Qo‘qon universiteti xabarnomasi kokand university herald s on maxsus maqolalar volume special issues

1-diagramma 
Maktabagcha yoshdagi bolalarda o‘yin texnologiyasidan foydalanish ko‘nikmalarini shakllantirish (foizda) 
O‘yin 
texnologiyalaridan 
sport 
o‘yinlarining 
yozgi 
sog’lomlashtirish oyi tajriba-sinov ob’ekti qilib olindi. Tadqiqot 1oy 
davomida ikki guruh ishtirokida amalga oshirildi. Bular nazorat va 
tadqiqot guruhlari. Tadqiqot davomida ikki guruhda ham 7 tadan 
14 ta tarbiyalanuvchi ishtirok etdi. Tadqiqot mashqlarini o‘z 
tarkibiga kiritmagan an’anaviy (BO‘SM dasturi asosida) va shu 
mashqlar bilan qo‘llaniladigan mashg’ulotlar samaradorligi ikki 
guruhda ham tadqiqotdan oldin va tadqiqot yakunida tekshirish 
o‘tkazish asosida aniqlanadi. Quyidagi o‘yinlar bilan shug’ullanishni 
boshlagan 3-7 yoshli o‘g’il va qiz bolalarda, 10 metrga yugurish, 20 
metrga yugurish, archasimon yugurish, joydan turib va yugurib 
kelib gorizontal sakrashlar. Dastlabki o‘rgatish bosqichida 3-7 
yoshli bolalar jismoniy sifatlarni maxsus mashqlar yordamida 
samarali o‘zlashtirish imkoniyati. 
O‘quv mashg’ulotlari jarayonida umumiy va maxsus jismoniy 
sifatlar 
hamda 
texnik-taktik 
malakalarning 
shakllanishi 
samaradorligini nazorat qilish yuqori malakali sportchilar 
tayyorlash borasida muhim amaliy ahamiyatga egadir. 
5 https://minikar.ru/uz/moda-i-krasota/formy-muzykalnogo-
vospitaniya-v-detskom-sadu/ 
Ayniqsa, 
ushbu 
nazoratning 
mavqyeyi 
sport 
tayyorgarligining dastlabki o‘rgatish bosqichida juda kattadir. 
Chunki, sport bilan endigina shug’ullanishni boshlagan bolalar 
o‘zlarining funksional va jismoniy jihatlaridan ahm katta 
nagruzkalarga tayyor bo‘lmaydi. Shuning uchun qo‘llanilayotgan 
jismoniy va texnik-taktik mashqlar shu bolalarning imkoniyatiga 
qarab me’yorlangan bo‘lishi lozim. Shu bilan bir qatorda, fiziologiya 
qonuniyatlaridan ma’lumki, agar ushbu mashqlar yuklamasi 
(nagruzkasi) hajmi, shiddati, murakkabligi jihatlari haddan tashqari 
yuqori bo‘lsa, yosh organizm bu nagruzkaga bardosh bera 
olmaydi. Natijada charchash, zo‘riqish va hattoki kasallik holatlari 
ro‘y berishi mumkin. Agar bordiyu yuklamalar hajmi va shiddati 
juda kam bo‘lsa. Unda taraqqiyot, ya’ni rivojlanish bo‘lmasligi 
ehtimoldan holi emas. Demak, o‘quv-mashg’ulot jarayonida 
doimiy va muntazam pedagogik nazorat tashkil qilinishi kerak. Shu 
bilan bir qatorda amaldagi o‘quv-mashg’ulot dasturi o‘z tarkibiga 
aksariyat an’anaviy-standart mashqlarni kiritgan. 
6 OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
3-5
5-6
6-7
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
40,00%
45,00%
50,00%
bolaning yoshiga
ruhiy holatiga
qiziqishlariga

---

 
www.herald.uz
 
91
Bunday mashqlar, ko‘pincha bolalarni psixologik nazardan 
tezkroq charchatadi. Bolalarda mashg’ulotlarga nisbatan qiziqish 
so‘nadi. Binobarin, mashg’ulotlarda maxsus mashqlarni qo‘llash 
kutilgan samarani berishi tahmin qilinadi. Aynan shu masalani 
isbotlash maqsadida biz dastlabki o‘rgatish bosqichida 
shug’ullanayotgan 3-7 yoshli voleybolchi bolalarda pedagogik 
tadqiqot o‘tkazdik. Tadqiqot ikki guruh nazorat va tadqiqot 
guruhlari ishtirokida 1 oy muddat davomida amalga oshirildi.