Qarshi davlat universiteti xorijiy tillar fakulteti lingvistika kafedrasi

7- mavzu:

Avgust asri

Reja:

1. 
   Plavt ijodining asosiy xususiyatlari
   
2. 
   Rim tarixnavisligi. Y. Sezar.
   
3. 
   Lukretsiy faylasuf shoir sifatida
   

Rim adabiyoti paydo bo‘la boshlagan davrda Yunon xalqi o‘zining mustaqilligini yo‘qotib, adabiyot va madaniyatda inqirozga tushgan edi. Rim adabiyoti lotin tilida yaratiladi Rimliklar yunon adabiyotiga taqlidan milliy adabiyotlarini yaratgan bo‘lib, bunda Xomer, Evripid, Sofokl, Demosfen kabilarning xizmati katta. Har ikki mamlakat har xil tarixiy sharoitda rivojlangan. Rimliklar yunonlar ma’naviy merosini o‘zlarining milliy ehtiyojlariga, g‘oyaviy talablariga, tarixiy sharoitlariga moslashtirib qabul qilganlar va taraqqiy ettirganlar. Rim adabiyoti keyinchalik Ovro‘po adabiyotiga katta ta’sir qilgan. Rimda yunonlar kirib kelgunga qadar ham o‘z milliy adabiyotlari bo‘lgan. U xalq og‘zaki ijodiyoti namunalaridir. Ulardan bizgacha juda kam yetib kelgan.

Liviy Andronik (284-204) birinchi rim shoiri bo‘lib, u Xomerning «Odisseya» dostonini erkin tarjima qilgan; bu maktablarda asosiy o‘quv darsligi bo‘lgan.

Gney Neviy (270-200) ijodida dramatik asarlar - tragediya va komediya asosiy o‘rinni egallaydi. U asarlariga mavzuni yunonlardan, shuningdek, o‘z vatani hayotidan olgan. Uning komediyalarida o‘tkir siyosiy satira, Rim xalqi hayoti tasvirlanadi. «Pun urushi» dostoni Karfagen urushiga bag‘ishlanib, real voqealar mifologik afsonalar bilan birga beriladi. Asarda adibning Xomer dostonlariga taqlidi sezilib turadi.

Plavt Tit Makk (taxminan 250-184) rimda komediya janriga asos solgan bo‘lib, teatr ishlariga yaqin bo‘lgan. Ma’lumotlar turlicha, ya’ni uning 100 dan ortiq asari borligi, lekin boshqa manbalar bu fikrni rad etadi. Plavt yunon komediyasini Rimga moslashtirgan, rim hayotining turli sohalariga xos milliy holatlarni asar ruhiga singdirib yuborgan. Bu Plavt ijodining asosiy yo‘nalishidir. U yunon shoirlari asarlarini tanlar ekan, ularning Rim hayotiga o‘xshashiga, zamona bilan hamohangligiga diqqat qiladi; shular orqali o‘z xalqi muammolarini ko‘tarib chiqadi. U ham kontaminatsiya usulidan foydalanadi, ya’ni mazmun jihatdan bir-biriga yaqin bo‘lgan ikkita asarni birlashtirib yuboradi, asarga qiziq iboralar, turli hodisalarni kiritib yuboradi. Komediyalarida muhim masalalarni ko‘tarib, tomoshabinga yetkazish niyatida ular bilan oddiy tilda gaplashadi. Asarlarida xalq og‘zaki ijodidan unumli foydalanadi, qahramonlari nutqida qochiriqlar, hazil-mutoyiba, so‘z o‘yinlari ko‘plab uchraydi. Uning «Maqtanchoq jangchi» komediyasining asosiy voqeasi asarning asosiy qahramoni Pirgopolinikning - xotinbozning ishqiy sarguzashtlariga bag‘ishlangan bo‘lsa, «Xumcha» asari esa o‘sha davr Rim jamiyati uchun muhim bo‘lgan masala - boylikning inson xulqini buzadigan yaramas ta’sirini ko‘rsatishdan iborat.

«Xumcha» komediyasini xasislikni ta’riflovchi asar deymiz. Chindan ham asarning bosh qahramoni Evklion qiyofasida shunday kishilar xususida fikr yuritiladi: u hatto mo‘ridan chiqib ketayotgan tutunni, yuvinadigan suvni ham qizg‘anadi. Lekin uning «xasis»ligi bechora kambag‘alning bexosdan qo‘lga kiritgan davlat oldida sarosimaga tushib qolishidir.

Keyinchalik XVIII asr fransuz adibi Molyer ham bundan ta’sirlanib, o‘zining «Xasis» komediyasini yaratgan.

«Psevdol» komediyasida ham oddiy qul Psevdol haqida gapiriladi.

Plavt komediyalarida asosan diqqatini qullar obrazini yaratishga qaratgan. qullarni samimiylik bilan turli qiyofalarda ko‘rsatgan. Uning qullari epchil, uddaburo, serzavq, ayyor va ishbilarmon, dono kishilardir. Xullas, Plavt komediyalaridagi jamiki kulgili holatlarning ijodkori quldir.

Avgustning vakolatini suiiste'mol qilmagani uchun u yaxshi imperator edi.

Vetnamdagi urush paytida, AQSh Qurolli Kuchlar Bosh qo'mondoni va Prezident, politsiya harakatlarida ishtirok etish uchun askarlarni buyurtma berishi mumkin bo'lgan paytda, Kongressning urush e'lon qilish qudratini qanchalik kamligidan guvohlik berdi. So'nggi o'n yilliklar davomida harbiy diktaturalar dunyoga tinch aholi nomidan tinch aholi vakillarini tashvishga solib qo'yganini kuzatdik. Rim imperatori Rimda pretoriyalik soqchi Klavdiyni urushda saylangan imperatorlarning birinchisi sifatida o'rnatgan.

Militsiya ustidan hokimiyatga ega bo'lish - xalq irodasini inkor etish qudratiga ega bo'lish demakdir. Avgust bilan bugun ham xuddi shunday bo'ldi.

Avgust o'zining kuchlarini suiiste'mol qilmagani uchun u yaxshi lider edi, biroq uning nafaqat harbiy qudratni emas, balki bir odamning tribuniti va vakolatxonasini ham kengaytirdi .

Rim tarixchisi Tatsit , erta davr imperatorlik davridan (mil. 56: 1-12), Avgustni yutib yubordi:

> "[Augustus] armiyani bonuslar bilan aldab, uning arzon oziq-ovqat siyosati tinch aholi uchun muvaffaqiyatli o'lja bo'ldi ... Chindan ham, u har bir odamning yaxshi irodasini tinchlik sovg'asi bilan jalb qildi va u asta-sekin oldinga surildi va senatning vazifalarini o'z zimmasiga oldi. rasmiylar va hatto qonunlar ham yo'q edi ... Oppozitsiya yo'q edi, urush va sud jinoyatlari barcha ruhiy shaxslarni yo'q qildi ... Yuqori toifadagi omon qolganlar qullik itoatkorligini siyosiy va moliyaviy jihatdan muvaffaqiyatli bo'lishning yo'li deb bildilar, hozirda mavjud tuzumning xavfsizligi eski registrning xavfli noaniqliklariga qaraganda yaxshiroq edi, shuningdek, viloyatlarda yangi buyurtma ommaviylashdi (1, 2).

- Tatsit annalidan

Tacitus tinchligi fuqarolar urushidan tinchlikdir. Bu o'lja sotuvchi Juvenalning keyinchalik panem va gravitatsiyaning "non va shirk" deb tasvirlangan narsaga aylandi. Boshqa harakatlar Rimning respublika boshqaruvining shakllanishiga va Rimning yagona boshlig'i, podshohlar yoki imperatorning yuksalishiga olib keldi.

Vitse-prezident

Bugungi rahbarlar singari, Avgust ham o'zboshimchalik bilan yakun yasadi. Biroq, bu tushunchalar boshqacha edi. Ularning uchta muammolari quyidagilardir: yuqori darajadagi sinflar orasida extravagansiya, zinokorlik va tug'ilishning kamayishi.

Avvalambor axloqiy shaxslar yoki oilaviy masalalar bo'lgan. Avgust bu qonunni qabul qilishni xohladi, turmushga chiqqanlar va bolalari bo'lganlar uchun soliq imtiyozlari bilan to'ldirildi. Rimliklarga ularning xatti-harakatlarini o'zgartirishni xohlamadi. Qarshilik bor edi, lekin mil. 9 yilda hozirgi leks Julia va Papia deb atalgan qonun o'tdi.

Avvaliga oila vakillarini tayinlash vakolatlari familiyalarni hozirgi paytda princep- Augustus uchun muhim deb hisoblaydi . Qaerda er rafiqasi bilan to'shagida yotgan bir odamni o'ldirishda oqlangan bo'lsa, endi bu sudlar uchun masala edi. Aksincha, bu insoniylik va shaxsiy huquqlar uchun tashvishli dalil bo'lmasa-da, zinokor ayolning otasi hali ham zinokorlarni o'ldirishga ruxsat berilgan.

Avgust davri manbalari

Oswin Murray, Jon Boardman va Jasper Griffin tomonidan tuzilgan "Oksford Klassik Dunyo tarixi"

Chester Starr tomonidan qadimgi dunyo tarixi

Horacening tarjimai holi va tarjimada tanlangan Odes

Rim dunyosida huquqiy maqomi

Qadimgi tarix blyuteni 8.3 (1994) 86-98 "Susan Treggiari" ning "Legs sinus moribus".

Horatiy metrlar

Avgust o'zining qattiq hukmlarida xolis bo'lgan. Qizi Scribonia tomonidan uning qizi Julianing zino bilan qo'lga tushganida, u boshqa qizi kabi surgun bo'lgan.