112-shınıg’ıw. Menen, tuwralı, deyin, yan’lı, beri, boyınsha tirkewish so’zlerdi keltirip ga’pler quran’. Tirkewishlerdin’ dizbeklesip kelgen so’zleri menen qanday ma’nilerdi an’latıp turg’anın aytıp berin’.
U’lgi: Ol azan menen u’yden shıg’ıp ketti. Is-ha’rekettin’ waqtın bildiriw ushın qollanılg’an.
113-shınıg’ıw. Ko’p noqattın’ ornına tiyisli tirkewishlerdi qoyıp, ga’plerdi ko’shirip jazın’.
1. Awıl aymag’ı ... , bota taylagı ...
2. Miynet ... jer ko’gerer,
Bilim ... er ko’gerer
3. Otı ... kirip, ku’li ... shıg’ıp. 4. Shamday jang’an qara ko’zi qaran’g’ıg’a u’yreniskennen ... ol to’rde jayıwlı turg’an kiyiz u’stine o’tip otırdı (A.B.). 5. Mamanlar awılg’a jaqınlag’an ... a’ne usılar ... bas qatıra basladı.
Tirkewishler: jaqın, keyin, penen, menen, keyin, son’, joninde, ushın, beri.
114-shınıg’ıw. To’mendegi tekstten atawısh tirkewishleri bar ga’plerdi terip jazın’, tirkewishlerdin’ qaysı sepliktegi so’zler menen dizbeklesip turg’anın ha’m olardın’ ma’nili-stillik o’zgesheliklerin tu’sindirin’.
1.Aqnazar ata menen Biybigu’l apa ko’p waqıtlarg’a deyin uyqılamay so’ylesip otırdı (T.N.). 2. Qar jawg’annan keyin azg’antay waqıt tu’n jıllı sıyaqlı bolıp turdı da, kem-kemnen arqa betten suwıq samal ku’sheyip ketti (A.A’.). 3. Geyde u’sti-u’stine jag’ag’a urg’an tolqınlar a’lle qanday o’ktem ku’shke to’tepki bere almay, keyin qaray serpiledi. Al, onnan keyin jag’ada kir suwınan shıqqanday aq ko’bikler jıltıraydı (O’.X.). 4. Maman onnan burın shırp etip atın jılawladı (T.Q.). 5. Balamdı ku’te-ku’te tan’nın’ aldında uyqılap ketippen.
115-shınıg’ıw. To’mendegi berilgen tirkewishlerdin’ ishinen tu’pkilikli tirkewishlerdi terip jazın’.
Tirkewishler: sayın, jaqın, menen, sheyin, kibi, ilgeri, boylap, qaray, burın, keyin, kibi, haqqında, basqa. o’zge, qarsı, son’, jaylı, arqalı, tısqarı, aldın, janı, qası, qaray, qarаmastan, jag’alap, baslap, tusı, u’sti, arasında.
Do'stlaringiz bilan baham: |
