Р. Халимметова илмий тадқИҚот методологияси

 
3.1.6-Чизма 
 
Фан тараққиётининг асосий омиллари. Фан тараққиёти нима билан 
белгиланади, деган саволга жавоб излашда нафақат фан ва ишлаб чиқаришнинг 
муносабатларини балки бошқа кўплаб омилларни қайд этиш лозим. Улар 
орасида институционал, интеллектуал, фалсафий, диний ва ҳатто эстетик 
омиллар мавжуд.
Фаннинг ижтимоийликдан фарқини тушуниш 
Фаннинг микроконтексти у ёки 
бу давр шароитида ишлаётган 
илмий ҳамжамият хусусиятларига 
фаннинг боғлиқлигини англатади. 
 
Фаннинг макроконтексти фан 
ривожланувчи кенгроқ 
ижтимоий-маданий муҳитдаги 
боғлиқликлар ҳақида баҳс этади; 
бу фан ижтимоий мезонининг 
ифодасидир. 

---

15 
 
 
1.1.7-Чизма 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.1.8-Чизма 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Фан тараққиётининг 
асосий омиллари 
институционал 
интеллектуал 
фалсафий 
диний 
эстетик 
Фан ривожланишининг 
асосий босқичлари 
1.Милоддан аввалги I 
минг йилликдан XVI 
асргача бўлган давр - илк 
фан даври. 
3. XIX аср охири XX 
асрнинг 70-йиллар фани 
ноклассик фан даври деб 
аталади. 
2. XVI-XVII асрлар – 1 
илмий инқилоб даври 
бўлиб, у классик фан даври 
деб номланади ва Х1Х 
асргача давом этади. 
4. XX асрнинг 70- 
йилларида фан 
ривожланишида янги 
босқич бошланган. 

---

16 
 
 
 
1.2. Илмий тадқиқот методологияси фанининг ўрганиш соҳалари 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ҳозирги шароитда турли билим шаклларининг фаоллашуви илмий билим 
муаммоларининг янада долзарблигининг моҳияти, фан ютуқларини илмий 
талқин қилиш зарурияти тобора долзарблашиб бормоқда. Илмий тадқиқот 
методологияси – ижодий ривожланиб борувчи билим соҳаси. Инсон тадқиқоти 
ҳеч қачон бир жойда тўхтаб қолмаган. 
1.2.1-Чизма 
Илмий тадқиқот методологияси 
фанининг ўрганиш соҳалари 
1.Илмий 
ижоднинг 
фалсафий 
моҳияти. 
3.Илмий 
тадқиқотнинг 
принциплари, 
методлари, 
усуллари 
аҳамияти. 
2.Илмий 
тадқиқотнинг 
ўзига ҳослиги ва 
тузилиши. 
4.Илмий 
тадқиқот 
қонуниятлари. 
Ҳозирги пайтда Фанлар академияси ва академик илм-фан 
тармоқларини ривожлантиришга қаратилган концепция ишлаб 
чиқилмоқда. Ушбу концепцияда Фанлар академиясининг 
фундаментал ва амалий фан, таълим ва янги технологияларни 
яратиш соҳасидаги ролини янада ошириш назарда тутилмоқда.