Р. Халимметова илмий тадқИҚот методологияси

метод 
– 
назарияга 
қадриятли, 
мақсадли 
муносабатларнинг амалга ошуви сифатида қаралади. 
10. Формаллаштириш - билимлар йиғиндисининг мазмунини маълум 
шакл, сунъий тил белгилари орқали ифодалаш усули.

---

99 
 
6-боб. ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТНИНГ НАМОЁН БЎЛИШ
ШАКЛЛАРИ 
 
6.1. Илмий тадқиқот намоён бўлишининг асосий жиҳатлари: эркинлик, 
ёзма матн (тезис, мақола, монография). 
6.2. Илмий тадқиқотнинг намоён бўлиш шакллари. 
6.3. Илмий тадқиқотнинг типлари. 
6.1. Илмий тадқиқот 
намоён бўлишининг 
асосий жиҳатлари:
эркинлик, ёзма матн 
(тезис, 
мақола,монография). 
Илмий 
тадқиқот 
жараёнида 
инсон 
моҳиятан 
ўзлигини 
англайди.Бу 
билан 
инсон нафақат ташқи 
муҳитда, 
балки 
ўз 
руҳиятида ҳам ўзгариш ясайди. Илмий ижод хилма-хил маънавий-маданий
эҳтиёжларни қондириш бўйича сон-саноқсиз вазифаларни ҳал қилишга 
йўналтирилган фаолиятдир. 
6.1.1-Чизма 
Илмий тадқиқот намоён бўлишининг асосий жиҳатлари:
1.Эркинлик - илмий тадқиқот жараёнида эркин бўлиш - монеликсиз ижод қилиш, 
бировнинг қолипига тушмаслик, янги илмий билимларни олиш ва қайта ишлашда 
объектив ва холис бўлишликни англатади. Бунда олим ахлоқий меъёрларни бузиш 
билан боғлиқ бўлган тадқиқотлардан воз кечиши лозим. 
ижод қилиш, бировнинг қолипига тушмаслик, янги илмий билимларни олиш ва 
қайта ишлашда объектив ва ҳолис бўлишликни англатади. Бунда олим аҳлоқий 
меъёрларни бузиш билан боғлиқ бўлган тадқиқотлардан воз кечиши лозим. 
2. Ёзма матннинг моҳияти - Ҳар қандай илмий фаолиятда “ёзма” кўринишда 
(қоғозда ёки электрон): 
1) илмий ҳисобот; 
2) илмий маъруза; 
3) реферат; 
4) мақола; 
5) китоб тарзида расмийлаштирилишида икки шарт-шароит ётади. Олим 
Биринчидан, ўз ғоялари ва натижаларини илмий тилда ёзма (электрон) тарзда 
баён этиши мумкин. Ёзма нутқ ва оғзаки нутқнинг бир-биридан фарқи шундаки, 
оғзаки нутқда баъзи нуқсонлар эътиборга олинмайди, ёзма матнда бу эбтиборга 
олинади. Иккинчидан, олимнинг салоҳияти илмий мақолалар сони ва 
салмоғида.Нашр этилган ишлар рўйхатида.