Qurilish texnologiyasi va uni tashkil etish

III.Mehnat sarfi va mshinani ishlash vaqti sarfining kalkulatsiyasi va ishlab chiqarish grafigini tuzish.
5.1-jadval

Asos ШНК bo`yicha	Ishlarning nomi	Ishlarning hajmi		Mehnat sarfi			Mashina ishlash vaqtining sarfi.			Izoh
		O`lchov birligi.	Miqdor		Mahsulot birligi uchun, kishi-soat	Butun hajm uchun, kish-soat		Mahsulot birligi uchun, mash-soat	Butun hajm uchun, mash-sm
1	2	3	4		5	6		7	8		9
4.01.02- 04, jadv. 1-01- 030-10	Buldozer bilan gruntning o‘simlik qatlamini kesib olish	1000	0.247		45.67	14.9		5.72	1.87
	Gruntning o‘simlikqatlamini avtoag‘darma orqali tashish	1000	0.247		28.49	9.5		3.55	5.6
4.01.02- 04, jadv. 1-01- 014-01	Kotlovanda ekskavator orqali grunt qazish	1000	1.432		67.90	188.5		8.47	23.5
	Avtoag‘darma orqali gruntni ag‘darmaga tashish	1000	1.432		137.8	379.4		17.14	47.5
4.01.02- 04, jadv. 1-01- 014-01	Buldozer bilan kotlovanda qoldirgan ІІ guruh gruntiga ishlov berish	1000	0.065		21.16	58.57		2.65	7.4

Ishlarni bajarish kalendar grafigi.
6.1-jadval

Ish nomi	Ish hajmi		Ishlarning mehnat sarfi Q, kishi -kun	Qabul qilingan mashinalar			Sutkadagi smenalar soni, m		Smenadagi ishchilar soni, n		Sutkadagi brigada tarkibi m*n		Meyor (norma)ni bajarish koeefitsienti K		Ishlarning loyihaviy davomiyligi, T		Ish kunlari
	O`lchov birligi	Miqdori		Nomlanishi	Mash.-sm.lar miqdori
1	2	3	4	5	6	7		8		9		10		11		12
Buldozer yordamida o‘simlik qatlamini qirqib olish	1000 m^3	0.247	5.72	buldozer	1	1		1		1		1,06		5.4
O‘simlik qatlamni tashish (tashqariga chiqarish)	1000 m^3	0.247	3.55	ISUZU NQR 71PL	2	1		1		1		1,06		3.5
Kotlovanda ekskavator orqali grunt qazish	1000 m^3	1.432	8.47	ekskavator	1	1		1		1		1,06		8.1
Gruntni tashish (tashqariga chiqarish)	1000 m^3	1.432	17.14	ISUZU NQR 71PL	2	1		1		1		1,06		16.1
Buldoz yordamida kotlovandagi qoldiq gruntga ishlov berish	1000 m^3	0.065	2.65	buldozer	1	1		1		1		1,06		2.50
			37.53											35.6

bunda Q – 4 grafada keltirilgan sermashaqqatlik yoki mehnat sarfi; N – 8 grafada berilgan smenadagi ishchilar soni 8; m – 7 grafada ko‘rsatilgan sutkadagi smenalar soni; Km.b – 10 grafaga kritilgan me’yorni bajarish koeffitsienti.
Ishlarning davomligi 0,5 kunga karrali qilib olinadi. Mexanizatsiyalashtirilgan ishlar uchun meyorni bajarish koeffitsienti
1,00 - 1,12 chegarasida olinadi, qo‘lda bajariladiga ishlar uchun – 1,00 - 1,3.
7, 8, 10 grafalarni ko‘rsatgichlarining o‘zgarishida ishlarning eng kam davomligini qo‘lga kiritish mumkin. 12 grafada har bir jarayonni davomligini ularning o‘zaro bog‘langanligida gorizontal chiziqlar bilan ko‘rsatiladi.
Ishlarni bajarish grafigi 6.1 jadvalida keltirilgan shakl bo‘yicha amalga oshiriladi.
Ishlarni bajarish grafigining namunasi 7 ilovada keltirilgan.


7. YER IShLARINI BAJARISHDAGI TEXNIK-IQTISODIY KO‘RSATGICHLAR

1. 
   Ishlarni bajarish grafigiga bo‘yicha aniqlanadigan ishlarning umumiy davomligi T, kun.
   

T = 40 kun
2. Yer ishlarining me’yoriy mehnat sarfi Qm, mehnat sarfi kalkulyatsiyasi bo‘yicha olinadi, kishi-kun.
Q_M = 38 kishi-kun.
3. Yer ishlarining loyihaviy mehnat sarfi Ql, qo‘yidagi formula bilan aniqlanadi.
= 40
bunda Ni – i jarayonini bajarish uchun smenadagi ishchilarning soni, ishlarni bajarish grafigining 7 grafasi bo‘yicha olinadi (6.1 jadvaliga qarang);
Ti – i jarayonining kunlar bilan ifodalanadigan davomligi, ishlarni bajarish grafigining 11 grafasi bo‘yicha olinadi;
m – sutkadagi smenalarning i-soni, 8 grafadan olinadi.
Q_L = 1.06 (5.4+3.5+8.1+16.1+2.5) ≈ 38kishi-kun
4. Yer ishlarining unimdorligi qo‘yidagi formula orqali aniqlanadi

Texnik-iqtisodiy ko‘rsatgichlarni aniqlagandan keyin olingan ma’lumotlar bo‘yicha xulosa qilinsin, qo‘lga kiritilgan qimmatlar tavsiflansin.

