Qo‘shma gap qismlari va ularni bog‘lovchi vositalar bilib oling. Qo‘shma gapni tashkil etgan sodda gaplar qo‘shma gap qismlari sanaladi. Bu qismlarni

 
“Shirin so‘z – jon ozig‘i” 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
SOBITQADAM – Bir gapda, maqsadda, maslakda mustahkam turadigan; 
og‘ishmaydigan. 
SOFDIL – Ko‘nglida kiri yo‘q, dili, qalbi pok, sof. 
XAYRIXOH – Yaxshilik tilaydigan, qo‘llab-quvvatlaydigan; iltifotli, tarafdor. 
SHA’N – 1. Insonga, shaxsga tegishli bo‘lgan qadr-e’tibor. 2. sharaf, shuhrat; obro‘. 
 
BOG‘LOVCHISIZ QO‘SHMA GAPLAR 
 
Bilib oling. Tarkibidagi sodda gaplar mazmunan bir-biri bilan bog‘liq bo‘lib, 
maxsus bog‘lovchi vositalarsiz, faqat ohang yordamida bog‘langan qo‘shma gaplar 
bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar sanaladi. 
1. Suv keldi – cho‘llarda hayot boshlandi. → bog‘lovchisiz qo‘shma gap  
2. Suv keldi va cho‘llarda hayot boshlandi. → bog‘langan qo‘shma gap 
3. Suv keldi, shuning uchun cho‘llarda hayot boshlandi. → ergashgan qo‘shma gap 

---

Muallif: Fazliddin O‘taganov 
 
https://t.me/Davlat_tili_uzbek_tili 
 
24 
Eslatma. Tahlilda bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar bir-biri bilan to‘g‘ri chiziq bilan 
bog‘langan ikki to‘rtburchak orqali ifodalanadi. Bu bog‘lovchisiz qo‘shma gap qolipi 
sanaladi: 
Eslab qoling. Bog‘lovchisiz qo‘shma gap qismlarini yozuvda ajratish uchun vergul, 
tire, ikki nuqta kabi tinish belgilari ishlatiladi.
VERGUL 
 
Esda saqlang. Qo‘shma gap qismlari bir paytda yoki ketma-ket sodir bo‘ladigan 
voqea-hodisalarni ifodalasa, ular orasida vergul qo‘yiladi.  
(Yigitlar daraxtlarning ostini yumshatdilar, qizlar maktab hovlisini supurdilar)