Qo‟chqorov bahodir abdullajonovich o‟qish darslarida

Harakatli o‟yinlar. Bu o‘yinlar boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini jismoniy 
jihatdan, ma‘naviy jihatdan tarbiyalashning muhim vositasi hisoblanadi. Ular 
qoidada belgilangan shartli maqsadga erishishga yo‘naltirilgan faol harakatlarini 
bajarishni talab qiladi. Bu o‘yin orqali o‘quvchilarda 4-sinfdanoq birdamlik, 
hamkorlik, bir-birini hurmat qilish, o‘ylaganini tez aytib olish kabi ko‘nikmalarni 
hosil qilish mumkin. 4-sinfda harakatli o‘yinlardan asosan dam olish daqiqasi 
sifatida foydalaniladi.
Masalan,Chumchuq churq-churq etadi. 
Donni cho‘qib ketadi. 
Don cho‘qisa mayliga
Hamma yoqqa sochadi. 
O‘ng qo‘limda besh barmoq. 
Chap qo‘limda besh barmoq. 
1, 2, 3, 4, 5; 1, 2, 3, 4, 5. 

---

23 
Ikkalasi do‘st, o‘rtoq. 
Shu bilan birga quyidagi o‘yinlardan foydalanish mumkin. 
―So‘zdan so‘z tuzish‖ o‘yini darsni mustahkamlash maqsadida o‘tkaziladi. 
Bunda doskaga har bir qator uchun so‘zlar yozib qo‘yiladi. O‘quvchilar esa 
so‘zdagi harflardan boshqa so‘zlar tuzadilar. Bu o‘yin musobaqa tarzida tashkil 
etiladi. O‘yin quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi. 
O‘zbekiston 
chamanzorvatan
O‘zchaman ana 
Bekzor tan 
O‘zbekmaza tana 
Ma‘lum vaqt belgilanadi. So‘ng g‘olib qator aniqlanadi. Bu o‘yin orqali 
o‘quvchilarning faolligi oshadi.
U nima qilayapti?(pantomima). O‘quvchilardan biri bolalar oldiga chiqib 
ovozsz harakatlar qiladi. O‘quvchilar jamoasi birgalikda uning harakatlarini 
izohlab berishlari lozim. Bunday o‘yin o‘qish va ona tili darslarida o‘quvchilar 
nutqini o‘stirish, ziyraklik va zeriktirmaslik uchun o‘tkaziladi.
Masalan: Abdulla Oripov ―Iqboli buyuksan‖ she‘ri. 
Avvalo rahmatdir onaga. 
So‘ng esa albatta otaga. 
Bizlarga eslatmish hayotni. 
Unutang hech qachon ustodni. 
Sen o‘zbek elining farzandi. 
Istiqlol yurtining dilbandi. 
Vataning g‘oyatda keng erur, 
Barchaga barobar teng erur… 
Ushbu she‘rni o‘rganishda doskaga bittadan bolani chiqarib stol ustida 
kichkina varaqchalarga yozib qo‘yilgan bittadan qog‘ozni olishlari aytiladi. So‘ng 
bolalar o‘z harakatlarida ona, ota, ustod va farzandlarni ifodalashadi, boshqa 
o‘quvchilar topadilar. O‘yin shu tarzda davom etadi.