Q. Yu. Nazirov kamondan oʻq otish

Muayyan musobaqaga kamonchining maxsus psixologik tayyorgarligi 
Muayyan musobaqaga maxsus psixologik tayyorgarlikdan maqsad kamonchining 
unda qatnashish uchun ruhiy tayyorgarligi holatini shakllantirishdan iborat.
Buning uchun quyidagi asosiy vazifalarni hal qilish kerak: 
Boʻlajak musobaqalar toʻgʻrisida eng toʻliq, muhim va ishonchli maʼlumotlar 
toʻplanishini taʼminlash (musobaqa reglamenti, oʻtkaziladigan joy, musobaqa 
paytidagi iqlim sharoitlari, ushbu davrda musobaqa oʻtkaziladigan joyni tavsiflovchi 
eng ehtimoliy meteorologik sharoitlar, raqibning tarkibi) jamoa, ularning 
tayyorgarligining ehtimoliy darajasi va boshqalar. 
 Mashgʻulotning ushbu bosqichida otuvchining (jamoaning) sogʻligʻining 
holati va umumiy tayyorgarligi darajasini aniqlash. 
 Musobaqada ishtirok etish vaqtida kamonchi (jamoa)ning ruhiy 
tayyorgarligi darajasining ehtimoliy prognozini tuzib chiqish. 
 Otuvchi (jamoa)ni oldiga qoʻyilgan vazifalarni toʻgʻri aniqlash va unga 
nisbatan adekvat munosabatni shakllantirish.
Musobaqada ishtirok etishda motivlarni shakllantirish va yangilash.
 Kutilayotgan bellashuvni ehtimoliy dasturlash jarayonini tashkil qilish. Bu taktik 
harakatlar rejasini ishlab chiqish jarayonida amalga oshiriladi, ehtimollik 
xususiyatiga ega (mutlaqo toʻliq va ishonchli maʼlumot yoʻqligi sababli) va 
taxmin qilinayotgan sharoitlarda kutilayotgan faoliyat, tasavvur qilish jarayonini 
anglatadi (aniq raqobat faoliyatini aqliy modellashtirish). 
 Noqulay psixo-emotsional holatlarni oʻz-oʻzini nazorat qilishning maxsus 
usullari va usullaridan foydalanish asosida nerv sistemasining faoliyatni optimal 
darajasini tiklash va saqlash (saqlash) jarayonini taʼminlash.
Musobaqalarga ruhiy tayyorgarlik holati quyidagi asosiy belgilar bilan 
tavsiflanadi: 

---

111 
 tashqi shovqinga chidamliligi yuqori boʻlgan ruhiy holat; 
 oʻz kuchiga boʻlgan ishonch;
 tashqi taʼsir omillariga chidamliligi bilan bogʻliq boʻlgan otishni oʻrganish 
texnikasining yuqori barqarorligi; 
 oʻz kuchlarini toʻliq safarbar qilish va gʻalaba uchun qattiq kurashish yoki eng 
yaxshi natijaga erishish istagi; 
 emotsional holatning boʻlajak musobaqaga mosligi; 
 his tuygʻularni yuqori darajada rivojlanishi (barqarorlik hissi, qatʼiyligi va 
ishonchliligi va boshqalar); 
 vujudga kelgan vaziyatga adekvat javob berish; 
 oʻz harakatlarini, his-tuygʻularini, xatti-harakatlarini mustaqil ravishda nazorat 
qilish qobiliyati.