Qo‘qon universiteti xabarnomasi kokand university herald s on maxsus maqolalar volume special issues

 
www.herald.uz
 
46
ilmiy-matematik asosga ega texnik bilimlarni rivojlantirish va bu 
tajribadan insoniyatning global farovonligi yoʻlida qanday qilib 
ijodiy foydalanish mumkinligini tushunishdir. PMLA tahririyati 
ruknida Wai Chi Dimock yozgan maqolasida, gumanistlar 
tomonidan boshqariladigan STEAM platformasi ham san’at, 
ham fan uchun keng ta’sir ko‘rsatadi. Ilmiy tadqiqotlarga insoniy 
o‘lchovni olib kirish orqali u insonparvarlik intilishlarini jismonan 
shakllantirish uchun ilm-fan kuchidan foydalanganda ham, irq, 
sinf va madaniyat masalalarini fan uchun mazmunli qiladi. 
To‘plam gumanitar fanlarni fan va texnologiyalar shuningdek, 
san’at va gumanitar fanlar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni birinchi 
o‘ringa qo‘yadi. 
ADABIYOTLAR TAHLILI 
“Fan bizning atrof-muhitimizni - bizni o‘rab turgan dunyo 
va koinotni hamda undagi barcha narsa va mavjudotlarni, 
atomlardan tortib ulkan tog‘largacha, mayda bakteriyalardan 
tortib katta kitlargacha tushunishga harakat qilmoqda. Ko‘proq 
o‘rganganimizda, biz juda ko‘p sirlarni ochamiz. Biz teleskop 
orqali koinotdan tashqarida nimani ko‘rishimiz mumkin va miya 
sevgini qanday his qiladi va o‘ylaydi, bu kabi savollar insoniyatni 
o‘ylantirib kelmoqda”
6
deb ma’lumot beriladi Lise Burke va 
Professor Robert Winson tomonidan yozilgan, “STEAM 
Education: Theory and Practice” kitobida. Kitob bolalarga 
boshlang‘ich maktab yoshidan boshlab tabiiy fanlar va 
texnologiyalar bilan izlanish olib borish va bolaga fanning 
maqsadini nazariyada qanday o‘rgatish haqida tavsiyalar 
bergan. Alohida mavzular asosida qamrab olingan tabiat, tuproq, 
suv, koinot, hayvonot olami, ovqatlanish va inson fiziologiyasi, 
tirik tabiyat va nobodot olami, hashoratlar dunyosi haqidagi 
bilimlar STEAM texnologiyasida misollar asosida tushuntiradi. 
STEAM nazariyasi va amaliyoti: “XXI asrning o‘tgan o‘n 
yilliklardagi voqealarni ortda qoldirib, texnologik taraqqiyot va 
globallashuv tarqalashining o‘ziga xos davriga aylandi. Butun 
dunyo bo‘ylab ta’limni rejalashtiruvchilar kelgusi avlod 
o‘quvchilarini texnologiyadan xabardor bo‘lishlari va tobora 
raqobatdosh 
iqtisodiyot 
sharoitida 
fan, 
texnologiya, 
muhandislik va matematika kabi fanlarga qiziquvchan bo‘lishlari 
uchun ko‘p mehnat qilmoqdalar.
Lekin bu fanlar alohida o‘qitilmasligi, balki fanlararo 
yagona yondashuvga birlashtirilishi kerak. Ushbu yondashuv 
individual fanlarni bog‘laydi va ularni STEM, deb nomlanuvchi 
yagona obyektga birlashtiradi. Zupros, Kohler va Hallinen 
(2009) fikriga ko‘ra, “STEM ta’limi - bu qat’iy akademik