Q. Yu. Nazirov kamondan oʻq otish

Egiluvchanlik va uni rivojlantirish 
Egiluvchanlik deganda mushak-skelet tizimining morfologik va funksional 
xususiyatlari tushuniladi, bu uning boʻgʻinlarining harakatchanlik darajasini 
belgilaydi. 

---

57 
Egiluvchanlikning ahamiyati shundan iboratki, uning rivojlanishining optimal 
darajasi bilan otuvchi oʻq otishning oqilona texnikasini tez va yaxshiroq oʻzlashtirish 
va oʻz kuchidan tejamkorroq foydalanish imkoniyatiga ega. 
Har xil boʻgʻinlarda (yelka, tirsak, bilak, umurtqa pogʻonasi) amplitudaning 
oshishi qulayroq ish holatini tanlashda harakatlar samaradorligini oshirish imkonini 
beradi. Egiluvchanlikka mushak tonusi taʼsir qiladi, bu markaziy asab tizimining 
holatiga bogʻliq. Uning taʼsiri ostida mushaklarning elastik xususiyatlari katta darajada 
oʻzgarishi mumkin. Egiluvchanlikning namoyon boʻlishi tashqi muhit haroratiga ham 
bogʻliq: haroratning oshishi bilan moslashuvchanlik kuchayadi, uning pasayishi bilan 
u kamayadi. Albatta past haroratlarda egiluvchanlik kamayishini va ehtimoliy 
shikastlanish holatlarini hisobga olish kerak. Egiluvchanlik mushaklarning kuchi bilan 
bogʻliq va shu nuqtai nazardan, kuchni rivojlantirishga qaratilgan intensiv mashqlar 
boʻgʻimlarning harakatchanligini cheklashga olib kelishi mumkin. Kamondan otishda 
bu omil baʼzan ijobiy rol oʻynashi ham mumkin, chunki baʼzi boʻgʻinlarda (bilak, 
tirsak, yelka) haddan tashqari egiluvchanlik nafaqat texnik harakatlar samaradorligini 
pasaytiradi, balki xatolarga, shuningdek jarohatlarga (ayniqsa yosh sportchilarda) olib 
kelishi mumkin. Kamonchilarda egiluvchanlikning rivojlanmaganligi, oʻz navbatida, 
bajarilgan texnik harakatlar samaradorligining pasayishiga, ortiqcha energiya 
sarflanishiga, harakatlarning silliqligi va koordinatsion qobiliyatlarni buzilishiga olib 
kelishi mumkin. Baʼzi hollarda turli boʻgʻinlarda egiluvchanlikning yetarli darajada 
rivojlanmaganligi va yukning notoʻgʻri taqsimlanishi shikastlanishlar va kasalliklarga 
olib keladi (bilak va yelka boʻgʻimlari, umurtqa pogʻonasi va bosh.). 
Egiluvchanlik mashqlari har kuni bajarilishi kerak. Ularni qizish, shaylanish 
(razminka) va ertalabki mashqlarga kiritish tavsiya etiladi.