Qadimgi dunyo, feodal jamiyati уа ilk kapitalizmning iqtisodiy ta’limotlari


Download 373.12 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/10
Sana05.01.2022
Hajmi373.12 Kb.
#209722
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
2-maruza. Qadimgi dunyo iqtisodiy rivoji

Platon  (Aflotun)  «Davlat»  va  «Qonunlar»  asarlarida  ideal  davlat 

qanday  bo‘lishi  kerakligini  ochib  bermoqchi  bo‘ldi.  Uningcha,  bu 

davrda xususiy mulk va erkin xo'jalik tashabbusiga o‘rin yo‘q. U aholini 

uch toifaga ajratgan:



1.  Faylasuflar  — davlatni  boshqaruvchilar.

2.  Harbiylar  -   davlatni  boshqarish  apparatining  bir  qismi  bo‘lib, 

ular biror  mulk  egasi  bo‘lish  huquqiga  ega  emas,  iste’mol  qilish  esa 

ijtimoiy xarakterga ega bo'lishi kerak.

3.  «Qora»  toifa  —  dehqon,  hunarmand  va  savdogarlardan  iborat 

bo‘lib,  ular mulk egasi bo‘lishi kerak.



Bu olimning mehnat taqsimoti, tovar, pul va savdogarlaming ajralib 

chiqishi  o'rtasidagi  aloqadorlik  to‘g‘risidagi  fikrini  o'sha  davr  uchun 

buyuk  kashfiyot  deb  baholash  mumkin.  Ammo  Aflotun  qulchilikka 

asoslangan  natural  xo'jalikni  himoya  qildi,  pul  funksiyasini  muomala 

doirasidagina deb bilishga harakat qildi, pulni jamiyatdagi dushmanlikning 

bosh  sababchisi  deb  bildi.  U  sudxo‘rlik  operasiyalarini  inkor  etdi  va 

baholami  me’yorda  saqlash  yo‘li  bilan  savdogarlaming  foydasini 

chegaralashni talab qildi.  Aflotun qullami  fuqarolar deb tan olmadi va 

ulami biror toifaga kiritmadi (demak, ular mulk egasi bo'lishi mumkin 

emas).  Qullar mayda ishlab chiqaruvchilar va savdogarlar bilan birga 2- 

toifa ahlining cheklanmagan talab-ehtiyojlarini to‘la-to‘kis qondirishlari 

kerak edi.  Shunday  qilib,  Aflotun  o‘zining  ideal,  ya’ni bekam-u  ko‘st 

davlatini  barpo  etar  ekan,  qulchilikni  abadiy  saqlash  tarafdori  edi.


Download 373.12 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling