Qirgʻiz Respublikasi qirgʻizcha: Кыргыз Республикасы Bayroq Gerb Shior

2:04
Nomini kelib chiqishi
Davlat tuzumi

---

16.12.2022, 09:55
Qirgʻiziston - Vikipediya
https://uz.wikipedia.org/wiki/Qirgʻiziston
2/13
• Butun
198,500 km
2
 (86-
oʻrin)
• Suv (%)
3,6
Aholi
• 2018-yilgi
roʻyxat
6,389,500 (110-
oʻrin)
• Zichlik
27/km
2
YIM (XQT)
2019-yil roʻyxati
• Butun
▲
$24 milliard
(139-oʻrin)
• Jon boshiga
$3,844
Pul birligi
Soʻm (KGS)
Vaqt mintaqasi
UTC+6
• Yoz (DST)
UTC+6
Qisqartma
KG
Telefon prefiksi
996
Internet domeni
.kg
Oxirgi marta prezidentlik saylovi 15-noyabr 2017-yilda
boʻlib oʻtdi. Yangi prezident etib Soronboy Jenbekov
saylandi. Bundan oldin 1-dekabr 2011-yildan 24-noyabr
2017-yilgacha Almazbek Atambayev prezident edi.
Qirgʻiziston Respublikasi prezidentiga nomzod 35yoshdan
kichik va 70yoshdan katta boʻlmagan, davlat tilida
gaplashaoladigan va 15yildan kam bolmagan muddatda
respublika fuqarosi boʻlishi kerak.
Qirgʻiziston poytaxti Bishkek shahrida Ichki ishlar
vazirligi binosi yonida qiz oʻgʻirlashga qarshi namoyish
boʻlib oʻtdi. Namoyishga oʻgʻirlab ketilgan 26 yoshli
Ayzada Kanatbekova qotilligining oldini ololmagan
politsiyaning harakatsizligi sabab boʻlgan.
2021-yil 5-aprel kuni soat taxminan 7:00 da Mederova va
Tыnыstanova koʻchalari kesishgan joydagi kafe yonida
1994-yilda tugʻilgan qiz, Ayzada Kanatbekova, 3 nafar
erkak tomonidan majburiy nikoh uchun oʻgʻirlab ketilgan.
Shundan soʻng, 7-aprel kuni qiz va bir nafar erkakning oʻlik jasadi topilgan.
8-aprel kuni Ichki ishlar vazirligi binosi oldida toʻplangan 500 ga yaqin namoyishchilar boʻlgan
hodisaga asosan nikoh maqsadida oʻgʻirlash uchun jazoni kuchaytirishni talab qilgan. Shu bilan
birga, ular vazir Ulan Niyozbekov boshchiligidagi Ichki ishlar vazirligi rahbariyatini hamda
Bishkek va Oʻsh shaharlari Ichki ishlar markaziy boshqarmasi rahbarlari iste’fosini talab qilgan
[2]
.
Q.ning koʻp qismi Tyanshan togʻlarida, qolgan qismi PomirOlay togʻlarida joylashgan. Mamlakat
hududining 94 % dengiz sathidan 1000 m dan balandda. 1/2 qismi 3000–4000 m baladliklar
orasida. Parallel togʻ tizmalari, asosan, kenglik boʻylab yoʻnalgan. Sharqida (Xitoy bilan chegara
yaqiiida) Gʻalaba choʻqqisi (7439 m) bor. Ichki Tyanshan togʻ tizmalarining relyefi alp tipli boʻlib,
ular vodiy va soyliklar bilan ajralgan. Terskay Olatov bilan Kungay Olatov tizmalari orasida
Issiqkoʻl soyligi bor. Q.ning garbiy qismida Gʻarbiy Tyanshan togʻlari joylashgan (Talas vodiysi,
Talas Olatovi va Chatqol tizmalari). Q.ning janubi-gʻarbiy qismiga Fargʻona soyligining shim.,
sharqiy va janubiy chekkalari kiradi. Janubiyda turkiston tizmasining shimoliy yon bagʻri, Olay
tizmasi, Olay vodiysi va Orqa Olay tizmasi shimoliy yon bagʻri Q.ga karashli.
Foydali qazilmalardan neft, gaz, qoʻngʻir koʻmir va toshkoʻmir, oltin, temir, alyuminiy, volfram,
mis, qalay, simob, qoʻgʻoshin-rux, surma rudalari konlari bor.
Iqlimi kontinental iqlim, yogin miqdori oʻrtacha, havo quruq va kam bulutli. Relyefi togʻli va
balandliklar farqi katta boʻlganligi uchun iklimi quruq subtropik iqlimidan baland togʻ tundrasi
iqlimigacha oʻzgarib boradi. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi vodiylarda —1" dan —8" gacha,
togʻlarda —8" dan −27" gacha; iyulda vodiylarda 20"—27", baland togʻlarda 5" va undan past.
Yillik yogʻin Tyanshan sharqida 180–250 mm dan Fargʻona tizmasining janubi-gʻarbiy yon
bagʻrida 900 – 1000 mm gacha. Togʻ tepalarida muzliklar bor. Ularning yiriklari mamlakat
sharqiy chekkasidagi Janubiy Inilchek va Shimoliy Inilchek muzliklaridir.