Inklyuziv ta’lim quyidagi tamoyillar asosida quriladi:
Individual yondashuv tamoyili - guruhdagi bolalarning
har birining individual ta'lim ehtiyojlarini hisobga olgan holda
ta’lim va tarbiya shakllari, usullari va vositalarini tanlashni o‘z
ichiga oladi. Bolani rivojlantirishning individual dasturlari uning
funksional holatini tashxislashga asoslanadi va ma’lum bir bola
uchun individual rivojlanish strategiyasini ishlab chiqishni
taqozo etadi. Individual yondashuv nafaqat bolaning
ehtiyojlariga e’tiborni o‘z ichiga oladi, balki bolaga o‘z shaxsi
(MEN)ni anglash imkoniyatini beradi.
Bolaning
mustaqil
faoliyatini
qo‘llab-quvvatlash
tamoyili.
“Bolaning mustaqil faoliyati uchun shart-sharoitlarni
ta’minlash”. Ushbu tamoyilning amalga oshirilishi ijtimoiy faol
shaxsni shakllantirish muammosini hal qiladi. Faoliyat butunlay
bolaga g‘amxo‘rlik qiladigan kattalar tomonida bo‘lsa, bolaning
imkoniyatlarini ro‘yobga chiqarishga imkon bermaydi, keyin
bolada “o‘rganilgan nochorlik" shakllanadi, bu bola tashqi
tashabbusni kutgan holda, o‘zi passiv bo‘lib qoladi. Xuddi
shunday holat nogiron bolalarning ota-onalari bilan ham sodir
bo‘lishi mumkin. Ota-onalar ijtimoiy hayotda ishtirok etish uchun
o‘z imkoniyatlarini e’tiborsiz qoldirib, davlatdan yordam
kutishlari yoki faol ravishda yordam olishlari mumkin.
Kompleks ravishda yondashuv tamoyili. Bolalarning
individual xususiyatlari xilma-xilligi ta’lim-tarbiya usullari va
vositalarini aniqlash hamda ishlab chiqishda har tomonlama
kompleks yondashuvni talab qiladi. Mutaxassislar (pedagog,
logoped, ijtimoiy pedagog, psixolog, defektolog, rahbariyat
ishtirokida) bir guruhda ishlaydi, muntazam ravishda bolalarga
tashxis qo‘yadi va munozara jarayonida ham ma’lum bir sohaga
qaratilgan ta’lim-tarbiya tadbirlari rejasini tuzadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |