Qum ishlab chiqarish texnologiyasi

CHaqiq tosh ishlab chiqarish texnologiyasi
CHaqiq tosh ishlab chiqarish texnologiyasi quyidagi bosqichlardan iborat:

• 
  xomashyoni qazib olish;
  
• 
  maydalash;
  
• 
  sortirovkalash (groxotlash).
  

Xomashyoni qazib olish

CHaqiq toshni ishlab chiqarish uchun xomashyo asosan karerdan tolinadi. Konda qazilma ishlar olib borish buldozer yordamida er-o‘simlik qatlam va qum-gilli jinslarni olib tashlashdan boshlanadi.
Jinslarni portlatish natijasida turli yiriklikdagi tog‘ jinslari xosil bo‘ladi.
Yirik sang toshlar qayta portlatiladi.
Olingan toshlar transport vositalari yordamida maydalash-sortirovkalash zavodlariga yuboriladi.
CHaqiq toshni maydalash
Maydalash – tog‘ jinslari parchalarini buzish (siqib, zarba bilan, ezib va b.) jarayonidir.
Materialni maydalash bir-, ikki-, va ko‘p bosqichli bo‘lishi mumkin. Maydalanadigan material bir, ikki yoki bir nechta maydalagichlardan va groxotlar tizimidan o‘tishda o‘lchamlari kichrayadi.
Maydalash usullari (1-rasm) : ezish; parchalash, bolg‘alash va b. . Mustahkam va abraziv materiallar asosan ezib maydalanadi, mustahkam va bog‘lanuvchan materiallar ezib ishqalab, yumshoq va mo‘rt materiallar maydalab va bolg‘alab maydalanadi.

Rasm-4.1 Maydalash usullari:
a - ezish; b - parchalash; v - ishqalash; g – urish (bolg‘alash).
Maydalash - maydalash darajasi bilan xususiyatlanadi, ya’ni eng katta donalarning maydalashdan oldin va keyingi o‘lchamlarini nisbati.
Boshqa ko‘rsatkich – energiyaning nisbiy sarfi, ya’ni kVt·s miqdorini 1 t maydalangan materialga nisbati.
Maydalash groxotlash bilan birgalikda olib boriladi.
Maydalash ochiq ( 4.1, a - rasm) va berk ( 4.1, b - rasm) sikllarda bajariladi. Birinchi holatda yirikligi bo‘yicha tayyor maxsulot maydalashdan oldin groxotdan o‘tkaziladi, shuningdek maydalashdan keyin olinadi. Ikkinchi xolatda material maydalagichdan so‘ng groxotga tushadi va yirik va mayda (tayyor) fraksiyalarga ajratiladi, yirigi yana maydalash uchun maydalagichga qaytadi.

Rasm-4.2. Ochiq (a) va berk (b) sikllarda maydalash: 1 - groxot; 2 – maydalagich