R. I. G im u s h, F. M. M a t m u r o d o V

Innovatsion loyihalaming samaradorlik ко ‘rsatkichlaridan foydalanish. Turli 
investitsion loyihalarni taqqoslash va ulardan yaxshisini tanlab olishda foy- 
dalanadigan asosiy k o ‘rsatkichlar b o ‘lib kutiladigan integral sam ara (xalq 
xo‘jaligi darajasida iqtisodiy, alohida korxona darajasida tijoratli) ko‘rsatkichlari 
hisoblanadi. Shu k o ‘rsatkichlaming o ‘zi rezervlash va sug‘urtalashning oqilona 
o ‘lchamini ham da k o ‘rinishlarini asoslashda ishlatiladi.
Agarda loyihani am alga oshirish turli xil sharo itlarin in g ehtim oli an iq
b o ‘lsa, kutiladigan integral sam ara m atem atik kutish form ulasi b o ‘yicha 
hisoblanadi:
bu yerda: Ekut -lo y ih a n in g kutiladigan integral samarasi; E, — amalga oshinsh- 
ning i sharoitidagi integral samarasi; P - b u loyihani amalga oshirish ehtimoli.
U m um iy h o ld a kutiladigan integral sam arani quyidagi form ula bilan 
aniqlash tavsiya qilinadi:
bu yerda Emax, E min— e h tim o lla r taqsim oti b o ‘yicha integral sam araning 
eng ko‘p va eng kam m atem atik kutilishi; h —noaniqlik sharo itlarid a u yoki 
bu xo'jalik subyektiga im koniyat yaratuvchi tizim n i aks ettiruvchi sam a­
raning noaniqligini hisobga oluvchi maxsus m e ’yor (norm ativ).
Kutiladigan integral sam arani aniqlashda h-ni 0, 3 qiym atda qabul qilish 
tavsiya qilinadi.
Yangiliklarni kiritish samaradorligini baholashda tavakkallik va noa­
niqlik omUlarini hisobga olish. Loyihani tanlash, uning sam aradorligini b a ­
holashda noaniqlik va tavakkallik om illarini hisobga olish lozim dir.
N oaniqlik d eg a n d a loyihani am alga oshirish sh a rt-sh a ro itla ri, ju m ­
la d a n , y o ‘l - y o ‘la k a y b o ‘la d ig a n x a r a ja tla r va n a t i j a l a r t o ‘g ‘ris id a
m a ’lum otlarning t o ‘liqm asligi yoki noaniqligi tushunilad i. Loyihani am a l­
ga oshirish d av o m id a p ay d o b o ‘ladigan noxush v az iy a tla r va o q ib atlar

---

bilan b o g ‘liq b o ig a n n oaniqlik tavakkallik tu sh u n ch asi bilan x arak terla- 
nadi.