Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar


Download 0.61 Mb.
Pdf ko'rish
bet98/121
Sana14.11.2023
Hajmi0.61 Mb.
#1771972
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   121
Bog'liq
Tribotexnikadan amaliy mashg\'ulotlar. Ahmedxo\'jaev X

Г
Xrom Sfg
\
( T \
~ t 
I J
\plasti
XpOfrJff
'lastic deformasiya
*****
t \ .\ %
V V 4 W
V \ \ W
A \ 'fc ^ V ^ V ^ ^ '
plastic deformasiya
kirishish
a)
b)
5.8-rasm.
Teskari (a) va to ‘g‘ri (b) chizmali ishqalanish juftligi:
I - ilgarilanma harakatda; II — aylanma harakatda.
Tutash detallardan biri yoki ikkilasining bikrligini oshirish yoki 
kamaytirish ham har xil sharoitda turlicha natija berishi mumkin. 
Bikrligi kam bo‘lgan detal tutash detaining deformatsiyalanishiga va 
geometrik rioaniqligiga moslana oladi. Bunga misoli qilib o ‘zi 
moslanadigan podshipniklar rezinometalli, plastmassali va yumshoq 
qoplamali vkladishlarni ko‘rsatish mumkin. Shuningdek, vagon 
buksasi korpusi bikrligi buksalarni gummirlash (rezina qoplash) yo‘li 
bilan kamaytirilsa roliklardagi bosim lcuchi kamayadi (5.9-rasm).


5.9-rasm.
Buksalar va rolikning yuklanish epuralari: 
a - bikrligi kam korpus; b - bikr korpus.
Uzatmalarda esa aksincha uning elementlari bikr bo‘lmasa 
yuklanish notekis bo'ladi (5.10-rasm). Bunday hollarda xil bikrligini 
oshirish uchun podshipniklari boshlang‘ich tig'izlik bilan yig‘iladi, 
ko'pincha tayanchlar qo‘yiladi e>2,5 olinadi (5.11-rasm). Q o‘shim- 
cha qisilish kuchlari hosil bo‘lmasligi uchun baland haroratli qismlar 
tayanchining biridagi podshipnik erkin siljuvchan qilib o'm atiladi 
(5.12-rasm). Burchakli, chiziqli yoki umumlashgan siljishlar oraliq 
elastik elementli qo‘zg‘almas birikmalar bilan admashtirilishi mum- 
kin. Bunda tashqi ishqalanish kuchi elastik elementdagi ichki ishqa­
lanish bilan almashadi (5.13-rasm).


5.10-rasm.
Val deformatsiyasi natijasida yuklarni tishga notekis 
taqsimlanishi.
5.11-rasm.
Konsolli (a) va konsolsiz (b) chizmalar.
Shunday shamirli qism avtomobil osmasida (5.13a-rasm) qo'lla- 
nilgan. Ichki vtulka 1 ga kiygizilgan rezina halqa 3 yupqa devorli 2 
quvurga tiqilgach quvur jo ‘valanadi, natijada, quvur diametri 
kichrayib 
rezina va metall armatura o ‘rtasida kerakli ilashish hosil 
bo‘ladi. Avtomobil ressorining uzayishini kompensatsiya qilish uchun


ressor rezina bashmakli sharniiga qisib qo'yiladi (5.13b-rasm). 
Podshipnik halqalari qalinligidagi notekisliklarning salbiy ta’siridan 
qutilish va radial o'lcham kichrayishi hisobiga qismni gabarit va 
dinamik kuchlanishini kamaytirish va tezlikni oshirish uchun ichki 
(5.14-rasm) va ichki hamda tashqi (5.15-rasm) halqasi tebranma 
podshipnikli qismlar qo‘llaniladi.

Download 0.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling