R. I. G im u s h, F. M. M a t m u r o d o V

1.5-chizma. Innovatsion menejment asosiy funksiyalari o'rtasidagi bog ‘lie/lik.
M aqsadlarni shakllantirish jarayoni innovatsion m enejm entning m uhim
tad birlaridan biri hisoblanadi. U innovatsion sohadagi barcha rejaviy hisob- 
k ito b la m in g asosiy qismi va birlam chi p u n tk i b o ‘lib hisoblanadi.
Innovatsiyalarni rejalashtirish. R ejalashtirish innov atsio n m enejm en t 
fu n k siy a si sifa tid a riv o jlan ish m a q s a d la rin i a n iq lgsh n L re su rs b ila n
n 
| Л.

---

t a ’m in la n g a n lik va b o z o rd a g i ta la b la rg a in n o v a tsio n fa o liy a t asosiy
yo'nalishlarini shakllantirishni o ‘z ichiga oladi. Innovatsiyani rejalashtirish 
m ohiyati shundaki, u yerda hisob-kitoblarida quyidagilar bilan ta ’m inlanadi: 
IK maqsadlarini qismlash va ularni alohida tizim bo'lim lariga yetkazish; 
realizatsiya qilinayotgan loyihalar hajmini aniqlash; innovatsion loyiha ish- 
tirokchilari b o ‘yicha vazifalarni taqsimlash; h ar davrga belgilangan vazifalami 
bajarishni ta ’m inlashni va alohida ishlarni realizatsiya qilish m uddatlarini 
ham da ketm a-ketlikka rioya qilishni, kerakli resurslar hajm ini aniqlash.
Innovatsiyalarni rejalashtirish zaruriyati zam onaviy shartlarda tashkilot 
raqobatbardoshligini t a ’m inlash bilan b og'liq . U la r in n o v atsio n loyiha 
k o'lam ini kengayishi; innovatsion jarayonlarning k o ‘p variantlik va ehti- 
m ollik shakllari; innovatsion sohada kooperatsiyaning kengayishi va m ax- 
suslashganlikni o ‘sishi; innovatsion faoliyat natijalari evaziga tashkilotning 
iqtisodiy m ajburiyatlari ortishi va xo'jalik m ustaqilligini kengayishi bilan 
aniqlanadi. Innovatsion faoliyatning h am m a sanab o 'tilg a n rivojlanish 
om illari innovatsiyadagi boshqaruv qarorlarini rejaviy ishlab chiqishni t a ­
lab qiladi. Bu xulosa ham kichik IK larga ham yirik IK larga taalluqli. I n ­
novatsion m enejm entning b ir b u tu n tizim ida rejalashtirish quyidagi asosiy 
vazifalarni hal qiladi:
• innovatsion faoliyat m aqsadlarini tizim lashtirish va u larni alohida 
ijro etuvchilarga yetkazish;
• belgilangan rivojlanish maqsadlariga erishishni tadbirlar, ilmiy, texnik va 
ishlab chiqarish vazifasini yechishni ta’minlaydigan dasturlami shakllantirish;
• alohida m aqsadlar, tadbirlar va ijro etuvchilar o ‘rtasidagi vaqtin- 
chalik bog‘liqlik;
• qabul qilingan innovatsion dasturlarni am alga oshirish u ch u n zarur 
b o 'lg an m oddiy, m ehnat va moliyaviy resurslar baholanishi;
• innovatsion loyiha b o ‘yicha ishlarni bajarilishini nazorat qilish.
Rejalashtirilgan vazifalarni hal qilish aniq tashkilot tizim larini, ularni
ijro etuvchilarni jalb qilishni va ularning kelishilgan holdagi faoliyatini 
tashkil qilishni talab qiladi.
Innovatsiyalarni tashkil qilish ( 1.6-chizma). Tashkil qilish m ohiyati 
funksiyasi qabul qilingan IK rivojlanish strategiyasini realizatsiya qilish 
m aqsadida belgilangan rejaviy vazifalarni hal qilishni o ‘z ichiga oladi. Bu- 
ning uchun kerakli resurslar hajm ini belgilash, m asalalarini taqsim lash, 
ijro etuvchilar vaqtini belgilash, ishtirokchilar kooperatsiyasini aniqlash, 
nazoratni t a ’m inlash va boshqa ishlar qilish kerak b o ‘ladi.
Barcha darajadagi boshqaruvchilar faoliyatining salm oqli qism ini egal- 
lagan innovatsiyalarni tashkil qilish innovatsion m en ejm en tn in g asosiy 
funksiyalaridan hisoblanadi. Innovatsion m enejm entda tashkil etish qabul 
qilingan rejaviy qarorlarni sam arali bajarish m aqsadida innovatsion ja ra ­
yonning barcha elem entlarini vaqt va oraliq b o ‘yicha m aqsadga m uvofiq
18

---

birligini ta ’minlaydi, innovatsiyani tashkil qilishni tizimlashtirilishi va tur- 
lanishning m uhim belgilari b o ‘lib tashkiliy qarorlarni vujudga kelish vazi- 
falari, shakllari va usullari tushuniladi.