Qon organizmni ichki muhitining komponentlaridan biri ekanligi Qon plazmasi Qon aylanishi Homilada qon aylanish xususiyatlari

Bolalar, o’smirlar va voyaga yetgan odamlarda qon miqdori.

Qonning miqdori	Yoshi
	Yangi tug’ilgan bola	1 yosh	6-11 yosh	12-16 yosh	Voyaga yetgan odam
Tana massasiga % hisobida	14,7	10,9	7	7	5-55
1 kg tana massasiga (ml.da)	150	110	70	70	50

Taloq, jigar, teri va o’pkaning kapillyarlari, qon deposi rolini bajaradi. Kuchli jismoniy ish bajarganda, jarohatlanganda va jarrohlik operasiyalari paytida ko’plab qon yo’qotganida ayrim kasalliklar paytida zahiralardagi qon umumiy qon oqimiga tushadi. Qon depolari aylanib yuruvchi qon miqdorini doimiyligini ta’minlashda ishtirok etadi.
Yangi olingan qon qizil rangli, loyqa suyuqlikdir. Agar uning ivib qolish xavfini oldi, olinib tindirilganida, sentrifugalansa, yanada yaxshiroq bo’lib u ikki qatlamga bo’linadi. Yuqorigi qatlam –sarg’ichroq rangda bo’lib –plazma va pastki qatlam – qoramtir- qizil rangdagi cho’kma – shaklli elementlar deyiladi. Cho’kma plazma bilan birga shaklli elementlardan –eritrositlar, leykositlar, trombositlardan hosil bo’ladi. Qonning barcha hujayralari ma’lum muddat yashaydi va so’ngra parchalanadi. Qon hosil qiluvchi organlarda (qizil ilik, limfa tuguni va taloq) qonning yangi hujayralari tinimsiz ravishda hosil bo’ladi.
Sog’lom odamlarda plazma va shaklli elementlar orasidagi nisbat uncha katta bo’lmagan chegarada (55 % -plazma va 45 %-shaklli elementlar) bo’ladi. Yangi tug’ilgan va yosh bolalarda shaklli elementlarning foyizli miqdori bir muncha yuqori bo’ladi.