P=(40:38)×100%=105.3%

BIBLIOGRAFIK RO‘YXAT

1. QMQ 3.02.–87. Yer inshootlari, zamin va poydevorlar. – M. :Stroyizdat,

1988. – 128 s.
2. ShNQ 4.02.01-04. Yer ishlari. – Toshkent 2008 – 48 s.
3. QMQ 12-04–2002. Bezopasnost truda v stroitelstve. V 2 ch. Ch. 2.
4. Telichenko V. I. Texnologiya stroitelnыx protsessov : ucheb. dlya stro-
it. vuzov: v 2 ch./ V. I. Telichenko, O. M. Terentev, A. A. Lapidus. – 2-ye izd.,
ispr. i dop. – M. : Vыssh. shk., 2005. –.Ch.1. – 198 s.; Ch.2. –. 393 s.
5. Texnologiya stroitelnыx protsessov : uchebnik / A. A. Afanasev [i
dr.] ; pod red. N. N. Danilova i O. M. Terenteva. – 2-ye izd., pererab. – M. :
Vыssh. shk., 2000. – 464 s.
6. Volkov D. P. Stroitelnыe mashinы i sredstva maloy mexanizatsii :
ucheb. dlya sred. prof. obrazovaniya / D. P. Volkov, V. Ya. Krikun. – M. : Akade-
miya, 2002. – 480 s.
7. Permyakov V. B. Kompleksnaya mexanizatsiya stroitelstva : ucheb. dlya vu-
zov / V. B. Permyakov. – 2-ye izd., ster. – M. : Vыssh. shk., 2008. – 383 s.
8. Leщinskiy A. V. Raschet mashin i oborudovaniya dlya mexanizatsii
stroitelstva : praktikum / A. V. Leщinskiy. – Xabarovsk : Izd-vo Xabar. gos.
texn. un-ta, 1999. – 123 s.
9. Reysh A. K. Mashinы dlya zemlyanыx rabot : sprav. posobie / A. K. Reysh,
S. M. Borisov, B. F. Bondakov. – M. : Stroyizdat, 1981. – 352 s.
10. Samoylov V. S. Spravochnik stroitelya, / V. S. Samoylov. – M. : Ade-
lant, 2004. – 480 s.

ILOVALAR
Ilova 1
Kotlovan va xandaqlarni qiyaliklarining
ruxsat berilgan nishabligi

Grunt turi	Berilgan chuqurlik, m, uchun qiyalik nishabligi
	3gacha	5gacha
To‘kiladigan zichlanmagan	1:1	1:1,25
Qum va shag‘al	1:1	1:1
Qumloq tuproq	1:0,67	1:0,85
Tuproqli yer	1:0,5	1:0,75
Gil	1:0,25	1:0,5
Sog‘ tuproq (lyoss)	1:0,5	1:0,5

Ilova 2
Ishlar hajmiga ko‘ra ekskavator cho‘michining
taxminiy sig‘imi

1–4 guruh gruntlarida ishlar hajmi, m^3	Cho‘mich sig‘imi, m^3
500–5000	0,35–0,5
5 000–10 000	0,5–0,65
10 000–20 000	0,65–0,8
20 000–30 000	0,8–1,0
30 000 dan ko‘p	1,0–2,0

Ilova 3
Cho‘mich sig‘imi va grunt turiga ko‘ra
to‘g‘ri cho‘michli ekskavatorning eng kam qazish chuqurligi, m

Grunt turi	Grunt guruhi	Ekskavator cho‘michining sig‘imi, ^m3
		0,25	0,5	0,75	1,0	1,5	2,0	3,0
engil	1-2	1,5	1,5	2,5	3,0	2,5	2,5	2,5
o‘rtacha	3	2,5	2,5	4,5	4,5	4,5	4,0	4,0
og‘ir	4	3,0	5,0	5,5	6,0	6,0	6,0	6,0

Ilova 4
Ekskavator cho‘michi va gruntni tashish masofasiga ko‘ra avtoag‘darmalarning maqsadga muvofiq yuk ko‘tarish qobiliyati

Tashish masofasi, km	Ekskavator cho‘michining qo‘yidagi sig‘imiga, m^3, ko‘ra avtoag‘darmalarning yuk ko‘tarish qobiliyati, t
	0,4	0,65	1	1,25	1,6	2,6
1,5	7	7	10	10	12	18
2	7	10	10	12	18	18
3	7	10	12	12	18	27
4	10	10	12	18	18	27
5	10	10	12	18	18	27

Ilova 5