QàràQàlpàQ tIlI 0-klàss uShÍn SàBàqlÍq Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn nókiS «Bilim» 2017 Qàràqàlpàq tili

Ilimiy stil. Ilim hám texnikalıq miynetlerdiń ádebiy til 
tiykarında jazılıw stiline ilimiy stil dep ataladı. 
Ilimiy stilge ilimniń hár túrli tarawları boyınsha jazılǵan 
monografiyalıq izertlewlerdiń, kitapshalardıń, joqarı hám orta 

---

30
arnawlı oqıw orınlarına arnalǵan sabaqlıqlar tiliniń stili kiredi. 
Bundaǵı bayanlanatuǵın pikirler anıq túsiniklerge iye boladı. 
Bul stilde ilimniń jetiskenlikleri tiykarında payda bolǵan 
arnawlı terminologiyalıq leksika keń qollanıladı. 
Ilimiy stildiń basqa stillerge salıstırǵanda ózine tán ózgesheli-
gi bar. Bunda qollanılatuǵın sózler hám gápler hárbir qubılıstıń 
tábiyatın ashıp beretuǵın anıq anıqlama yamasa formalardan 
ibarat boladı. Olardaǵı sózler kóp mánilikti bildirmeydi, tuwra 
mánisinde, yaǵnıy terminologiyalıq mánide qollanıladı. 
18-shšnš®šw.
Ilimniń hár túrli tarawlarınan alınǵan ilimiy stildiń úlgi-
lerin oqıp shıǵıń. Ilimiy stilde jazılǵan miynetlerdiń ózine tán ózgeshe-
likleriniń bolatuǵınlıǵına dıqqat awdarıń. Ilimiy stildiń publicistikalıq stil-
den ayırmashılıǵın aytıp beriń. 
Til — oydıń tikkeley haqıyqatlıǵı. Til — adamlardıń eń áhmiyetli 
qarım-qatnas quralı. 
Sóz — tildiń bir pútin leksikalıq birligi. Ol óziniń mánisine, 
xızmetine qaray nominativlik sıpatqa iye boladı. 
Sóz dizbegi — tolıq mánili eki yamasa birneshe sózlerdiń baǵına 
baylanısınan dúzilgen sintaksislik birlik. 
Gáp — til nızamın ılayıq grammatikalıq hám intonaciyalıq jaqtan 
qáliplesken bir pútin sóylew birligi. Ol biziń oyımızdıń haqıyqatlıǵı 
haqqında xabarlaydı hám sóylewshiniń qatnasın bildiredi. 
Hawa, suw, jer, aspan deneleri, ósimlikler, haywanatlar, yaǵnıy 
bizdi qorshap turǵan nárselerdiń barlıǵı birlikte tábiyat dep ataladı. 
Tábiyatta júz beretuǵın barlıq ózgerisler qubılıslar dep ataladı. 
(Fizikadan). 
Alınǵan tegislikte jatıwshı berilgen noqattan berilgen aralıqta 
jaylasqan tegisliktiń barlıq noqatlarınıń kópligi sheńber dep ataladı. 
Haqıyqatlıqtı dálilleytuǵın aytım teorema dep ataladı. 
Bir-birine oraylı simmetriyalı bolǵan tuwrılar parallel boladı. 
(Geometriyadan)