom pa- 
uiya ham da firmalari ishlab chiqaradi. U lardan m ahsulotlari eng ko‘p 
i|o ‘llanadiganlari Exxon, shell, Mobil, British, Petroleum (BP) bo'lib 
ularning moylash m ateriallarini qo'llashni deyarli ham m a yetakchi 
t hct-el firmalari o'zlari ishlab chiqargan texnologik jihozlar uchun

---

tavsiya qiladilar. M asalan, G ‘arbiy Yevropada ishlab chiqariladigan 
moylovchi m ateriallam ing 23 % Shell kom paniyasiga tegishli b o ‘lsa, 
BP - 14 %, M obil - 9 %da Exxon - 
8
% yoki bu to ‘rtta kom paniya- 
ning ulishi 54 %ga teng. A Q SH da ishlab chiqaradigan moylovchi 
m ateriallam ing 23 % ni esa birgina Exxon kom paniyasi beradi [1].
Bu kom paniyalar ishlab chiqaradigan m oylash m ateriallari ko‘p 
hollarda qim m at bo'lishlaridan tashqari harnm a vaqt ham topilaver- 
maydi. N atijada, bu moylovchi m ateriallam i o'zim izda ishlab chiqa­
riladigan moylovchi m ateriallar bilan alm ashtirish zam rati tug'iladi. 
Bu m asalani hal qilish uch un awalq^ ishlab chiqaruvchi firma tavsiya 
qilgan m oylash tizim i va moylovchi m aterialllar haqidagi m a’lum ot 
bilan tanishish lozim.
Texnologik jihozlarning moylash kartalaridagi inform atsiyadan 
foydalanish uchun a w a lo ularda qabul qilingan texnik term inologiya, 
moylovchi m ateriallar tasnifl va turlanishi bilan biroz b o ‘lsa ham
tanishib chiqish lozim.
2
.
8
-jadvalda moylash masalalari bo'yicha eng asosiy texnik te r­
minologiya besh tilda - o'zbek, ingliz, nemis, (olm on), fransuz va rus 
tillarida berilgan.