”Qurilish materiallari texnologiyasida jarayon va apparatlar” faninig axamiyati va vazifasi

Prof.D.P.Konovalov kimyoviy texnologiya fanining asosiy vazifasini quyidagicha «Kimyoviy texnologiyaning eng asosiy vazifasi shundakim, u jarayonlar o‘tishi uchun eng qulay shart-sharoitlarni topish va ularga mos sanoat asboblari va mexanik uskunalar loyihalashtirish» deb belgilagan.

• Prof.D.P.Konovalov kimyoviy texnologiya fanining asosiy vazifasini quyidagicha «Kimyoviy texnologiyaning eng asosiy vazifasi shundakim, u jarayonlar o‘tishi uchun eng qulay shart-sharoitlarni topish va ularga mos sanoat asboblari va mexanik uskunalar loyihalashtirish» deb belgilagan.
• Rossiyada jarayon va qurilmalar fani D.I.Mendeleev nomli kimyo-texnologiya institutida alohida rivoj topdi. Bu institutdagi ilmiy maktablarga A.G. Kasatkin, V.V Kafarovlar rahbarlik qilishgan.

«Jarayon va qurilmalar» fani O‘zbekisgonda o‘tgan asrda ilk bor rivoj topa boshladi. 1950-60 yillarda Abu Rayxon Beruni nomidagi Toshkent politexnika instituta (ToshPI)ning Kimyo-texnologiya fakultetida «jarayonlar va qurilmalar» faniga alohida e’tibor berildi.

• «Jarayon va qurilmalar» fani O‘zbekisgonda o‘tgan asrda ilk bor rivoj topa boshladi. 1950-60 yillarda Abu Rayxon Beruni nomidagi Toshkent politexnika instituta (ToshPI)ning Kimyo-texnologiya fakultetida «jarayonlar va qurilmalar» faniga alohida e’tibor berildi.
• ToshPIning etuk olimlari M.I.Niyozov, N.U.Rizaev, I.P.Levsh,O.B.Erofeeva va T.Toshpo‘latovlar fanning turli bo‘limlari bo‘yicha ilmiy maktablar tashkil etishdi.
• O‘tgan asrning 70-80 yillarida shu darslik mualliflaridan tashqari 3.Salimov, O.K.Ubaydullaev, V.I.Levsh va boshqalar jarayon va qurilmalar fani bo‘yicha yangi yo‘nalishlarga ilmiy rahbarlik qilishdi, kata yutuqlarga erishishdi, o‘z ilmiy maktablarini tashkil etishdi va shu kungacha faol ishlab kelishmoqsa.

Asosiy jarayonlarning qonuniyatlarini o’rganish va qurilmalarni xisoblash usullarini tuzib chiqishda fizika, matematika, termodinamika, issiqlik va suyuqlik texnikasi, nazariy mexanikasi, suyuqliklarni texnik mexanikasi kabi fanlarning qonuniyatlari asos qilib oladi.

• Asosiy jarayonlarning qonuniyatlarini o’rganish va qurilmalarni xisoblash usullarini tuzib chiqishda fizika, matematika, termodinamika, issiqlik va suyuqlik texnikasi, nazariy mexanikasi, suyuqliklarni texnik mexanikasi kabi fanlarning qonuniyatlari asos qilib oladi.
• Xozirgi kunda zamonaviy qurilish materiallarini ishlab chiqarishda, umuman qurilish soxasida xilma-xil texnologik jarayonlardan foydalanilmoqda. Shuning uchun bakalavr ushbu jarayonlarni bilibgina qolmay, balki ularni xisoblash, taxlil qilish, ularni optimal parametrlarini aniqlash va eng samarador qurilmalarni tanlab olish va loyixalashni bilishlari zarur.