Qurilish vazirligi xorazm arxitektura va qurilish texnikumi qurilish sohasi bo

Piastifikatsiyaiovchi qo‘shimchalar. Qorishmaning qulay joylanuvchanligini oshirish maqsadida tarkibiga mineral va polimer plastifikatorlar
kiritiladi. Sement va ohakli qorishmalar tarkibiga giltuproq kukuni yoki loy
mineral plastifikatorlar sifatida qo‘shiladi. Ularga trepel, gliyej, diatomit,
tuffit kabi kukun va ruller kiradi.
Organik sirtaktiv moddalar qurilish qorishmasini plastifikatsiyalash,
havo pufakchalari kiritish maqsadida qo‘shiladi. Plastifikatorlar sifatida
lignosulfonat, milonaft, kanifol sovuni kabi moddalar bog'lovchi massasiga
nisbatan 0,1 - 0,3 foiz qo‘shiladi.
Shu kabi superplastifikatorlar (massaga nisbatan 1 foizgacha)
qorishma qulay joylanuvchanligini keskin oshiradi. Hozirgi vaqtda qurilish
qorishmasi tarkibida gelpolimer moddalar qo‘shiladi. Uning bir gramm
moli 50 - 1000 g. mol suv molekulalarini vaqtinchalik (6-24 soat) bog‘lash
xususiyatiga ega bo‘lib, bogMovchi massasiga nisbatan 0,1-0,3 foiz
qo‘shinladi. Qorishma qishda ishlatilganda tarkibiga qotishini tezlashtirish
va suvning muzlash haroratini pasaytirish maqsadida kalsiy xlorid, natriy
xlorid, potash, natriy nitrat, Na, K, NH4, Ca va Li rodanidli (SCN) tuzlari
kabi polifunksional qo‘shimchalar kiritilishi maqsadga muvofiq.


7-MAVZU.Qurilishda ishlatiladigan metall materiallar.
Reja:
1. Umumiy ma’lumotlar
2. Qora metallar
3. Cho‘yan va po‘lat ishlab chiqarish asoslari


Umumiy ma’lumotlar
Zamonaviy qurilishni metall buyumlarsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi.
Metallar bino va inshootlaming konstruktiv qismlarida, poydevor, devor,
tom, karkas va shu kabilami kuchaytirishda, yuk ko‘taradigan konstruksiyalar va temirbeton, qoplama materiallar tayyorlashda, binolami ichki va
tashqi tomondan bezashda ishlatiladi. Metallar boshqa materiallarga nisbatan yuqori mustahkamligi, plastikligi, termik va kimyoviy ishlov berish
imkoniyati bilan ajralib turadi. Metallar boshqa metallar va nometallar
bilan qotishma holda ishlatiladi. Qora va rangli metallarga bo‘linadi. Qora
metallar po‘lat va cho‘yan temir va uglerodning qotishmasidir. Agar temir
tarkibiga uglerod 2 foizgacha bo‘lsa po‘lat, 2 foizdan ko‘p kiritilsa,
cho‘yan hosil bo‘ladi.
Rangli metallarga mis, alyuminiy, magniy, titan, nikel, rux, qalay,
qo‘rg‘oshin va shu kabilar kiradi. Rangli metallar yer yuzida kam
uchraydi va metall ishlab chiqarishning 5 foizini tashkil etadi. Qurilishda
rangli metall va qotishmalardan yengil va kimyoviy muhitlarga chidamli
konstruksiyalar, bezak va arxitektura qismlari (asosan, alyuminiy va uning
qotishmalaridan)tayyorlanadi.